درست ارتباط برقرار کنیم
یادداشت: دکتر سیدحسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران
انسانها در طول زندگی اجتماعی مجبور به برقراری ارتباط با دیگران هستند كه این ارتباط میتواند كلامی یا غیركلامی باشد، اما كیفیت ارتباط بستگی به مهارت دارد. افرادی كه مهارتهای بیشتری دارند و در برقراری ارتباط از این مهارت استفاده میكنند موفقتر خواهند بود.
تصور كنید روزی را که با فرد دیگری هیچگونه ارتباط نداشته باشید چگونه میگذرد؟ یا موقعیتی را در نظر بگیرید که هنگام صحبتكردن طرف مقابل هیچگونه واكنشی (نه كلامی و نه غیركلامی) به صحبتهای شما نشان ندهد در چنین شرایطی آیا ارتباط برقرار میشود؟ پاسخ به این پرسش و پرسشهای دیگر نشان از اهمیت ارتباط در زندگی انسان دارد. ارتباط بسیار مهم است چرا كه تنها وسیله انتقال و دریافت اطلاعات است، انسان از طریق برقراری ارتباط با دیگران میتواند احساسات خود را انتقال دهد و سوءتفاهمها را از بین ببرد.
«چارز كولی» نیز ارتباط را مكانیسم برقراری روابط انسانی میداند. بهطور كلی میتوان گفت که ارتباط هر عمل متقابلی است كه شامل انتقال پیام باشد.
ارتباط به دو شكل کلامی و غیرکلامی برقرار میشود که استفاده مناسب از هر دو روش انتقال پیام را آسانتر میكند. محتوای كلام، تن صدا، بلندی صدا ،تماس چشمی، حالت چهره، حالت بدن و... در ارتباط تاثیر زیادی دارند.
در برقراری ارتباط موانعی هم وجود دارد مانند قضاوتکردن طرف مقابل قبل از فهم سخنانش. به این معنی که ارزیابی منفی از نگرشهای طرف مقابل صورت گیرد؛ «چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی.»
مانع دیگر ارتباط مناسب، برچسب زدن است. در این وضعیت فرد مقابل احساس حقارت میکند (عجب آدم گیجی). تهدید کردن هم مانع دیگری است.
در این حالت با دادن هشدارهایی که به دلیل اعمال رفتار و گفتار منفی فرد هست او را وادار به انجام کار دیگری که مد نظر ماست، کنیم (اگر شب برگشتی خانه که هیچ، اما اگر برنگشتی تا آخر عمر ور دل پدرت بمان). مانع دیگر دستور دادن است؛ چون به شکل زورگویانه است و فرد تمایلی برای انجام آن ندارد لذا ناراحتی او را به دنبال خواهد داشت. (همین الان اتاقت را مرتب کن)
بیاییم برای مهارتهای ارتباطی وقت بگذاریم و بیاموزیم تا از باهمبودن لذت بیشتری ببریم.