دوربین به دستان مزاحم یا گزارشگران بدون مرز؟
محمدطاها انصاریمحسنی مدالآور المپیاد سواد رسانهای
شهروند خبرنگار کیست؟ یا بهتر بگوییم، شهروند خبرنگار چیست؟
آیا به هر موجود دوپایی که در پی هر رویدادی دوربین به دست مشغول فیلمبرداری میشود، شهروند خبرنگار میگویند؟ به روز خبرنگار نزدیک میشویم و برای همین قصد داریم تا یکی از زیرشاخههای خبرنگاری را با هم بررسی کنیم.شاید خیلی از ما فکر کنیم برای شهروندخبرنگار شدن یک تلفن همراه و تهیه یکگزارش کافی است، اما این طور نیست.
شهروند خبرنگاری ریشه در وظیفه اجتماعی و احساس مسؤولیت پذیری دارد، اما آیا صرفا حس مسؤولیتپذیری کافی است؟
دکتر اسماعیل قدیمی، استاد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در تعریف واژه شهروند -خبرنگار تصریح میکند: «شهروند خبرنگار باید مقداری از اطلاعات و دانش روزنامه نگاری را بداند، مسؤولیت اجتماعی خود را بشناسد و به مسائل اخلاقی پایبند باشد.»
اگر شهروند جامعه بدون داشتن این موارد بخواهد وارد عرصه عمل شود چه اتفاقی میافتد؟
بیایید با هم موارد مختلفی را بررسی کنیم.
به عنوان مثال در حادثه پلاسکو، به خاطر عدم آشنایی برخی از مردم با عکسالعملهای لازم در مواجهه با حوادث، شهروند خبرنگار به یک عامل مزاحم برای نیروهای امدادگر تبدیل شد و کار را برای آتشنشانها بسیار سخت کرد.
این مزاحمتها نه تنها به مدت زمان حادثه ختم نشد، بلکه ساعاتی بعد و به خاطر پایین بودن سطح سواد رسانه ای بین شهروندان دوربین به دست در فضای مجازی به صورت شایعه خودش را نشان داد و باعث دروغ پراکنیهای زیادی طی 24 ساعت اول حادثه شد.
اما شهروندخبرنگار فقط تأثیر منفی ندارد و میتواند عامل اتفاقات مثبت هم بشود. مثلا در جریان اتفاقات لواسانات وجود شهروند خبرنگارها شروع و عامل پیگیری تخلفات ویلاسازی بود و تمام اتفاقات و حواشی از طریق شهروند خبرنگارها به توده جامعه گزارش میشد.
شهروند خبرنگار مثل یک چاقوی تیز و برنده است که قابلیت تأثیرگذاری زیادی در جامعه دارد، اما از همه مهمتر این است که این چاقوی تیز دست چه کسی باشد؛ دست مادر برای آشپزی یا دست بچه ای برای بازی. اگر یک روز هوای شهروند خبرنگار شدن به سرتان زد، پیشنهاد ما به شما خبرنگاری با چاشنی سوادرسانهای است.
آیا به هر موجود دوپایی که در پی هر رویدادی دوربین به دست مشغول فیلمبرداری میشود، شهروند خبرنگار میگویند؟ به روز خبرنگار نزدیک میشویم و برای همین قصد داریم تا یکی از زیرشاخههای خبرنگاری را با هم بررسی کنیم.شاید خیلی از ما فکر کنیم برای شهروندخبرنگار شدن یک تلفن همراه و تهیه یکگزارش کافی است، اما این طور نیست.
شهروند خبرنگاری ریشه در وظیفه اجتماعی و احساس مسؤولیت پذیری دارد، اما آیا صرفا حس مسؤولیتپذیری کافی است؟
دکتر اسماعیل قدیمی، استاد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در تعریف واژه شهروند -خبرنگار تصریح میکند: «شهروند خبرنگار باید مقداری از اطلاعات و دانش روزنامه نگاری را بداند، مسؤولیت اجتماعی خود را بشناسد و به مسائل اخلاقی پایبند باشد.»
اگر شهروند جامعه بدون داشتن این موارد بخواهد وارد عرصه عمل شود چه اتفاقی میافتد؟
بیایید با هم موارد مختلفی را بررسی کنیم.
به عنوان مثال در حادثه پلاسکو، به خاطر عدم آشنایی برخی از مردم با عکسالعملهای لازم در مواجهه با حوادث، شهروند خبرنگار به یک عامل مزاحم برای نیروهای امدادگر تبدیل شد و کار را برای آتشنشانها بسیار سخت کرد.
این مزاحمتها نه تنها به مدت زمان حادثه ختم نشد، بلکه ساعاتی بعد و به خاطر پایین بودن سطح سواد رسانه ای بین شهروندان دوربین به دست در فضای مجازی به صورت شایعه خودش را نشان داد و باعث دروغ پراکنیهای زیادی طی 24 ساعت اول حادثه شد.
اما شهروندخبرنگار فقط تأثیر منفی ندارد و میتواند عامل اتفاقات مثبت هم بشود. مثلا در جریان اتفاقات لواسانات وجود شهروند خبرنگارها شروع و عامل پیگیری تخلفات ویلاسازی بود و تمام اتفاقات و حواشی از طریق شهروند خبرنگارها به توده جامعه گزارش میشد.
شهروند خبرنگار مثل یک چاقوی تیز و برنده است که قابلیت تأثیرگذاری زیادی در جامعه دارد، اما از همه مهمتر این است که این چاقوی تیز دست چه کسی باشد؛ دست مادر برای آشپزی یا دست بچه ای برای بازی. اگر یک روز هوای شهروند خبرنگار شدن به سرتان زد، پیشنهاد ما به شما خبرنگاری با چاشنی سوادرسانهای است.
تیتر خبرها