شیرین هانتر، عضو شورای روابط خارجی آمریکا در گفتوگو با جامجم:
توافق با ترامپ چیزی عاید ایران نمیکند
رفتارهای متناقض و دوگانه مقامات کشورهای اروپایی در قبال ایران کاملا مسبوق به سابقه بوده است. با این حال پس از خروج رسمی ترامپ از توافق هسته ای با ایران،این تناقضات رفتاری به اوج رسیده است. مقامات اروپایی از یک سو مخالفت ظاهری خود را با خروج آمریکا از برجام ابراز کرده و از سوی دیگر،همگام با آمریکا به استراتژی فشار حداکثری علیه ایران ادامه می دهند. در خصوص آخرین تحولات سیاسی آمریکا و رویکرد کشورهای اروپایی در قبال ایران و برجام،گفت و گویی با پروفسور شیرین هانتر، استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا و عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده ایم :
رفتار کشورهای اروپایی در قبال برجام و تعامل یا تقابل آنها با دو حزب اصلی آمریکا در خصوص ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟
از آنجا که آمریکا از برجام خارج شده است، نمیتواند گزینه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را مطرح کند. اروپا در قبال ایران و برجام صادق نبوده و نیست. دیدگاه کشورهای اروپایی در قبال ایران، بسیار شبیه آمریکاست اما آنها میخواهند پشتسر واشنگتن پنهان شوند و البته، ظاهر بهتری از خود نزد ایران و جهان نشان دهند. نوع نگاه و رفتار اروپا در قبال ایران و توافق هستهای کاملا مشخص است. اروپا میخواهد ایران را متعهد به برجام کند و به این ترتیب وعدههای مبهم میدهد، اما مایل نیست در این خصوص (کمک به ایران ) اقدامی جدی انجام بدهد. از ابتدا نیز تاکید شده بود اروپا قصد ندارد به خاطر ایران و برجام، در مقابل ایالات متحده آمریکا بایستد. این مسأله، ریشه در روابط گسترده آمریکا و اروپا بهخصوص در حوزه اقتصادی دارد. اروپا به فکر خسارت ناشی از ترک یا از دست دادن بازار آمریکاست.
فراتر از آن، معتقدم اروپا نسبت به موضوع خروج آمریکا از توافق هستهای نیز نگاهی کاملا ابزاری و معاملهگرایانه دارد. اروپا از این موضوع به عنوان نماد و ابزاری برای تضعیف و بیاعتبارکردن ترامپ استفاده میکند. این نوعی نگاه ابزاری نسبت به برجام است. در این نگاه، اساسا تامین منافع ایران در برجام جایگاهی ندارد.
تونی بلینکن، مشاور ارشد جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاستجمهوری آمریکا اخیرا اعلام کرده اگر بایدن پیروز شود با ایران در خصوص قرارداد هستهای محکمتر گفتوگو خواهد کرد. آیا این همان سخن ترامپ نیست؟
آمریکا همیشه برجام را به عنوان گام اول در آغاز مذاکرات گستردهتر درباره مسائل دیگر دیده است. دولت اوباما نیز همین دیدگاه را داشت. اگر به خوبی مطالعه شود روشن میشود بیشتر سیاستهای دولتهای آمریکا در قبال ایران به استثنای چند سال اول حکومت جورج دبلیو بوش یکسان بوده است.
هدف آمریکا این بوده که ایران را وادار کند از سیاستهایش دست بکشد. گویا با اذعان به این هم راضی نیستند و تغییراتی در ایدئولوژی ایران و سیاستهای داخلی را نیز میخواهند.
بایدن به نظرات اسرائیل بسیار حساس است. مشاوران او و به خصوص بلینکن هم برای خواستههای اسرائیل اولویت قائلند. بنابراین نباید از بایدن انتظار داشت برداشت آمریکا از ایران را تغییر دهد.
بخش زیادی از تحریمهای هستهای در دوره ترامپ ذیل برچسب سلاحها،تروریسم و مسائل غیرهستهای قرار گرفته است. به عبارت دیگر برداشته شدن این تحریمها از اختیارات رئیسجمهور خارج شده و نیازمند بحث و گفتوگوی فراتر از مساله هستهای با ایران است. ارزیابی شما چیست؟
تحریمهای ایران به تدریج انباشته شدهاند. اما اگر مسائل مورد اختلاف به خصوص درباره مسائل جاری در منطقه حل شوند راهکارهایی هم برای لغو تحریمها پیدا میشود.
البته اگر ترامپ بتواند توافقی با ایران حاصل کند به نفع او خواهد بود. اما باید این موضوع را مدنظر قرار داد که ترامپ حاضر نیست در این توافق امتیازات زیادی به ایران بدهد. ضمن آنکه توافقی جدید میان آمریکا و ایران، محاسبات اسرائیل و برخی کشورهای منطقه را بر هم خواهد ریخت. در خصوص نتیجه انتخابات آمریکا نیز نمیتوان از الان پیشبینی دقیقی داشت. آمریکاییهای اروپاییتبار، خصوصا افراد فقیر احساس میکنند در دهههای گذشته هیچ کسی به فکر آنها نبوده است. بسیاری از آنها به ترامپ رأی دادند تا برای آنها اقدام مثبتی انجام دهد اما به هدف خود نرسیدند و کاخ سفید اقدام موثری برای آنها نکرد. بنابراین ممکن است این بار به ترامپ رأی ندهند. با اینحال ثروتمندان آمریکایی و خصوصا کسانی که نسبت به حضور مهاجران در کشور خود ناراضی هستند، کماکان در انتخابات ریاستجمهوری ماه نوامبر از ترامپ حمایت میکنند.
از آنجا که آمریکا از برجام خارج شده است، نمیتواند گزینه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را مطرح کند. اروپا در قبال ایران و برجام صادق نبوده و نیست. دیدگاه کشورهای اروپایی در قبال ایران، بسیار شبیه آمریکاست اما آنها میخواهند پشتسر واشنگتن پنهان شوند و البته، ظاهر بهتری از خود نزد ایران و جهان نشان دهند. نوع نگاه و رفتار اروپا در قبال ایران و توافق هستهای کاملا مشخص است. اروپا میخواهد ایران را متعهد به برجام کند و به این ترتیب وعدههای مبهم میدهد، اما مایل نیست در این خصوص (کمک به ایران ) اقدامی جدی انجام بدهد. از ابتدا نیز تاکید شده بود اروپا قصد ندارد به خاطر ایران و برجام، در مقابل ایالات متحده آمریکا بایستد. این مسأله، ریشه در روابط گسترده آمریکا و اروپا بهخصوص در حوزه اقتصادی دارد. اروپا به فکر خسارت ناشی از ترک یا از دست دادن بازار آمریکاست.
فراتر از آن، معتقدم اروپا نسبت به موضوع خروج آمریکا از توافق هستهای نیز نگاهی کاملا ابزاری و معاملهگرایانه دارد. اروپا از این موضوع به عنوان نماد و ابزاری برای تضعیف و بیاعتبارکردن ترامپ استفاده میکند. این نوعی نگاه ابزاری نسبت به برجام است. در این نگاه، اساسا تامین منافع ایران در برجام جایگاهی ندارد.
تونی بلینکن، مشاور ارشد جو بایدن، نامزد دموکرات انتخابات ریاستجمهوری آمریکا اخیرا اعلام کرده اگر بایدن پیروز شود با ایران در خصوص قرارداد هستهای محکمتر گفتوگو خواهد کرد. آیا این همان سخن ترامپ نیست؟
آمریکا همیشه برجام را به عنوان گام اول در آغاز مذاکرات گستردهتر درباره مسائل دیگر دیده است. دولت اوباما نیز همین دیدگاه را داشت. اگر به خوبی مطالعه شود روشن میشود بیشتر سیاستهای دولتهای آمریکا در قبال ایران به استثنای چند سال اول حکومت جورج دبلیو بوش یکسان بوده است.
هدف آمریکا این بوده که ایران را وادار کند از سیاستهایش دست بکشد. گویا با اذعان به این هم راضی نیستند و تغییراتی در ایدئولوژی ایران و سیاستهای داخلی را نیز میخواهند.
بایدن به نظرات اسرائیل بسیار حساس است. مشاوران او و به خصوص بلینکن هم برای خواستههای اسرائیل اولویت قائلند. بنابراین نباید از بایدن انتظار داشت برداشت آمریکا از ایران را تغییر دهد.
بخش زیادی از تحریمهای هستهای در دوره ترامپ ذیل برچسب سلاحها،تروریسم و مسائل غیرهستهای قرار گرفته است. به عبارت دیگر برداشته شدن این تحریمها از اختیارات رئیسجمهور خارج شده و نیازمند بحث و گفتوگوی فراتر از مساله هستهای با ایران است. ارزیابی شما چیست؟
تحریمهای ایران به تدریج انباشته شدهاند. اما اگر مسائل مورد اختلاف به خصوص درباره مسائل جاری در منطقه حل شوند راهکارهایی هم برای لغو تحریمها پیدا میشود.
البته اگر ترامپ بتواند توافقی با ایران حاصل کند به نفع او خواهد بود. اما باید این موضوع را مدنظر قرار داد که ترامپ حاضر نیست در این توافق امتیازات زیادی به ایران بدهد. ضمن آنکه توافقی جدید میان آمریکا و ایران، محاسبات اسرائیل و برخی کشورهای منطقه را بر هم خواهد ریخت. در خصوص نتیجه انتخابات آمریکا نیز نمیتوان از الان پیشبینی دقیقی داشت. آمریکاییهای اروپاییتبار، خصوصا افراد فقیر احساس میکنند در دهههای گذشته هیچ کسی به فکر آنها نبوده است. بسیاری از آنها به ترامپ رأی دادند تا برای آنها اقدام مثبتی انجام دهد اما به هدف خود نرسیدند و کاخ سفید اقدام موثری برای آنها نکرد. بنابراین ممکن است این بار به ترامپ رأی ندهند. با اینحال ثروتمندان آمریکایی و خصوصا کسانی که نسبت به حضور مهاجران در کشور خود ناراضی هستند، کماکان در انتخابات ریاستجمهوری ماه نوامبر از ترامپ حمایت میکنند.