چهار فصل در تلویزیون ‌دوام آوردن به خودی خود می‌‌تواند‌ دلیلی متقن برای موفقیت یك برنامه باشد، اما چه ویژگی‌هایی باعث شده كه برنامه «كتاب‌باز» به یكی از محبوب‌ترین‌های رسانه ملی بدل شود؟ این برنامه از همان روزهای نخست رویكردی جدی و بدون سهل‌انگاری را در پیش گرفت؛ جدی از این منظر كه كتاب را به ‌عنوان كالایی تزئینی و برای ژست فرهنگی به قاب تلویزیون نیاورد و همین ویژگی سبب شد كه روز به روز تعداد مخاطبان این برنامه افزایش پیدا كند.
در واقع كتاب می‌توانست در قالب یك برنامه تلویزیونی به یك موضوع دم‌دستی برای ارائه یك بیلان كاری فرهنگی در یكی از شبكه‌های تلویزیونی، جایگاهی دون شأن خود داشته باشد و البته كه همیشه این نگرانی وجود دارد، لذا همان‌طور كه شاهد هستیم میزان خرید كتاب در كشور با سرانه مطالعه نسبتی درست ندارد، چرا كه بسیاری از افراد فقط خرید كتاب را به ‌عنوان یك برچسب فرهنگی یا كالای تزئینی در قفسه كتابخانه مدنظر دارند و به اصل ماجرا نمی‌اندیشند.
اما ایجاد تنوع در بخش‌های مختلف این برنامه از جمله گفت‌وگو با مهمانانی كه خود می‌توانند مروج كتابخوانی باشند، یكی از جذابیت‌های «كتاب‌باز» است. در واقع انتقال تجربیات افراد در حوزه كتابخوانی و البته شاید ارائه شیوه‌ای درست برای مواجهه با كتاب به ‌عنوان یكی از ملزومات زندگی بشرِ علاقه‌مند به تكامل، از ویژگی‌های بارز این برنامه است كه با اجرای خاص سروش صحت شمایلی منحصر‌به‌فرد پیدا كرده است. پایبندی به جایگاه خود براساس دورنما و اهداف تلویزیون در شبكه نسیم نیز یكی از دلایل موفقیت «كتاب‌باز» است، چرا كه این برنامه بدون ژست روشنفكری معمولی كه از دل مواجهه با كتاب می‌آید، آگاهانه مخاطبی را هدف قرار داده كه یا در ابتدای راه كتابخوانی قرار دارد یا این‌كه هنوز پیوندی میان او و كتاب برقرار نشده است و از این رو در بخش‌های مختلف و با تكیه بر رویه‌ای جذاب در قالب معرفی و گفت‌وگو و مسابقه و چالش راه را پیش می‌رود. به هر صورت «كتاب‌باز» از فصل ابتدایی با نگاهی فرهنگی كه البته سرگرمی را نیز در دل خود جای داده بود، پا به عرصه گذاشت و فكر می‌كنم با صبر و تداوم توانسته به جایگاهی قابل توجه در میان برنامه‌های تلویزیون دست پیدا كند و بی‌تردید جنس سرگرمی‌سازی این برنامه دور از برخی سطحی‌نگری‌ها و برنامه‌های سطح پایینی است كه با شعار سرگرمی‌سازی وارد گود می‌شوند. برنامه‌ای كه علاوه‌بر معرفی بخشی از ادبیات داستانی و موضوعات قابل تامل برای مطالعه و شناساندن بسیاری از نویسندگان اثرگذار كشور، می‌تواند سرمشقی ابتدایی برای راه‌اندازی فرهنگ مطالعه میان فرد و جامعه باشد و امیدوارم كه از این مرز باریك میان دغدغه‌مندی و سرگرمی صرف به هر قیمتی، عدول نكرده و كماكان با رفع ضعف‌ها و موانع به مرجعی قابل اعتماد برای مخاطبانی در سطح گسترده تبدیل شود.