گفت‌و‌گو با حسن دانایی‌فر، سفیر سابق ایران در عراق
مقاومت قوی‌تر خواهد شد
حشد الشعبی در سال ۲۰۱۴ و در پاسخ به فتوای مرجعیت عراق با هدف مبارزه با گروه تروریستی داعش تشکیل شد و به نظر می‌رسد که آمریکا با هدف تقویت داعش حشد الشعبی را مورد حمله قرار داده‌است . در همین ارتباط گفت و گویی را با حسن دانایی فر، سفیر پیشین ایران در عراق انجام دادیم. وی معتقد است که آمریکا پس از ناکامی در دستیابی به اهدافش در جریان اعتراضات خیابانی در عراق حال به فتنه جدید یعنی اینگونه حملات روی آورده است.
پشت‌پرده حملات آمریكا به مواضع حشدالشعبی چیست؟
این حملات آمریكا نشان‌دهنده زیاده‌خواهی و ملتزم نبودن این كشور به تعهداتش است. حشدالشعبی از نظر قانونی جزو بخش‌های تفكیك‌ناپذیر نیروهای مسلح عراق است، همچنین از نظر شرعی و معنوی هم با پشتوانه مرجعیت همان‌طور كه از قبل اعلام شده بود در مناطقی مستقر بودند كه اراضی عراق را نزدیك مرز سوریه و در مقابل تحركات داعش كنترل می‌كردند، بنابراین این نیروها بخش تفكیك‌ناپذیر نیروهای امنیت‌ساز عراق هستند.
منظورتان از ملتزم نبودن آمریكا به تعهداتش چه بود؟
آمریكا موافقت‌نامه همكاری‌های امنیتی با عراق دارد، یعنی تقویت امنیت در عراق و نه انجام اقداماتی كه باعث ایجاد ناامنی در عراق و مشكلات جدید در این كشور شود. اقدامات مداخله‌جویانه آمریكا در عراق در شرایطی انجام می‌شود كه مقامات ارشد دولت آمریكا از جمله وزیر خارجه این كشور با نیرنگ خواستار مداخله نکردن سایر كشورها در امور داخلی عراق می‌شوند.
بی‌ثباتی حاكمیت در عراق و اغتشاشات اخیر در این كشور چقدر در شكل‌گیری این حمله موثر بوده است؟
آمریكا در طول چند ماه گذشته تلاش كرد تا از خواسته‌های بحق اجتماعی مردم عراق كه در جهت مبارزه با فساد و كمبود خدمات بود سوءاستفاده كرده و آن را به پروسه سیاسی تبدیل كند. این كشور تلاش كرد بر موج اعتراضات سوار شده و به این ترتیب، برخی جریان‌ها به خواسته آمریكا حركت كرده و نابسامانی‌هایی را در ساختار حكومتی عراق به وجود آوردند. در حال حاضر نیز شرایط خاصی در عراق وجود دارد، از جمله این‌كه نخست‌وزیر متصدی امور روزانه این كشور شده و به‌دلیل استعفای مقام ریاست‌جمهوری، رئیس‌جمهور این كشور در وضعیت بلاتكلیفی قرار دارد كه به تبع اینگونه مشكلات؛ وضعیت اجتماعی و مراكز تحصیلی عراق در حالت خاصی قرار دارد كه تقریبا در زمان حملات داعش هم چنین وضعیتی در عراق وجود نداشت.
آمریكایی‌ها تصور می‌كردند با این فتنه‌هایی كه ایجاد كرده‌اند سریع به نتیجه می‌رسند، این در حالی است كه دستیابی آنها به اهدافشان طولانی شده و به همین دلیل دست به فتنه جدید یعنی حمله به مواضع حشدالشعبی زده‌اند.
این فتنه جدید را آمریكا از یكشنبه شب آغاز كرده و نشان می‌دهد همان طرح قدیمی تجزبه عراق را دنبال می‌كنند. همان‌طور كه بخاطر دارید در سال 2005 خانم رایس طرحی را تحت عنوان خاورمیانه جدید یا خاورمیانه بزرگ مطرح كرد كه بلافاصله شاهد حمله اسرائیل به جنوب لبنان و تلاش برای از بین بردن محور مقاومت و تجزیه كشورهایی در منطقه از جمله عراق بودیم. اما خوشبختانه محور مقاومت با ایستادگی‌های خود پاسخ مناسبی به اینگونه اقدامات داده و آن را به عقب انداخت.
در شرایط كنونی نیز آنها تمركز خود را روی عراق گذاشته‌اند، قبل از اعتراضات خیابانی در عراق شاهد حملات پهپادهای رژیم‌صهیونیستی با هدایت آمریكا به 15 مركز حشدالشعبی عراق بودیم كه نخست‌وزیر عراق اعلام كرد كار اسرائیل است و پاسخ مناسبی به آن خواهیم داد.
اینگونه اقدامات آمریكا چقدر در آشفته‌تر كردن اوضاع عراق تاثیرگذار خواهد بود؟
قطعا دامن زدن به ناامنی‌های جدید در عراق می‌تواند نگرانی‌هایی در هر جامعه ایجاد كند، چرا كه تلاش برای ناامنی واكنش‌هایی نیز از سوی نیروهایی كه مورد اصابت قرار می‌گیرند خواهد داشت و همه اینها نوعی ناامنی را دامن می‌زند.
در بخش اول صحبت‌های خود از نقش حشدالشعبی در كنترل داعش گفتید، حال حمله به مواضع حشدالشعبی چه تاثیری بر تقویت داعش خواهد داشت؟
سخنان چند سال پیش ترامپ در مناظرات مبنی بر ایجاد داعش از سوی آمریكا و عدم تكذیب آن از سوی آمریكایی‌ها تردیدی برای كسی باقی نگذاشت كه واشنگتن در حیات داعش چه نقش پررنگی دارد. این كشور به ناامن ماندن منطقه علاقه‌مند است تا به این ترتیب حضورشان در منطقه توجیه داشته باشد. در‌هر‌حال تضعیف حشدالشعبی از سوی آمریكا یعنی تقویت داعش و تقویت داعش یعنی حضور پررنگ‌تر و غیرقانونی آمریكا در منطقه و به‌خصوص عراق.
مرجعیت عراق چه نقشی در مدیریت شرایط فعلی می‌تواند داشته باشد؟
قطعا مرجعیت بسیار موثر و تاثیرگذار است، اما فعلا باید منتظر واكنش مراجع عراق نسبت به حمله آمریكا باشیم و ببینیم طی روزهای آینده چه دیدگاهی خواهند داشت.
با توجه به این‌كه منطقه مورد حمله آمریكا در مرز عراق و سوریه قرار دارد، درباره اهمیت استراتژیك این منطقه توضیح بیشتری می‌دهید؟
منطقه القائم به لحاظ جغرافیایی عراق نزدیك مرز سوریه قرار داشته و یكی از نقاطی است كه تردد داعش و تروریست‌ها به‌صورت جدی در آنجا صورت می‌گیرد و با احتساب حمله آمریكا به این منطقه می‌توان گفت كه اینگونه اقدامات می‌تواند در نهایت به تقویت داعش و تروریست‌ها منجر شود.
تاثیر حمله آمریكا بر فعالیت‌های جریان مقاومت چیست؟
تضعیف حشدالشعبی یعنی تقویت جریانات تروریستی و البته به دلیل اصالت داشتن جریان مقاومت و ریشه‌دار بودنش در جامعه خاورمیانه به این سادگی‌ها تضعیف نمی‌شود. سال‌هاست آمریكا و صهیونیست‌ها در جهت تضعیف این جریان تلاش می‌كنند، اما واقعیت این است كه محور مقاومت در منطقه و در مقایسه با ده سال گذشته خیلی قوی‌تر شده است؛ زیرا مقاومت، محدود به چند مصداق نیست بلكه جریان، روند، یك تفكر و نگاه است و با یك ضربه و عملیات از بین نمی‌رود و ممكن است قوی‌تر هم شود.
در مجموع روند تحولات اخیر در عراق را چگونه ارزیابی می‌كنید؟
عراق چنین تجربه تاریخی را برای مبارزه با اشغالگری در سال‌های 2003 تا اواخر 2010 داشته است و به نظر می‌رسد باید صبر كنیم و ببینیم آیا وارد دوره قبلی خواهد شد. در آن مقطع نیز شاهد بودیم كه در نهایت روند تحولات به‌گونه‌ای پیش رفت كه منجر به خروج نیروهای آمریكایی از عراق شد كه البته دوباره به بهانه داعش به این كشور بازگشتند. در نهایت با شناختی كه از عراق دارم این كشور پاسخ مناسبی به اقدامات آمریكا خواهد داد.
این حملات آمریكا نشان‌دهنده زیاده‌خواهی و ملتزم نبودن این كشور به تعهداتش است. حشدالشعبی از نظر قانونی جزو بخش‌های تفكیك‌ناپذیر نیروهای مسلح عراق است، همچنین از نظر شرعی و معنوی هم با پشتوانه مرجعیت همان‌طور كه از قبل اعلام شده بود در مناطقی مستقر بودند كه اراضی عراق را نزدیك مرز سوریه و در مقابل تحركات داعش كنترل می‌كردند، بنابراین این نیروها بخش تفكیك‌ناپذیر نیروهای امنیت‌ساز عراق هستند.
منظورتان از ملتزم نبودن آمریكا به تعهداتش چه بود؟
آمریكا موافقت‌نامه همكاری‌های امنیتی با عراق دارد، یعنی تقویت امنیت در عراق و نه انجام اقداماتی كه باعث ایجاد ناامنی در عراق و مشكلات جدید در این كشور شود. اقدامات مداخله‌جویانه آمریكا در عراق در شرایطی انجام می‌شود كه مقامات ارشد دولت آمریكا از جمله وزیر خارجه این كشور با نیرنگ خواستار مداخله نکردن سایر كشورها در امور داخلی عراق می‌شوند.
بی‌ثباتی حاكمیت در عراق و اغتشاشات اخیر در این كشور چقدر در شكل‌گیری این حمله موثر بوده است؟
آمریكا در طول چند ماه گذشته تلاش كرد تا از خواسته‌های بحق اجتماعی مردم عراق كه در جهت مبارزه با فساد و كمبود خدمات بود سوءاستفاده كرده و آن را به پروسه سیاسی تبدیل كند. این كشور تلاش كرد بر موج اعتراضات سوار شده و به این ترتیب، برخی جریان‌ها به خواسته آمریكا حركت كرده و نابسامانی‌هایی را در ساختار حكومتی عراق به وجود آوردند. در حال حاضر نیز شرایط خاصی در عراق وجود دارد، از جمله این‌كه نخست‌وزیر متصدی امور روزانه این كشور شده و به‌دلیل استعفای مقام ریاست‌جمهوری، رئیس‌جمهور این كشور در وضعیت بلاتكلیفی قرار دارد كه به تبع اینگونه مشكلات؛ وضعیت اجتماعی و مراكز تحصیلی عراق در حالت خاصی قرار دارد كه تقریبا در زمان حملات داعش هم چنین وضعیتی در عراق وجود نداشت.
آمریكایی‌ها تصور می‌كردند با این فتنه‌هایی كه ایجاد كرده‌اند سریع به نتیجه می‌رسند، این در حالی است كه دستیابی آنها به اهدافشان طولانی شده و به همین دلیل دست به فتنه جدید یعنی حمله به مواضع حشدالشعبی زده‌اند.
این فتنه جدید را آمریكا از یكشنبه شب آغاز كرده و نشان می‌دهد همان طرح قدیمی تجزبه عراق را دنبال می‌كنند. همان‌طور كه بخاطر دارید در سال 2005 خانم رایس طرحی را تحت عنوان خاورمیانه جدید یا خاورمیانه بزرگ مطرح كرد كه بلافاصله شاهد حمله اسرائیل به جنوب لبنان و تلاش برای از بین بردن محور مقاومت و تجزیه كشورهایی در منطقه از جمله عراق بودیم. اما خوشبختانه محور مقاومت با ایستادگی‌های خود پاسخ مناسبی به اینگونه اقدامات داده و آن را به عقب انداخت.
در شرایط كنونی نیز آنها تمركز خود را روی عراق گذاشته‌اند، قبل از اعتراضات خیابانی در عراق شاهد حملات پهپادهای رژیم‌صهیونیستی با هدایت آمریكا به 15 مركز حشدالشعبی عراق بودیم كه نخست‌وزیر عراق اعلام كرد كار اسرائیل است و پاسخ مناسبی به آن خواهیم داد.
اینگونه اقدامات آمریكا چقدر در آشفته‌تر كردن اوضاع عراق تاثیرگذار خواهد بود؟
قطعا دامن زدن به ناامنی‌های جدید در عراق می‌تواند نگرانی‌هایی در هر جامعه ایجاد كند، چرا كه تلاش برای ناامنی واكنش‌هایی نیز از سوی نیروهایی كه مورد اصابت قرار می‌گیرند خواهد داشت و همه اینها نوعی ناامنی را دامن می‌زند.
در بخش اول صحبت‌های خود از نقش حشدالشعبی در كنترل داعش گفتید، حال حمله به مواضع حشدالشعبی چه تاثیری بر تقویت داعش خواهد داشت؟
سخنان چند سال پیش ترامپ در مناظرات مبنی بر ایجاد داعش از سوی آمریكا و عدم تكذیب آن از سوی آمریكایی‌ها تردیدی برای كسی باقی نگذاشت كه واشنگتن در حیات داعش چه نقش پررنگی دارد. این كشور به ناامن ماندن منطقه علاقه‌مند است تا به این ترتیب حضورشان در منطقه توجیه داشته باشد. در‌هر‌حال تضعیف حشدالشعبی از سوی آمریكا یعنی تقویت داعش و تقویت داعش یعنی حضور پررنگ‌تر و غیرقانونی آمریكا در منطقه و به‌خصوص عراق.
مرجعیت عراق چه نقشی در مدیریت شرایط فعلی می‌تواند داشته باشد؟
قطعا مرجعیت بسیار موثر و تاثیرگذار است، اما فعلا باید منتظر واكنش مراجع عراق نسبت به حمله آمریكا باشیم و ببینیم طی روزهای آینده چه دیدگاهی خواهند داشت.
با توجه به این‌كه منطقه مورد حمله آمریكا در مرز عراق و سوریه قرار دارد، درباره اهمیت استراتژیك این منطقه توضیح بیشتری می‌دهید؟
منطقه القائم به لحاظ جغرافیایی عراق نزدیك مرز سوریه قرار داشته و یكی از نقاطی است كه تردد داعش و تروریست‌ها به‌صورت جدی در آنجا صورت می‌گیرد و با احتساب حمله آمریكا به این منطقه می‌توان گفت كه اینگونه اقدامات می‌تواند در نهایت به تقویت داعش و تروریست‌ها منجر شود.
تاثیر حمله آمریكا بر فعالیت‌های جریان مقاومت چیست؟
تضعیف حشدالشعبی یعنی تقویت جریانات تروریستی و البته به دلیل اصالت داشتن جریان مقاومت و ریشه‌دار بودنش در جامعه خاورمیانه به این سادگی‌ها تضعیف نمی‌شود. سال‌هاست آمریكا و صهیونیست‌ها در جهت تضعیف این جریان تلاش می‌كنند، اما واقعیت این است كه محور مقاومت در منطقه و در مقایسه با ده سال گذشته خیلی قوی‌تر شده است؛ زیرا مقاومت، محدود به چند مصداق نیست بلكه جریان، روند، یك تفكر و نگاه است و با یك ضربه و عملیات از بین نمی‌رود و ممكن است قوی‌تر هم شود.
در مجموع روند تحولات اخیر در عراق را چگونه ارزیابی می‌كنید؟
عراق چنین تجربه تاریخی را برای مبارزه با اشغالگری در سال‌های 2003 تا اواخر 2010 داشته است و به نظر می‌رسد باید صبر كنیم و ببینیم آیا وارد دوره قبلی خواهد شد. در آن مقطع نیز شاهد بودیم كه در نهایت روند تحولات به‌گونه‌ای پیش رفت كه منجر به خروج نیروهای آمریكایی از عراق شد كه البته دوباره به بهانه داعش به این كشور بازگشتند. در نهایت با شناختی كه از عراق دارم این كشور پاسخ مناسبی به اقدامات آمریكا خواهد داد.
