مردم پلدختر 11 ماه بعد از سیل فروردین از تكمیل نشدن خانه هایشان میگویند و هول و هراس خروش دوباره سیل
اجارهنشینهای ابدی
به آنها حق بدهید؛ به مردم پلدختر، به مردمی كه هنوز سیل كابوس شب هایشان است؛ مردمی كه سیل فروردین یادشان نرفته! به آنها حق بدهید چند روز گذشته كه آسمان پشت سر هم بارید یا هر دفعه دیگر كه آسمانشان ببارد، بترسند و یك چشمشان به آسمان باشد و یك چشم شان به زمین و خانههایی كه تنها پناهشان هستند؛ خانههایی كه هنوز زخم سیل قبلی روی تنشان است. به آنها، به خانوادههای سیلزده پلدختری حق بدهید، همانهایی كه از فروردین امسال كه پلدختر به گل نشست و سیل، خشمگین و خروشان دار و ندارشان را برد تا همین حالا كه تا پایان سال كمتر از ده روز باقی مانده، كرایهنشین شده اند. همانها كه هنوز خانههایشان تكمیل نشده و خسارتهای سیل قبلی برایشان جبران نشده، هول و ولای سیل جدید و سیلهای احتمالی پیش رو برشان داشته. این كابوس دوباره، بهانهای است كه ما را به همصحبتی با چندنفر از مردم سیلزده پلدختر میرساند؛ مردمی صبور كه سیل فروردین 5000 میلیارد تومان خسارت به بخشهای مختلف شهرشان وارد كرد و تخریب و وارد شدن خسارت به 251 واحد مسكونی فقط گوشهای از آثارش بود و حالا كه حدود 11 ماه از این بلای طبیعی میگذرد، به رغم تلاشهای انجام شده هنوز بسیاری از خانهها نیمه ساز است و سیل زدههای پلدختری پناهی جز سقفهای اجارهای ندارند. این در حالی است كه سیل اخیر هم بیش از 2100 میلیارد تومان به شهر و روستاهای مختلف لرستان خسارت وارد كرده است.
«الان ما همگی كرایه نشین شدهایم، هركداممان هم رفتیم یك گوشه شهر یك خانه یك اتاق خوابه اجاره كردیم و منتظریم خانه خودمان ساخته شود و دوباره برگردیم همانجا.» خانه آنها اما هنوز تكمیل نشده و چرایش را كه میپرسیم علی رحم میگوید:« چون پول نداریم ... بعد از سیل قرار شد به ما 62 میلیون تومان وام بدهند كه تا حالا 40 میلیونش را دادهاند، خودمان هم با قرض و ... 20 میلیون جور كردیم، اما با این پول فقط شناژ خانه را ریختیم و اصلا به در و دیوار و ستون و... نرسیدیم . پول نداریم و خانه مان باید همینطوری بماند. چند بار هم به بنیاد مسكن اعتراض كردیم كه با این مقدار تسهیلات، خانههای ما تكمیل نمیشود اما جوابی نگرفتیم.»
رویای خانهدار شدن
علیرحم ناامید است، آنقدر كه میگوید: ما دیگر هیچوقت دوباره خانهدار نمیشویم.
باید همینطور مستاجر بمانیم... برای او اما اجارهنشینی تجربه سختی است: «من یك بچه معلول قطع نخاع دارم.
واقعا از وقتی سیل آمده در بدترین شرایط هستیم. موقع سیل یك ماه با همین بچه در چادر زندگی میكردیم و بعد توانستیم با قرضكردن
15 میلیون تومان پول پیش جور كنیم و یك سقف برای خودمان اجاره كنیم ...
هی منتظر ماندیم خانههایمان ساخته شود، اما خبری نیست كه نیست».
خانههای نیمهتمام
و نگرانی از كرونا
گلنار لرستانی، مامای پلدختری كه در جریان سیل فروردینماه به خاطر خدمات شجاعانهاش به مردم سیلزده پلدختر به عنوان مامای نمونه سال انتخاب شد، یكی دیگر از شهروندان پلدختری است كه برای ما از سیل و خسارتهای جبراننشدهاش میگوید: «خانه برادر و خواهر من امسال در منطقه سازمانیها به خاطر سیل خراب شد، اما هنوز كه هنوز است تكمیل نشده. از همان موقع هم مجبور شدند با اجارههای خیلی زیاد مستاجر شوند، چون اینجا خانه كم است و تقاضا زیاد.» او هم به ما میگوید تسهیلاتی كه به سیلزدهها دادهاند حتی هزینه شناژ خانههایشان هم نشده: «خانههای همه نیمهكاره است اما میترسیم همین خانههای نیمهكاره را هم سیل جدید با خودش ببرد و دست مردم به هیچ جایی بند نباشد! مخصوصا كه شهر ما دیگر دیوارههای سد را ندارد. قبلا اگر سیل می آمد یك دیوارهای داشت اما الان كه 11 ماه از سیل گذشته هنوز این دیواره تكمیل نشده و همه ما نگران ورود سیل به خانههایمان هستیم.»
این وسط تنها كاری كه از دست مردم برمیآید به گفته او متوسل شدن به سازوكارهای شخصی برای جلوگیری از ورود سیل است: «الان خانواده من آمدهاند با پلاستیك و گچ ورودی خانه نیمهسازشان را بستهاند اما مگر این پلاستیك جلوی سیل را میگیرد؟! ما خودمان را گول میزنیم!» برای این سؤال او جوابی نداریم، اما تصویری كه در روزهای گذشته در فضای مجازی به اشتراك گذاشته شده یادمان میآید؛ تصویری از ایزوگام كردن مغازهها در لرستان توسط اصناف مختلف به ارتفاع یكمتر برای مقابله با ورود آب!
این شهروند لرستانی اما یك نگرانی دیگر هم دارد؛ نگرانی از شیوع كرونا، آن هم وقتی كه میگوید: «در مدت وقوع سیل، ضلع غربی شهر تخلیه شد و همه در خانه دوست و آشناهایشان در ضلع شرقی جمع شدند. در خانه پدری من 18نفر از اقوام جمع شدند. مگر نمیگویند برای جلوگیری از شیوع كرونا اجتماع نكنید؟! از وقتی بحث سیل دوباره در لرستان مطرح شده همه جمع شدند خانه همدیگر و واقعا رعایت موارد بهداشتی سخت است.»
كسب و كارهایی كه
تازه رونق گرفته بود
حمزه جودكی یكی دیگر از شهروندان پلدختری است؛ او اما به خاطر سیل مغازه و كار و كاسبیاش را از دست داده؛ همان مغازه مبل فروشی نزدیك ساختمان فرمانداری در خیابان هفت تیر . جودكی به ما میگوید:« خسارت سیل اینجا خیلی زیاد بود، بیشتر خانههای منطقه سازمانیها از بیخ كنده شدند، در داخل شهر هم چون تا ارتفاع 3 متر آب بود، خانهها آسیب جدی دیدند ...مردم به مرور با وامها و كمكها تا اندازهای به زندگی شان سروسامان دادند، اما كمكها كافی نیست، با 50 یا 60 میلیون وام كه نمیشود یك خانه را تكمیل
كرد...»
او برای ما از تلاشهایش برای راهاندازی دوباره كسب و كارش هم میگوید: «خسارتها زیاد بود، اما باید دوباره كار را شروع میكردیم، باور كنید تازه كارمان داشت رونق میگرفت كه الان دوباره در این شرایط بحرانی و ترس از سیل قرار گرفتیم.»
او هم مثل بقیه اهالی پلدختر یك نگرانی بزرگ دارد؛ دیواره تكمیل نشده ساحلی و درهمین رابطه میگوید:« سیل دیواره ساحلی ما را خراب كرد، قرار بود خیلی سریع یك دیواره بسازند اما الان هنوز تكمیلنشده و همه نگرانی ما همین قسمتهای تكمیل نشده است و واقعا سوالمان این است كه یك سال فرصت برای ساختن دیواره ساحلی كم است؟»
درخواست افزایش تسهیلات داده ایم
در پلدختر، در جنوب استان لرستان، حالا مدتهاست یك سوال مشترك در ذهن مردم شهر میچرخد؛ سیل كی رخت و بارش را جمع میكند و از شهر میرود؟! برای مردم این شهر خانههای نیمه ساخته اولین نشانههای سیلاند، خانههایی كه همگی تا یك مرحله پیش رفته و متوقف مانده اند! خانههایی كه تسهیلات پرداخت شده دولتی جوابگوی تكمیل كردنشان نبوده! این وسط صاحبان خانههای تعمیری خوشبخت ترند، آنها با همان تسهیلات به هر ضرب و زوری كه شده خانه هایشان را تعمیر كرده و حالا زیر سقف خانه خودشان، نگرانی سیل دوباره را دارند، اما تكلیف مردمی كه خانه هایشان را سیل با خودش برده و به جایش « هیچ » برایشان گذاشته هنوز مشخص نیست. آنها اما نگران همین هیچ هم هستند! همین نیمه سازها، همین نیمه كارهها و تكمیل نشده ها! نگران اینكه دیواره ساحلی نیمه تمام شهر آخرین ضربه را به آنها بزند و ما این نگرانی را با حمیدرضا كاظمی نماینده مردم پلدختر و معمولان در مجلس شورای اسلامی درمیان میگذاریم و از او میپرسیم چرا دیواره ساحلی پلدختر با سرعت لاك پشتی پیش میرود و او در جواب میگوید: تعداد شمعكهای مورد نیاز برای احداث پل زیاد بود تقریبا حدود 1400 شمعك لازم بود علاوه بر این موانعی بود كه باعث شد كار چندماهی عقب بیفتد و الان امیدواریم اگر بارندگیها اجازه دهند تا یك ماه آینده كار قسمتهای باقیمانده را تكمیل كنیم.» او توضیح بیشتری درباره دلایل عقب افتادگی كار ساخت دیواره ساحلی نمیدهد اما مردم پلدختر برای ما از
شنیدههایشان میگویند و اینكه احداث طرح دیواره ساحلی پلدختر، معارضان محلی و اجتماعی داشته و همین موضوع باعث كندی روند اجرای طرح شده . نماینده مرم پلدختر در مجلس شورای اسلامی در ادامه برای ما از بسیج نیروهای نهادهای مختلف برای حل بحران دوباره سیل در شهر هم میگوید و ادامه میدهد:« امكانات استانی به پلدختر و روستاهای اطراف سرازیر شده تا مشكلی بیشتر از آنچه هست برای مردم بهوجود
نیاید.»
گلایههای سیلزدههای پلدختری از ناتمام ماندن كار ساخت وساز خانههایشان را به جلالی انتقال میدهیم و او با تایید كافی نبودن میزان تسهیلات درنظر گرفته شده، میگوید:« با آقای نوبخت در بازدیدی كه اخیرا از پلدختر داشتند در این باره صحبت كردم و پیگیر این موضوع هستم كه میزان تسهیلات برای تكمیل خانهها بیشتر شود.» او اما پیكان انتقادش را به سمت مردم هم میگیرد و میگوید: ما نباید انتظار داشته باشیم همه كار را دولت انجام بدهد. مردم خودشان هم باید مشاركت و خودشان هم باید همت كنند، چون بضاعت دولت مشخص است و برمبنای همان بضاعت به مردم وام بلاعوض و تسهیلات داده و حالا باید خود مردم هم وارد میدان شوند تا كار تكمیل خانه هایشان زودتر انجام شود.
مردمی كه این بار آمادهتر بودند
تجربهای سخت با آمادگی بیشتر؛ این هم فصل مشترك صحبت ما با دو شهروند لرستانی است، دو نفری كه هركدام در یك انجمن
مردم نهاد پای كار سیل ایستادهاند تا امروز به ما بگویند با همكاری مردم و انجمنهای مردم نهاد و مسؤولان، خطر از سرشان گذشته است. تورج حیدرپور، مسؤول ستاد انجمنهای مردم نهاد شهرستان پلدختر درهمین رابطه میگوید:
« نسبت به سیل قبلی، باتجربهای كه بهوجود آمد و همكاری خود مردم، ما موفقتر عمل كردیم. سری قبل مردم با ما همكاری نمیكردند، ما از سه روز قبل از سیل فروردین آماده باش بودیم، خودمان در خانه تك تك مردم را میزدیم، اما كسی هشدار ما را جدی نمیگرفت
این بار اما مردم حرف ما را گوش و تدابیر امنیتی را اجرا كردند. خیلیها جلوی ورودی خانهها و مغازههایشان را دیوار كشیدند، ایزوگام كردند و این واقعا یك گام رو به جلو بود.»
او اما از یك موضوع گلایه دارد، از پلهایی كه بعد از سیل فروردین به همان سبك و سیاق قبلی ساخته و بازهم طعمه سیل شدند: « بعد از سیل فروردین ما درروستای سركن خودمان پل معلقی ساختیم كه هنوز پابرجاست، اما پلهایی كه در جاهای دیگر ساخته شد به خاطر اینكه دوباره همان شكل قبلی و جای قبلی ساخته شد، خراب شدند.»
امیرحسین اركیان، فعال اجتماعی دیگری در لرستان است كه میگوید: «شكر خدا در چند روز اخیر با وجود سامانه پرفشاری كه داشتیم مردم هشیارتر و همیارتر عمل كردند، سازمانهای مردم نهاد قوی تر پای كار آمدند و مسؤولان هم آمادهتر بودند و تهمیدات بهتری اندیشیده شد و همه اینها به كنترل اوضاع كمك كرد.»
با این حال او از وضعیت ساخت زیرساختهایی كه در جریان سیل قبلی آسیب دیده بودند گلایه میكند و میگوید: «این زیرساختها درطول 11 ماه تعمیر نشدند و با بارندگی اخیر دومرتبه شرایط شان بدتر شد و حالا مشكل اصلی مردم هستند.»