دست در دست قرارگاه مهارت‌آموزی
از خرداد 96 به این سو، ارائه آموزش‌های مهارتی به سربازان زیر نظر قرارگاه مهارت‌آموزی سربازان ستاد كل نیروهای مسلح انجام می‌شود. اما پیش از تشكیل این قرارگاه نیز سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای كشور دوره‌های مهارت‌آموزی برای سربازان را به صورت جداگانه برگزار می‌كرد. دوره‌هایی كه البته مثل امروز فراگیر نبود و سالانه فقط بین 20 تا 25 هزار نفر در آن شركت می‌كردند.
اما بعد از تشكیل قرارگاه مهارت‌آموزی، ستاد كل نیروهای مسلح با دستگاه‌های مختلفی از جمله وزارتخاته‌های ارتباطات، آموزش و پرورش، علوم، كشاورزی، صنعت و معدن و كار و رفاه اجتماعی و نهادهایی همچون هلال احمر و معاونت علمی ریاست جمهوری توافق كرد تا هر كدام بخشی از اجرای این طرح ملی را برعهده بگیرند. در این میان، مهم‌ترین سازمانی كه در برگزاری دوره‌های آموزشی برای كاركنان وظیفه با قرارگاه مهارت‌آموزی همكاری می‌كند، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای كشور است و بخش عمده‌ای از ارائه آموزش‌ها، اعطای گواهینامه‌ها و تجهیز امكانات آموزشی پادگان‌ها بر دوش این سازمان گذاشته شده. ضمن این كه سازمان فنی و حرفه‌ای همچنان متعهد به تامین هزینه‌های لازم برای آموزش 25 هزار سرباز در سال است و هزینه‌های مورد نیاز برای فراهم كردن امكانات، ارائه آموزش‌های مهارتی و برگزاری آزمون برای سایر سربازان شركت‌كننده در این طرح، از سوی قرارگاه مهارت‌آموزی نیروهای مسلح تامین می‌شود.
مهارت‌آموزان میلیونی خواهند شد
اولین آزمون مهارت‌آموزی سربازان ۲۲ دی ۹۶ با شركت حدود ۹۰ هزار نفر از كاركنان وظیفه نیروهای مسلح برگزار شد. روند برگزاری دوره‌های آموزش‌های مهارتی برای سربازان از آن زمان تا امروز ادامه پیدا كرده است، به نحوی كه تا پایان سال 97 در مجموع بیش از
 300 هزار سرباز موفق به شركت در دوره‌های مهارت‌آموزی شده‌اند‌ كه از این تعداد حدود 200 هزار نفر زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای آموزش دیده‌اند.
در سال 98 نیز هدف‌گذاری قرارگاه مهارت‌آموزی كاركنان وظیفه، ارائه آموزش‌های مهارتی برای بیش از 200 هزار سرباز بود كه البته با توجه به مشكلات اقتصادی اخیر، به نظر می‌رسد كه این هدف محقق نشود. با این حال، از ابتدای سال تاكنون حدود 80هزار سرباز صرفا در دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه‌ای شركت كرده‌اند. براساس نقشه پنج ساله قرارگاه مهارت‌آموزی، قرار است تا سال 1401 حداقل یك میلیون نفر از سربازان كشور در دوره‌های مهارت‌آموزی شركت كنند. همچنین این قرارگاه قصد دارد كه تا پایان آن سال، صد درصد كاركنان وظیفه نیروهای مسلح را زیر پوشش طرح مهارت‌آموزی قرار دهد، به گونه‌ای که از سال 1401 به بعد، همه سربازان بعد از گذراندن دوران سربازی، علاوه بر كارت پایان خدمت، حداقل گواهینامه یك مهارت كاربردی را نیز در جیب خود خواهند داشت.
150 مهارت برای سربازان وظیفه
«بیشتر دوره‌های مهارت‌آموزی سربازان داخل خود پادگان‌ها و مراكز نظامی و در زمان‌های استراحت برگزار می‌شود. چراكه قرار نیست ارائه آموزش‌های مهارتی به كاركنان وظیفه خدشه‌ای به انجام وظایف محوله آنها وارد كند.» این نكته‌ای است كه حبیب عرفان‌منش، مدیركل راهبری اجرای آموزش سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای كشور در گفت‌وگو با جام‌جم دست روی آن می‌گذارد و توضیح می‌دهد كه مدت زمان برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی برای سربازان بسته به نوع دوره بین 60 تا 160 ساعت است. دوره‌هایی كه چون به صورت پاره‌وقت برای سربازان برگزار می‌شود، معمولا بین دو تا سه ماه طول می‌كشد. او همچنین تاكید دارد كه در پایان هركدام از دوره‌های مهارت‌آموزی دو آزمون عملی و كتبی نیز از سربازان گرفته می‌شود كه دریافت گواهینامه‌های مهارتی مشروط به قبولی در این دوره‌هاست و در سال‌های آینده نیز ممكن است دریافت كارت پایان خدمت برای سربازان منوط به گذراندن دوره‌های مهارتی شود. به گفته عرفان‌منش، از بین 3000 رشته مهارتی كه استانداردهای شایستگی شغلی آن در سازمان فنی و حرفه‌ای كشور تعریف شده است، فعلا حدود 150 مهارت از گروه‌های مختلف صنعت، كشاورزی، خدمات و فرهنگ و هنر به كاركنان وظیفه نیروهای مسلح آموزش داده می‌شود.
امكان تحصیل همزمان و گذراندن سربازی
دانشگاه‌های جامع علمی كاربردی و فنی حرفه‌ای از جمله نهادهای طرف قرارداد با قرارگاه مهارت‌آموزی برای ارائه آموزش‌های مهارتی به سربازان هستند. البته چون امكان تحصیل همزمان با خدمت در شرایط معمول وجود ندارد، ستادكل نیروهای مسلح به تازگی اجازه داده است كه سربازان در دوره‌های پودمانی و تك‌درس این دو دانشگاه شركت كنند. خبر این مجوز را همین چند روز پیش سردار موسی كمالی، رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادكل نیروهای مسلح و سخنگوی قرارگاه مهارت‌آموزی سربازان به رسانه‌ها اعلام كرد و گفت: با توجه به اهمیتی كه موضوع مهارت‌آموزی برای ما دارد، از بهمن امسال اجازه می‌دهیم سربازانی كه دارای مدارك تحصیلی دیپلم و فوق دیپلم هستند، در رشته‌های پودمانی ادامه تحصیل دهند. همچنین به گفته كمالی، شركت در دوره‌های تك‌درس و پودمانی دانشگاه‌های جامع علمی كاربردی و فنی حرفه‌ای داوطلبانه خواهد بود، اما كسانی كه در زمان سربازی خود در این دوره‌ها شركت كنند، از ۵۰ درصد تخفیف شهریه برخوردار خواهند شد. البته این طرح فعلا به صورت آزمایشی در استان‌های تهران، فارس، خوزستان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و گیلان برگزار می‌شود و در صورت موفقیت، در سال‌های آینده به سایر نقاط كشور نیز گسترش پیدا می‌كند.
اشتغالزایی در سایه طرح مهارت‌آموزی
رشته‌های مهارتی كه دوره‌های آموزشی آن برای كاركنان وظیفه برگزار می‌شود، بر مبنای نیازسنجی‌های نیروهای مسلح تعیین می‌شوند. یعنی مهارت‌های كاربردی مختلفی كه نیاز به نیروی آموزش‌دیده مربوط به آن در یگان‌های مسلح وجود دارد، در اولویت قرارگاه مهارت‌آموزی برای ارائه آموزش‌های كاربردی قرار می‌گیرد تا سربازان بتوانند مهارت‌های لازم برای انجام وظایف محوله در زمینه‌های تخصصی یگان خود را كسب كنند.
این كار ضمن افزایش بهره‌وری عملكرد كاركنان وظیفه نیروهای مسلح، در فراهم شدن بسترهای اشتغالزایی برای سربازان پس از پایان خدمت نیز مؤثر است. به این صورت كه سرباز مهارت‌آموز در طول دوران خدمت خود، یك تا دو سال به انجام فعالیت تخصصی در یك مهارت كاربردی مشغول است و پس از پایان خدمت نیز گواهینامه مربوط به همان مهارت‌ را از سازمان فنی و حرفه‌ای یا دیگر سازمان‌های آموزش‌دهنده سربازان دریافت می‌كند.  قرارگاه مهارت‌آموزی همچنین در تعیین رشته‌های مهارتی برای آموزش به كاركنان وظیفه، به مطالعات انجام‌شده درباره شناسایی فرصت‌های شغلی و مزیت‌های نسبی شهرهای مختلف كشور توجه دارد. یعنی این قرارگاه دوره‌های آموزشی مهارت‌هایی را برای سربازان برگزار می‌كند كه بازار كار مناسب‌تری دارند. اتفاقی كه در فراهم شدن فرصت‌های شغلی برای سربازان در پایان خدمت تاثیر به‌سزایی دارد.