مهمترین واكسن‌ها چطور و كی ساخته شدند
نبرد علیه قاتلان نامرئی
ساخته شدن واکسن‌ها را، باید یکی از آن قدم‌های بزرگ تاریخ سلامت و پزشکی دنیا بدانیم. تا قبل از این، بیماری‌های عفونی و غیرعفونی، منجر به مرگ بیماران می‌شدند. ظاهرا هیچ راهکاری هم نداشتند. اما کم‌کم پژوهشگران حوزه پزشکی و سلامت، به این نتیجه رسیدند که با تزریق نسخه‌های ضعیف‌شده سلول‌های بیماری‌زا، می‌توان دستگاه ایمنی بدن را فعال کرده و در نتیجه در برابر بیماری اصلی ایمنی کامل را ایجاد کرد. چنین بود که جان میلیون‌ها انسان، خاصه کودکان، نجات پیدا کرد. با هم نیم‌نگاهی می‌اندازیم به بخشی از مهمترین واكسن‌هایی كه ساخته شده‌اند.
آبله ۱۷۹۶
اولین تجربه بشری در حوزه واکسن به این سال بر می‌گردد. فردی به نام ادوارد جنر، توانست روشی را برای ایمنی‌بخشی در مقابل آبله ابداع کند. او فردی را که به آبله گاوی مبتلا بود پیدا کرد. سپس از تاول‌های موجود در او، مایعی را بیرون آورد و این مایع را به پوست فرد دیگری تلقیح کرد. بعد نتیجه گرفت که می‌توان به این سبک، در برابر آبله ایمنی‌بخشی کرد.
هاری و سیاه‌زخم ۱۸۸۵
اتفاق مهم بعدی را لویی پاستور معروف ایجاد کرد. او اقدام به پژوهش‌ها و تحقیقاتی کرد که روی بیماری‌های انسانی هم اثرگذار بود. او متوجه شد که بیماری سیاه‌زخم گوسفندان می‌تواند واگیردار هم باشد. همچنین دارویی برای درمان مرض هاری ساخت که توانست نگرانی‌ها از بابت این بیماری را رفع کند.
حصبه ۱۸۹۶
دو مدل از این واکسن وجود دارد؛ واکسن زنده و تجویزی از دهان، واکسن زیر واحد تزریقی. این واکسن در بعضی از کشورها، به کسانی که در معرض خطر هستند تزریق شده و جنبه عمومی ندارد. اولین واکسن حصبه هم در سال 1896 میلادی توسط رایت، فایفر و کول تهیه شد. سپس در لیست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار گرفت.
سیاه سرفه ۱۹۱۴
واکسن سیاه سرفه از یک بیماری به همین نام گرفته شده است. وقتی که این واکسن کشف شد، بشر بر یکی دیگر از بیماری‌های لاعلاج غلبه کرد و تا به امروز موفق شده جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد. این واکسن هم دو مدل دارد. جالب این‌که بعدها این واکسن در کنار دیفتری و کزاز، واکسنی سه‌گانه را تشکیل دادند که به همین نام معروف شدند.
کزاز ۱۹۲۷
برای اولین بار در سال 1927 میلادی بود که واکسنی برای بیماری کزاز پیدا کردند. تا قبل از آن هر کسی که درگیر این بیماری می‌شد، باید انقباض‌های فک و گردنش را تاب می‌آورد و چاره‌ای نداشت؛ تازه اگر به جاهای دیگر بدنش سرایت نمی‌كرد. اما وقتی که واکسن آن کشف شد، توانست تا 95 درصد از نرخ ابتلا به این بیماری را کم کند.
آنفولانزا ۱۹۳۹
در حال حاضر، برای هر فصلی که نیاز باشد، واکسن آنفلوآنزای متناسب با همان فصل را تولید می‌کنند. این واکسن، در دو نوع ویروس غیرفعال و ویروس زنده ضعیف شده ارائه می‌شود. این واکسن در همان دهه 1930 میلادی، کشف و در اختیار همگان قرار داده شد و تا 15سال بعدتر، بیشتر مردم آمریکا آن را در اختیار داشتند.
ویروس‌های ضعیف شده ۱۹۵۰
سبک جدیدی از واکسن‌ها ایجاد شدند که به واکسن‌های ویروس زنده ضعیف شده شهرت یافتند. این تکنیک‌های کشت بافت که در دهه 1950 میلادی شروع شد، نسخه‌ای از میکروب زنده بودند که به نوعی در آزمایشگاه‌ها ضعیف شده بودند، در نتیجه شبیه عفونت طبیعی بودند و می‌توانستند پاسخ ایمنی قوی‌تر و طولانی‌تری ایجاد کنند.
فلج اطفال ۱۹۵۵
این بیماری از 1500 سال پیش از میلاد وجود داشته و بشر نمی‌توانست کاری برایش بکند. تا این‌که در سال 1955 واکسن فلج اطفال کشف و تولید شد. جوناس سالک سازنده این واکسن بود. خبرش که منتشر شد، مردم شادی بسیاری کردند. جالب این‌که اولین نفرات واکسینه شده هم خود او و خانواده‌اش بودند.
دیفتری ۱۹۸۰
واکسن دیفتری هم برای پیشگیری از یک بیماری با همین نام کشف و استفاده شده است. علت این بیماری را کورینه باکتریوم دیفتری می‌دانند. وقتی که استفاده از این واکسن عمومی شد، بیش از 90 درصد از موارد ابتلا به آن کم شد؛ یعنی بین یک بازه زمانی
بیست ساله از 1980 تا 2000.
کرونا ۲۰۲۰
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید که کشورهای مختلفی دارند واکسن‌های مختلف را آزمایش می‌کنند. گفته می‌شود که نزدیک به بیست واکسن برای مبارزه با ویروس کرونا احتمال تأیید و تولید دارد. ظاهرا می‌گویند بهداشت جهانی نسبت به واکسن ادعایی روس‌ها کمی خوشبین شده. دو واکسن از انگلستان و آمریکا هم خیلی به تولید و آزمایش نهایی نزدیک شده‌اند.
اولین تجربه بشری در حوزه واکسن به این سال بر می‌گردد. فردی به نام ادوارد جنر، توانست روشی را برای ایمنی‌بخشی در مقابل آبله ابداع کند. او فردی را که به آبله گاوی مبتلا بود پیدا کرد. سپس از تاول‌های موجود در او، مایعی را بیرون آورد و این مایع را به پوست فرد دیگری تلقیح کرد. بعد نتیجه گرفت که می‌توان به این سبک، در برابر آبله ایمنی‌بخشی کرد.
هاری و سیاه‌زخم ۱۸۸۵
اتفاق مهم بعدی را لویی پاستور معروف ایجاد کرد. او اقدام به پژوهش‌ها و تحقیقاتی کرد که روی بیماری‌های انسانی هم اثرگذار بود. او متوجه شد که بیماری سیاه‌زخم گوسفندان می‌تواند واگیردار هم باشد. همچنین دارویی برای درمان مرض هاری ساخت که توانست نگرانی‌ها از بابت این بیماری را رفع کند.
حصبه ۱۸۹۶
دو مدل از این واکسن وجود دارد؛ واکسن زنده و تجویزی از دهان، واکسن زیر واحد تزریقی. این واکسن در بعضی از کشورها، به کسانی که در معرض خطر هستند تزریق شده و جنبه عمومی ندارد. اولین واکسن حصبه هم در سال 1896 میلادی توسط رایت، فایفر و کول تهیه شد. سپس در لیست داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت قرار گرفت.
سیاه سرفه ۱۹۱۴
واکسن سیاه سرفه از یک بیماری به همین نام گرفته شده است. وقتی که این واکسن کشف شد، بشر بر یکی دیگر از بیماری‌های لاعلاج غلبه کرد و تا به امروز موفق شده جان میلیون‌ها نفر را نجات دهد. این واکسن هم دو مدل دارد. جالب این‌که بعدها این واکسن در کنار دیفتری و کزاز، واکسنی سه‌گانه را تشکیل دادند که به همین نام معروف شدند.
کزاز ۱۹۲۷
برای اولین بار در سال 1927 میلادی بود که واکسنی برای بیماری کزاز پیدا کردند. تا قبل از آن هر کسی که درگیر این بیماری می‌شد، باید انقباض‌های فک و گردنش را تاب می‌آورد و چاره‌ای نداشت؛ تازه اگر به جاهای دیگر بدنش سرایت نمی‌كرد. اما وقتی که واکسن آن کشف شد، توانست تا 95 درصد از نرخ ابتلا به این بیماری را کم کند.
آنفولانزا ۱۹۳۹
در حال حاضر، برای هر فصلی که نیاز باشد، واکسن آنفلوآنزای متناسب با همان فصل را تولید می‌کنند. این واکسن، در دو نوع ویروس غیرفعال و ویروس زنده ضعیف شده ارائه می‌شود. این واکسن در همان دهه 1930 میلادی، کشف و در اختیار همگان قرار داده شد و تا 15سال بعدتر، بیشتر مردم آمریکا آن را در اختیار داشتند.
ویروس‌های ضعیف شده ۱۹۵۰
سبک جدیدی از واکسن‌ها ایجاد شدند که به واکسن‌های ویروس زنده ضعیف شده شهرت یافتند. این تکنیک‌های کشت بافت که در دهه 1950 میلادی شروع شد، نسخه‌ای از میکروب زنده بودند که به نوعی در آزمایشگاه‌ها ضعیف شده بودند، در نتیجه شبیه عفونت طبیعی بودند و می‌توانستند پاسخ ایمنی قوی‌تر و طولانی‌تری ایجاد کنند.
فلج اطفال ۱۹۵۵
این بیماری از 1500 سال پیش از میلاد وجود داشته و بشر نمی‌توانست کاری برایش بکند. تا این‌که در سال 1955 واکسن فلج اطفال کشف و تولید شد. جوناس سالک سازنده این واکسن بود. خبرش که منتشر شد، مردم شادی بسیاری کردند. جالب این‌که اولین نفرات واکسینه شده هم خود او و خانواده‌اش بودند.
دیفتری ۱۹۸۰
واکسن دیفتری هم برای پیشگیری از یک بیماری با همین نام کشف و استفاده شده است. علت این بیماری را کورینه باکتریوم دیفتری می‌دانند. وقتی که استفاده از این واکسن عمومی شد، بیش از 90 درصد از موارد ابتلا به آن کم شد؛ یعنی بین یک بازه زمانی
بیست ساله از 1980 تا 2000.
کرونا ۲۰۲۰
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید که کشورهای مختلفی دارند واکسن‌های مختلف را آزمایش می‌کنند. گفته می‌شود که نزدیک به بیست واکسن برای مبارزه با ویروس کرونا احتمال تأیید و تولید دارد. ظاهرا می‌گویند بهداشت جهانی نسبت به واکسن ادعایی روس‌ها کمی خوشبین شده. دو واکسن از انگلستان و آمریکا هم خیلی به تولید و آزمایش نهایی نزدیک شده‌اند.
