مروری بر زندگی چند شهید شاخص که تلویزیون با ساخت سریال و تلهفیلم به قصه زندگی آنها پرداخت
شهدایی که تلویزیون به آنها ادای دین کرد
تلویزیون طی سالهای پس از اتمام جنگ تحمیلی، بارها سعی کرد به اندازه وسع و توان خود، در کنار روایت قصههای دفاع مقدس و مردمی که در سالهای جنگ، طعم ظلم و کینهتوزی رژیم بعث و حامیان او را چشیدند، مروری بر زندگی شهدای شاخص جنگ تحمیلی نیز داشته باشد. قهرمانهایی که زندگی هر کدام از آنها میتواند به عنوان منبعی غنی از درام الهامبخش ساخت و تولید صدها اثر هنری و فرهنگی باشد. این یک حقیقت غیرقابل انکار است که همیشه واقعیت منبع لایزال درام بوده و هست و نه تنها زندگی شهدا، بلکه اساسا قصههای واقعی همیشه منبعی مهم برای ساخت آثار نمایشی بوده و خواهند بود. با همین نگاه شاید بد نباشد مروری بر زندگی برخی از شهدای شاخصی داشته باشیم که در این سالها زندگی آنها سوژه ساخت یک اثر نمایشی سریالی شده است و از این بگوییم چه بخشهایی از زندگی این قهرمانها محور ساخت این سریالها بوده و چه ابعادی از زندگی آنها هنوز هم قابلیت تبدیل به یک اثر نمایشی دارند.
احسان سالمی روزنامهنگار
عباس بابایی، یکی از اسطورههای تاریخ دفاعمقدس است که احتمالا بخش عمدهای از مخاطبان تلویزیون با شخصیت او آشنا هستند؛ شخصیتی که به مدد بازی درخشان شهاب حسینی در نقش خلبان شهید عباس بابایی و البته هنر مرحوم یدا... صمدی در عرصه کارگردانی در حافظه جمعی بسیاری از مردم ایران ماندگار شد. این سریال از شهریور 1390 تاماههای پایانی این سال روی آنتن شبکه یک سیما رفت.
شهید بابایی از شخصیتهای منحصر به فرد تاریخ معاصر است؛ یک نخبه علمی که در اوج موفقیت، راهی ایران میشود و در سالهای جنگ تحمیلی نیز به روحیهای وطنپرستانه و با ایمان به انقلاب اسلامی، بارها ماموریتهای مهمی را در صحنه جنگ هوایی با دشمن بعثی با موفقیت به سرانجام میرساند.
سریال زندگی شهید بابایی برای اولین بار سال 1376 توسط حسین قاسمیجامی و تیمی از نویسندگان ارتش کلید خورد، اما در نهایت با یک وقفه حدودا ده ساله و با تغییر کارگردان و تیم تولید، شرایط ساخت این اثر مهیا شد تا تصویربرداری آن از سال 1388 به کارگردانی زندهیاد یدا... صمدی کلید بخورد و درنهایت «شوق پرواز» به عنوان محصول نهایی این تلاش سال 1390 روی آنتن برود. البته زندگی شهید بابایی به ویژه در بخشهای مربوط به حضور او در دورههای آموزشی خارج از کشور اتفاقات جالب و پرفراز و نشیبی داشت که میتوان آن را به شکل مفصلتر در مجموعههای نمایشی دیگری نیز تولید و پخش کرد.
سیمرغ سواران
اغلب مخاطبان تلویزیون ملی در دهه 70، خاطره پخش سریال حماسی «سیمرغ» را به یاد دارند؛ اثری با محوریت روایت زندگی خلبانان شهیدشیرودی وکشوری که سال 75 ساخته شد و سال 79 روی آنتن رفت.این سریال را حسین قاسمیجامی کارگردانی کرد و تقریبا میتوان آن را موفقترین و سرشناسترین اثر کارنامه کاریاش دانست.محمدجوزانی درنقش شهیدشیرودی، سیدجوادهاشمی درنقش شهیدکشوری وعلیمحمدطالبی درنقش شهیدچمران در این سریال ایفای نقش کردند.
شهیدان شیرودی و کشوری که بیش از هر چیز به واسطه رشادتهایی که در جریان مبارزه با شورش جداییطلبان کرد در سالهای 57 تا 59 داشتند، شناخته میشوند، از سرشناسترین خلبانهای تاریخ جنگ تحمیلی هستند که اتفاقا ساخته شدن سریال سیمرغ در شناخته شدن بیشتر این دو شهید گرانقدر در میان جامعه ایرانی بهشدت موثر بود.
شیرودی بالاترین ساعت پرواز درجنگ رادرجهان داشت و با بیش از ۴۰ بار سانحه و بیش از ۳۰۰ مورداصابت گلوله به هلیکوپترش، باز سرسختانه میجنگید. موضوعی که از او شخصیتی منحصر به فرد میساخت. این موضوع را درکنارشخصیت ویژه شهید کشوری و تلاشهای او برای ایجاد اتحاد میان ارتش و سپاه در دوران جنگ تحمیلی بگذارید تا متوجه شوید دلیل اهمیت روایت زندگی این دو شهید قهرمان چیست.
از خبرنگاری تا میدان جنگ
حسن باقری، مغز متفکر جنگ بود؛ اسطورهای که بنای بسیاری از عملیات موفق تاریخ جنگ را گذاشت و همچنان پس از سه دهه از شهادتش به عنوان شخصیتی بیبدیل در تاریخ جنگ معرفی میشود. «آخرین روزهای زمستان» عنوان مستندی درباره شخصیت شهید حسن باقری بود که سال1391 و در 10قسمت از شبکه یک سیما روی آنتن رفت.مهدی زمینپرداز، بازیگرنقش حسن باقری را بازی میکرد و با این اثر بود که برای اولین بار محمدحسین مهدویان به عنوان کارگردانی
صاحب سبک به سینما و تلویزیون ایران معرفی شد.
از نکات جالب در ارتباط با شخصیت حسن باقری -که از بنیانگذاران واحد اطلاعات سپاه بود- تغییر نام او از غلامحسین افشردی به حسن باقری بود. او که پیش از ورود به عرصه جنگ، چند سالی تجربه فعالیت به عنوان خبرنگار را داشت، در نهایت توانست به عنوان جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران فعالیت کند. این شهید والامقام از فرماندهان ارشد سپاه درعملیات فتحالمبین، رمضان و بیتالمقدس بود و نقشی کلیدی درآزادسازی خرمشهرداشت.
گوشهای کوچک از زندگی قهرمان خرمشهر
محمد جهانآرا هم از جمله شهدای شاخص دوران دفاعمقدس است که همیشه علاقه بسیاری برای تولید آثاری نمایشی یا نگارش کتاب در ارتباط با زندگی او میان اهالی فرهنگ و هنر وجود داشته، اما با این همه هیچ وقت اثری سریالی مختص زندگی او ساخته نشد. «کیمیا» عنوان طولانیترین سریال تاریخ تلویزیون بود که در بخشهایی از آن به زندگی این شهید نیز پرداخته شد.
هر چند برخی از اختلافنظرها باعث شد تا خروجی نهایی چندان مورد تایید خانواده این شهید نباشد، اما حامد بهداد در کیمیا نقش این قهرمان ملی را ایفا کرد؛ شهیدی که همه ما او را با نوحه معروف «ممد نبودی ببینی، شهر آزادگشته....» به خاطر داریم. فرمانده قهرمان سپاه خرمشهر که در نهایت همراه جمعی از فرماندهان سپاه و ارتش در سانحه سقوط پروازهرکولس سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش در مهر 1360 آسمانی شد.