بررسی آماری رسانه ملی در چند دهه گذشته
جــام جمــع اعـداد!
سازمان صداوسیما در این 41 سال اخیر تحولات بسیاری به خود دیده است. از 24ساعته شدن پخش برنامههای متنوع گرفته تا افزایش تعداد شبكههای سراسری و ایجاد شبكههای برونمرزی. همچنین ایجاد شبكههای استانی نیز از دیگر اقداماتی است كه این سازمان در این چهار دهه در دستوركار خود قرار داد و تلاش كرد تا سراسر ایران و فارسیزبانان سراسر جهان را به سمت خود سوق دهد. این سازمان تاكنون مدیران و تحولات بسیاری به خود دیده است كه در این گزارش میخواهیم مروری داشته باشیم به برخی از این تحولات، تغییرات، توسعهها و ... .
تعداد شبكهها
صداوسیما بعد از انقلاب فعالیت خود ابتدا از دو شبكه شروع كرد. دو شبكهای كه البته در طول روز تنها چند ساعت پخش برنامه داشتند و بعد از آن تلویزیون مخاطبان خود را مهمان برفك یا راهراههای رنگی میكرد.
با وجود این در كمتر از دو دهه تعداد این شبكهها افزایش یافت، بهطوریكه به شبكههای برونمرزی و شبكههای استانی نیز به میزان قابلتوجهی اضافه شد.
۲۱ شبكه سراسری: كه از شبكه یك تا پنج، تا شبكه خبر، آموزش، مستند، ورزش، نمایش و نسیم را در برمیگیرد، تا شبكه قرآن، شما، كودكونوجوان (پویا و نهال)، نسیم، آیفیلم و ... كه هركدام به نوبه خود مخاطبان خاصشان را نیز دارند.
۱۵ شبكه برونمرزی: شبكههایی هستند كه تلاش میكنند ایرانیها و فارسیزبانان نقاط دیگر جهان را نیز به سمت خود جلب كنند. البته فارغ از ایرانیها و فارسیزبانان، برخی از شبكههای برونمرزی به زبانهای كردی، عربی، تركی، اردو، دری، انگلیسی، فرانسوی، بوسنیایی، اسپانیایی و ... نیز به تولید برنامه میپردازند تا مردم كشورهای دیگر كه به زبانهایی غیر از فارسی نیز مسلط هستند بتوانند از برنامهها و تولیدات ایرانیها بهره ببرند. شبكههای جامجم، سحر، العالم، پرستیوی، آیفیلم و ... ازجمله آنها هستند.
۳۳ شبکه استانی: شبكههای استانی نیز از دیگر شبكههایی هستند كه هر استان میتواند از طریق آنتنهای دیجیتال آنها را دریافت و تولیدات مخصوص به استان خود را به تماشا بنشیند. نخستین شبكه استانی كه بهوجودآمد شبكه تهران بود و بعد از آن شبكه اصفهان و شبكههای استانی دیگر یكبهیك ایجاد و فعالیت خود را آغاز كردند.
۱۶ ایستگاه رادیویی:شبكههای رادیویی هركدام در این چهار دهه بهصورت مستمر مشغول به تولید محتوا و پخش صدا هستند.
رادیوجوان، رادیوایران، رادیوورزش، رادیوپیام، رادیوفرهنگ و ... ازجمله این امواج رادیویی است كه هركدام به نوبه خود مخاطبان خاص خودشان را دارند.
۳۹ شبکه استانی: شبكههای استانی و محلی رادیویی در كنار شبكههای سراسری رادیویی از دیگر امواجی است كه درحالحاضر صدای جمهوریاسلامیایران به خود اختصاص داده و هر استان بسته به تولیدات و محتوای خود مشغول ارائه خدمات به هماستانیهایشان است.
رؤسای صدا و سیما
با آنكه تاكنون سازمان صداوسیما 5 رئیس به خود دیده است، اما تا قبل از سال 68 صادق قطبزاده، تقی فراحی، محمد مبلغیاسلامی، سیدعلیاكبر محتشمیپور، عبدا... نوری، علی لاریجانی، محمد هاشمیرفسنجانی و محمدجواد لاریجانی بهعنوان سرپرستهای این سازمان طی سالهای 57 تا 68 انتخاب شدهبودند. تا اینكه از سال 68 تا به امروز صداوسیما هر پنج سال یكبار حکم ریاست خود را توسط رهبر معظم انقلاب دریافت میکرد. محمد هاشمیرفسنجانی، علی لاریجانی، عزتا... ضرغامی، محمد سرافراز و عبدالعلی علیعسکری رؤسای 30 سال اخیر رسانه ملی هستند كه در این سازمان به خدمت پرداختهاند.
برنامههای محبوب
پربینندهترین برنامههای تلویزیون كم نیستند. اما پربینندهترینهایی كه میتوان از آنها نامبرد عبارتند از سریالهای طنز مهران مدیری مانند شبهای برره، پاورچین، نقطهچین، مرد هزارچهره و... و بعد از آن برنامههای طنز ساختهشده توسط رضاعطاران مانند خانهبهدوش، متهمگریخت، سهدرچهار، بزنگاه ... . سریالهای ماهرمضانی مانند او یك فرشته بود، صاحبدلان، شبدهم، میوهممنوعه و ... ازجمله آنهاست. از شش فصل سریال پایتخت هم بهعنوان سریال پرمخاطب نمیتوان گذشت. همچنین برنامههایی مانند نود و ماهعسل در زمان پخششان و برنامههای خندوانه و دورهمی نیز توانستند مخاطبان بسیاری را به سمت خود جلب كنند. برنامههای قدیمی پرمخاطب مانند دیدنیها، مسابقه هفته، صبح جمعه با شما،
ورزش و مردم، شماوسیما، سیمایخانواده و ... نیز از دیگر برنامههایی هستند كه در زمان پخششان جزو پرمخاطبها بودند.
طولانیترین برنامه تلویزیون ایران را میتوان ورزش و مردم دانست که از سال 58 تولید آن با اجرای مجید وارث آغاز شد
و از سال 63 تا زمان حیات زندهیاد بهرام شفیع اجرای آن به او محول شدهبود و بعد از فوت بهرام شفیع نیز پیمان یوسفی آن را ادامه داد و همچنان نیز ادامه دارد.
83 درصد مردم، مخاطب صداوسیما هستند. آماری كه مركز پژوهش و افكارسنجی سیما در سال 97 منتشر كرد و البته با واكنشهای مختلف بسیاری مواجه شد.
83 درصد از نوجوانان بیننده برنامههای سیما هستند. شبكه پویا با جذب 42 درصد مخاطب رتبه اول، شبكه دو با حدود 33 درصد مخاطب در رتبه دوم، شبكه آموزش با حدود 31 درصد مخاطب در رتبه سوم، شبكه امید با 28 درصد مخاطب در رتبه چهارم، شبكه 5 با حدود 17 درصد مخاطب در رتبه ششم و شبكه قرآن و معارف با حدود 16 درصد مخاطب در رتبه هفتم قرار گرفتهاست. برنامه شكرستان نیز با حدود 15 درصد مخاطب پربینندهترین برنامه نوجوان در صداوسیما شناخته
شدهاست.
صداوسیما بعد از انقلاب فعالیت خود ابتدا از دو شبكه شروع كرد. دو شبكهای كه البته در طول روز تنها چند ساعت پخش برنامه داشتند و بعد از آن تلویزیون مخاطبان خود را مهمان برفك یا راهراههای رنگی میكرد.
با وجود این در كمتر از دو دهه تعداد این شبكهها افزایش یافت، بهطوریكه به شبكههای برونمرزی و شبكههای استانی نیز به میزان قابلتوجهی اضافه شد.
۲۱ شبكه سراسری: كه از شبكه یك تا پنج، تا شبكه خبر، آموزش، مستند، ورزش، نمایش و نسیم را در برمیگیرد، تا شبكه قرآن، شما، كودكونوجوان (پویا و نهال)، نسیم، آیفیلم و ... كه هركدام به نوبه خود مخاطبان خاصشان را نیز دارند.
۱۵ شبكه برونمرزی: شبكههایی هستند كه تلاش میكنند ایرانیها و فارسیزبانان نقاط دیگر جهان را نیز به سمت خود جلب كنند. البته فارغ از ایرانیها و فارسیزبانان، برخی از شبكههای برونمرزی به زبانهای كردی، عربی، تركی، اردو، دری، انگلیسی، فرانسوی، بوسنیایی، اسپانیایی و ... نیز به تولید برنامه میپردازند تا مردم كشورهای دیگر كه به زبانهایی غیر از فارسی نیز مسلط هستند بتوانند از برنامهها و تولیدات ایرانیها بهره ببرند. شبكههای جامجم، سحر، العالم، پرستیوی، آیفیلم و ... ازجمله آنها هستند.
۳۳ شبکه استانی: شبكههای استانی نیز از دیگر شبكههایی هستند كه هر استان میتواند از طریق آنتنهای دیجیتال آنها را دریافت و تولیدات مخصوص به استان خود را به تماشا بنشیند. نخستین شبكه استانی كه بهوجودآمد شبكه تهران بود و بعد از آن شبكه اصفهان و شبكههای استانی دیگر یكبهیك ایجاد و فعالیت خود را آغاز كردند.
۱۶ ایستگاه رادیویی:شبكههای رادیویی هركدام در این چهار دهه بهصورت مستمر مشغول به تولید محتوا و پخش صدا هستند.
رادیوجوان، رادیوایران، رادیوورزش، رادیوپیام، رادیوفرهنگ و ... ازجمله این امواج رادیویی است كه هركدام به نوبه خود مخاطبان خاص خودشان را دارند.
۳۹ شبکه استانی: شبكههای استانی و محلی رادیویی در كنار شبكههای سراسری رادیویی از دیگر امواجی است كه درحالحاضر صدای جمهوریاسلامیایران به خود اختصاص داده و هر استان بسته به تولیدات و محتوای خود مشغول ارائه خدمات به هماستانیهایشان است.
رؤسای صدا و سیما
با آنكه تاكنون سازمان صداوسیما 5 رئیس به خود دیده است، اما تا قبل از سال 68 صادق قطبزاده، تقی فراحی، محمد مبلغیاسلامی، سیدعلیاكبر محتشمیپور، عبدا... نوری، علی لاریجانی، محمد هاشمیرفسنجانی و محمدجواد لاریجانی بهعنوان سرپرستهای این سازمان طی سالهای 57 تا 68 انتخاب شدهبودند. تا اینكه از سال 68 تا به امروز صداوسیما هر پنج سال یكبار حکم ریاست خود را توسط رهبر معظم انقلاب دریافت میکرد. محمد هاشمیرفسنجانی، علی لاریجانی، عزتا... ضرغامی، محمد سرافراز و عبدالعلی علیعسکری رؤسای 30 سال اخیر رسانه ملی هستند كه در این سازمان به خدمت پرداختهاند.
برنامههای محبوب
پربینندهترین برنامههای تلویزیون كم نیستند. اما پربینندهترینهایی كه میتوان از آنها نامبرد عبارتند از سریالهای طنز مهران مدیری مانند شبهای برره، پاورچین، نقطهچین، مرد هزارچهره و... و بعد از آن برنامههای طنز ساختهشده توسط رضاعطاران مانند خانهبهدوش، متهمگریخت، سهدرچهار، بزنگاه ... . سریالهای ماهرمضانی مانند او یك فرشته بود، صاحبدلان، شبدهم، میوهممنوعه و ... ازجمله آنهاست. از شش فصل سریال پایتخت هم بهعنوان سریال پرمخاطب نمیتوان گذشت. همچنین برنامههایی مانند نود و ماهعسل در زمان پخششان و برنامههای خندوانه و دورهمی نیز توانستند مخاطبان بسیاری را به سمت خود جلب كنند. برنامههای قدیمی پرمخاطب مانند دیدنیها، مسابقه هفته، صبح جمعه با شما،
ورزش و مردم، شماوسیما، سیمایخانواده و ... نیز از دیگر برنامههایی هستند كه در زمان پخششان جزو پرمخاطبها بودند.
طولانیترین برنامه تلویزیون ایران را میتوان ورزش و مردم دانست که از سال 58 تولید آن با اجرای مجید وارث آغاز شد
و از سال 63 تا زمان حیات زندهیاد بهرام شفیع اجرای آن به او محول شدهبود و بعد از فوت بهرام شفیع نیز پیمان یوسفی آن را ادامه داد و همچنان نیز ادامه دارد.
83 درصد مردم، مخاطب صداوسیما هستند. آماری كه مركز پژوهش و افكارسنجی سیما در سال 97 منتشر كرد و البته با واكنشهای مختلف بسیاری مواجه شد.
83 درصد از نوجوانان بیننده برنامههای سیما هستند. شبكه پویا با جذب 42 درصد مخاطب رتبه اول، شبكه دو با حدود 33 درصد مخاطب در رتبه دوم، شبكه آموزش با حدود 31 درصد مخاطب در رتبه سوم، شبكه امید با 28 درصد مخاطب در رتبه چهارم، شبكه 5 با حدود 17 درصد مخاطب در رتبه ششم و شبكه قرآن و معارف با حدود 16 درصد مخاطب در رتبه هفتم قرار گرفتهاست. برنامه شكرستان نیز با حدود 15 درصد مخاطب پربینندهترین برنامه نوجوان در صداوسیما شناخته
شدهاست.