از نسل بعدی حافظه رم چه می‌دانید؟
آب زنید راه را...
چه كسی تعیین می‌كند؟
نهاد تعیین‌كننده مشخصات سخت‌افزاری بسیاری از قطعات الكترونیكی از جمله حافظه‌های فلش و رم، JEDEC نام دارد كه همین چندروز پیش خبر از نهایی‌شدن مشخصات درنظر گرفته شده برای DDR5 داد. این نهاد صنعتی با وظیفه تعیین استانداردهای حافظه‌های باز، بیش از 300 عضو دارد كه از جمله آنها می‌توان به شركت‌هایی مثل AMD، اینتل، سامسونگ و بسیاری از سازندگان مشهور دیگر اشاره كرد. فعالیت قانونگذاری این نهاد از آن جهت مهم است كه بدون داشتن استانداردهای واحد برای قطعاتی مثل رم، جمع كردن یك سیستم با استفاده از قطعاتی كه هر سازنده بنابر میل خود ساخته بیشتر به یك كابوس شبیه می‌شد.
حافظه‌های DDR5 برای تامین نیازهای روزافزون سیستم‌های رایانه‌ای به عملكرد و انعطاف‌پذیری بیشتر طراحی شده‌اند و سعی شده مشخصات درنظر گرفته شده به‌گونه‌ای تعیین شود كه بتواند مجموعه‌ای از كاربردهای تجاری و خانگی و نیازهای فناوری‌های نوین رایانه‌ای را پاسخگو باشد.
درست مثل فناوری G5 از زمان معرفی مشخصات تا نهایی شدن تولیدات سازندگان و عرضه تجاری آن راه درازی باقی مانده و این اتفاقی نیست كه بخواهید تا چند ماه آینده منتظر آن باشید. البته اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش رفته بود، این روزها باید شاهد عرضه محصولات مجهز به ماژول‌های DDR5 در سراسر دنیا می‌بودیم، اما مشخصات نسل جدید حافظه‌های رم به جای سال 2018 در بهار امسال نهایی شده كه به این معنی است كه باید تا حدود سال 2022 برای رسیدن این محصولات به بازار صبر كنیم.
مزایای نسل بعدی حافظه رم
یكی از مزایای اصلی نسل بعدی حافظه‌های رم، پشتیبانی آنها از ظرفیت‌های بالاتر است. در مشخصات فنی جدید، تمركز تراشه‌ها چهار برابر بیشتر شده و می‌تواند تا 64 گیگابیت هم برسد. همچنین روی هر چیپ‌ست می‌توان تا هشت لایه مجزای نیمه‌هادی را سوار كرد كه به LRDIMMها (كه حافظه‌های حجیم به‌كار رفته برای كاهش زمان پاسخگویی سرورها هستند) اجازه می‌دهد به ظرفیت تا 2 ترابایت هم برسند. همچنین احتمالا شاهد دو برابر شدن ظرفیت و عرضه ماژول‌های 128 گیگابایتی DRAM بافر نشده كه در سیستم‌های خانگی و معمولی دیده می‌شوند نیز خواهیم بود. حداكثر ظرفیت انتقال داده هم دو برابر شده و از 3.4 گیگابیت بر ثانیه به 6.4 گیگابیت رسیده است (كه با پیش‌بینی اولیه 4.8 گیگابیتی JEDEC نیز فاصله زیادی دارد). این نشان می‌دهد حافظه‌های رم DDR5 نه‌تنها ظرفیت بیشتری خواهند داشت، بلكه عملا پهنای باند دو برابری نسبت به نسل قبلی به كاربران ارائه خواهند كرد. تمام این‌ها به این معنی خواهد بود كه احتمالا شاهد استاندارد‌شدن ظرفیت 32 گیگابایت رم، به‌جای 16 گیگابایت كه استاندارد فعلی درنظر گرفته می‌شود، خواهیم بود. هرچند الزاما برای داشتن این مقدار حافظه لازم نیست چند ماژول خریداری كنید و احتمالا ماژول‌های 32 گیگابایتی به واحد رایج تبدیل شوند.
ظرایف جانبی
علاوه بر ظرفیت بیشتر و پهنای باند دو برابر، یك نوآوری جالب دیگر در طراحی DDR5، افزوده‌شدن قابلیت كنترل ولتاژ در سطح تراشه است. در استاندارد فعلی، وظیفه كنترل و تنظیم ولتاژ تراشه‌های رم به‌عهده مادربورد است، اما در نسل بعدی، خود تراشه‌ها وظیفه تنظیم ولتاژ را به‌عهده خواهند داشت. به‌گفته متخصصان JEDEC، مزیت استفاده از این فناوری قابلیت مقیاس‌پذیری عملكرد براساس نیاز كاربر، افزایش تحمل نسبت به نوسان ولتاژ و بهبود عملكرد ماژول حافظه خواهد بود. به‌طور خلاصه و بنابر اعلام JEDEC «با‌درنظر گرفته شدن چند حالت مختلف برای افزایش كارایی، اطمینان‌پذیری و مصرف بهینه انرژی در طراحی حافظه‌های DDR5، نسل بعدی حافظه رم برای پشتیبانی از رشد و توسعه نسل بعدی فناوری‌های دیجیتال آماده است».
چرا به‌زودی به بازار نمی‌رسد؟
حتی اگر شركتی مثل سامسونگ در همین چند ماه خط تولید انبوه حافظه‌های DDR5 را راه‌اندازی كند، باید منتظر شركت‌هایی مثل اینتل و AMD باشد تا پشتیبانی از آن را به مادربوردهای خود اضافه كنند و این همان چیزی است كه زمان ورود به بازار این فناوری را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد. از قرار معلوم این شركت‌ها حداقل فعلا برنامه‌ای فوری برای تولید این نسل جدید از پردازنده‌ها و مادربوردها ندارند و كاربران رایانه‌های شخصی نباید تا چند‌سالی در انتظار رم‌های DDR5 باشند.
همچنین نیازی به گفتن نیست كه در زمان عرضه اولیه، مسائلی مثل قیمت و محدودیت تولید باعث خواهد شد حتی با عرضه نسل بعدی رم، ماژول‌های DDR4 موجود تا مدت‌ها انتخابی منطقی برای كاربران باقی بمانند. درنهایت اگر بخواهیم وضعیت كاربران داخلی را درنظر بگیریم كه با توجه به مسائلی مثل گرانی عجیب دلار و آشفتگی بازار مجبور به صبوری برای عادی شدن قیمت‌ها هستند، احتمالا ماژول‌های DDR5 را تا چند سال دیگر از نزدیك نخواهند دید. بنابراین اگر به‌تازگی لپ‌تاپ یا رایانه شخصی خریده یا اقدام به به‌روزرسانی مشخصات سیستم قدیمی خود كرده‌اید اصلا ناراحت نباشید، چون چیزی از دست نداده‌اید. درست است كه حافظه‌های DDR5 امكانات و قابلیت‌های جالبی را نوید می‌دهند، اما تا رسیدن فناوری و قیمت آنها به وضعیت متعادل و پایدار آن‌قدر زمان باقی مانده كه با خیال راحت از سیستم‌های مجهز به DDR4 خود لذت‌ببرید.
نهاد تعیین‌كننده مشخصات سخت‌افزاری بسیاری از قطعات الكترونیكی از جمله حافظه‌های فلش و رم، JEDEC نام دارد كه همین چندروز پیش خبر از نهایی‌شدن مشخصات درنظر گرفته شده برای DDR5 داد. این نهاد صنعتی با وظیفه تعیین استانداردهای حافظه‌های باز، بیش از 300 عضو دارد كه از جمله آنها می‌توان به شركت‌هایی مثل AMD، اینتل، سامسونگ و بسیاری از سازندگان مشهور دیگر اشاره كرد. فعالیت قانونگذاری این نهاد از آن جهت مهم است كه بدون داشتن استانداردهای واحد برای قطعاتی مثل رم، جمع كردن یك سیستم با استفاده از قطعاتی كه هر سازنده بنابر میل خود ساخته بیشتر به یك كابوس شبیه می‌شد.
حافظه‌های DDR5 برای تامین نیازهای روزافزون سیستم‌های رایانه‌ای به عملكرد و انعطاف‌پذیری بیشتر طراحی شده‌اند و سعی شده مشخصات درنظر گرفته شده به‌گونه‌ای تعیین شود كه بتواند مجموعه‌ای از كاربردهای تجاری و خانگی و نیازهای فناوری‌های نوین رایانه‌ای را پاسخگو باشد.
درست مثل فناوری G5 از زمان معرفی مشخصات تا نهایی شدن تولیدات سازندگان و عرضه تجاری آن راه درازی باقی مانده و این اتفاقی نیست كه بخواهید تا چند ماه آینده منتظر آن باشید. البته اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش رفته بود، این روزها باید شاهد عرضه محصولات مجهز به ماژول‌های DDR5 در سراسر دنیا می‌بودیم، اما مشخصات نسل جدید حافظه‌های رم به جای سال 2018 در بهار امسال نهایی شده كه به این معنی است كه باید تا حدود سال 2022 برای رسیدن این محصولات به بازار صبر كنیم.
مزایای نسل بعدی حافظه رم
یكی از مزایای اصلی نسل بعدی حافظه‌های رم، پشتیبانی آنها از ظرفیت‌های بالاتر است. در مشخصات فنی جدید، تمركز تراشه‌ها چهار برابر بیشتر شده و می‌تواند تا 64 گیگابیت هم برسد. همچنین روی هر چیپ‌ست می‌توان تا هشت لایه مجزای نیمه‌هادی را سوار كرد كه به LRDIMMها (كه حافظه‌های حجیم به‌كار رفته برای كاهش زمان پاسخگویی سرورها هستند) اجازه می‌دهد به ظرفیت تا 2 ترابایت هم برسند. همچنین احتمالا شاهد دو برابر شدن ظرفیت و عرضه ماژول‌های 128 گیگابایتی DRAM بافر نشده كه در سیستم‌های خانگی و معمولی دیده می‌شوند نیز خواهیم بود. حداكثر ظرفیت انتقال داده هم دو برابر شده و از 3.4 گیگابیت بر ثانیه به 6.4 گیگابیت رسیده است (كه با پیش‌بینی اولیه 4.8 گیگابیتی JEDEC نیز فاصله زیادی دارد). این نشان می‌دهد حافظه‌های رم DDR5 نه‌تنها ظرفیت بیشتری خواهند داشت، بلكه عملا پهنای باند دو برابری نسبت به نسل قبلی به كاربران ارائه خواهند كرد. تمام این‌ها به این معنی خواهد بود كه احتمالا شاهد استاندارد‌شدن ظرفیت 32 گیگابایت رم، به‌جای 16 گیگابایت كه استاندارد فعلی درنظر گرفته می‌شود، خواهیم بود. هرچند الزاما برای داشتن این مقدار حافظه لازم نیست چند ماژول خریداری كنید و احتمالا ماژول‌های 32 گیگابایتی به واحد رایج تبدیل شوند.
ظرایف جانبی
علاوه بر ظرفیت بیشتر و پهنای باند دو برابر، یك نوآوری جالب دیگر در طراحی DDR5، افزوده‌شدن قابلیت كنترل ولتاژ در سطح تراشه است. در استاندارد فعلی، وظیفه كنترل و تنظیم ولتاژ تراشه‌های رم به‌عهده مادربورد است، اما در نسل بعدی، خود تراشه‌ها وظیفه تنظیم ولتاژ را به‌عهده خواهند داشت. به‌گفته متخصصان JEDEC، مزیت استفاده از این فناوری قابلیت مقیاس‌پذیری عملكرد براساس نیاز كاربر، افزایش تحمل نسبت به نوسان ولتاژ و بهبود عملكرد ماژول حافظه خواهد بود. به‌طور خلاصه و بنابر اعلام JEDEC «با‌درنظر گرفته شدن چند حالت مختلف برای افزایش كارایی، اطمینان‌پذیری و مصرف بهینه انرژی در طراحی حافظه‌های DDR5، نسل بعدی حافظه رم برای پشتیبانی از رشد و توسعه نسل بعدی فناوری‌های دیجیتال آماده است».
چرا به‌زودی به بازار نمی‌رسد؟
حتی اگر شركتی مثل سامسونگ در همین چند ماه خط تولید انبوه حافظه‌های DDR5 را راه‌اندازی كند، باید منتظر شركت‌هایی مثل اینتل و AMD باشد تا پشتیبانی از آن را به مادربوردهای خود اضافه كنند و این همان چیزی است كه زمان ورود به بازار این فناوری را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد. از قرار معلوم این شركت‌ها حداقل فعلا برنامه‌ای فوری برای تولید این نسل جدید از پردازنده‌ها و مادربوردها ندارند و كاربران رایانه‌های شخصی نباید تا چند‌سالی در انتظار رم‌های DDR5 باشند.
همچنین نیازی به گفتن نیست كه در زمان عرضه اولیه، مسائلی مثل قیمت و محدودیت تولید باعث خواهد شد حتی با عرضه نسل بعدی رم، ماژول‌های DDR4 موجود تا مدت‌ها انتخابی منطقی برای كاربران باقی بمانند. درنهایت اگر بخواهیم وضعیت كاربران داخلی را درنظر بگیریم كه با توجه به مسائلی مثل گرانی عجیب دلار و آشفتگی بازار مجبور به صبوری برای عادی شدن قیمت‌ها هستند، احتمالا ماژول‌های DDR5 را تا چند سال دیگر از نزدیك نخواهند دید. بنابراین اگر به‌تازگی لپ‌تاپ یا رایانه شخصی خریده یا اقدام به به‌روزرسانی مشخصات سیستم قدیمی خود كرده‌اید اصلا ناراحت نباشید، چون چیزی از دست نداده‌اید. درست است كه حافظه‌های DDR5 امكانات و قابلیت‌های جالبی را نوید می‌دهند، اما تا رسیدن فناوری و قیمت آنها به وضعیت متعادل و پایدار آن‌قدر زمان باقی مانده كه با خیال راحت از سیستم‌های مجهز به DDR4 خود لذت‌ببرید.
