یكی آن بالا مرا دوست دارد
اغراق نیست بگوییم برای نام بردن ستارگان جهانی كه چهره‌های‌شان با صدای جلیلوند به خاطر می‌آید، نفس به شماره می‌افتد. مارلون براندو، پل نیومن، ریچارد برتون، پیتر اوتول، دین مارتین، كلینت ایستوود و برت لنكستر جزو همین لیست بلندبالا هستند. صدای او بر چهره محمدعلی فردین، ایرج قادری، سعید راد و بهروز وثوقی هم نشست و در بروز هرچه بیشتر توانایی‌های بازیگری‌شان تاثیر بسزایی داشت.
فریاد آزادیخواهی براندو در «زنده‌باد زاپاتا»، برای ما یادآور آوای اوست و یاد راكی، بوكسور پرتلاش فیلم «یكی آن بالا مرا دوست دارد» هم تركیبی از صدای این دوبلور با چهره پل نیومن است. بیراه نبود كه سال‌های دور، برخی برای خنده‌هایش كه باعث دستمزد بالای بازیگران قدیمی شده بود، تیتر زدند: «خنده‌های 300 هزار تومانی». او فعالیت هنری‌اش را سال 1336 و با ابوالحسن تهامی از تئاتر آغاز كرد. صدایش منعطف بود، قابلیت‌های زیادی داشت و به همین خاطر به سمت دوبله كشیده و با ساختن تیپ‌های مختلف
 ماندگار شد.



اولین‌باری كه آقای صدا، دوبله كرد
زنده‌یاد جلیلوند، در گفت‌وگویی كه با روزنامه جام‌جم داشت، در مورد اولین تجربه دوبله‌اش چنین گفته بود: علت ورود من به دنیای دوبله، تئاتر بود. یك بار در تئاتر طنزی به كارگردانی مرحوم عبدا... محمدی در نقش یك مهندس ایرانی كه از فرانسه برگشته و دست و پا شكسته فرانسوی یاد گرفته بود و در ایران هم فارسی- فرانسوی صحبت می‌كرد، بازی كردم و از عهده آن خوب برآمدم و فارسی -فرانسوی را خیلی خوب و با لهجه صحبت كردم. با این‌كه نقش كوتاهی بود، مورد توجه قرار گرفت و خیلی از كار من خوش‌شان آمد.
دوستان تئاتری من كه همزمان كار دوبله انجام می‌دادند و اتفاقا همان‌موقع مشغول دوبله یك فیلم عربی بودند، تصمیم گرفتند من به جای یكی از شخیصت‌های فیلم‌شان صحبت كنم. فیلمی به نام دكتر عاشق شده با بازی سامی جمال. فیلم داستان یك دامپزشك بود و ماجراهایی بین او، نامزد و منشی مطبش رخ می‌داد.
قرار شد من به جای آن منشی مصری با همان لهجه فارسی - فرانسوی كه در تئاتر داشتم، صحبت كنم اما چون نمی‌دانستم دوبله چیست، وقتی خواستند به استودیو بروم، گیج بودم و نمی‌دانستم چه كار كنم. در پاسخ به سوال و سردرگمی من، گفتند تو باید به جای این مرد حرف بزنی، فقط همین. كار سختی نیست، فقط كلماتی كه اینجا نوشته شده را با همان لهجه خاص بگو.



استاد، صاحب صدای عجیبی بود
جلیلوند در سریال‌های «تبریز در مه» و «معمای شاه» و فیلم سینمایی «قصه عشق پدرم» با محمدرضا ورزی، نویسنده و كارگردان همكاری داشته، ورزی از تجربه این همكاری به جام‌جم می‌گوید: استاد جلیلوند در فیلم قصه عشق پدرم نقش اصلی فیلم را بازی می‌كرد كه یك پدر بسیار دوست‌داشتنی و جذاب بود. پیشنهاد حضور استاد در این فیلم از جانب آقای شریفی‌نیا داده شد. چون در كنار تهیه‌كنندگی كار انتخاب بازیگر هم برعهده ایشان بود و زنده‌یاد جلیلوند پیشنهاد او بود كه خیلی استقبال كردم. مرحوم جلیلوند به نوعی نقش پدر من را در این فیلم بازی كرد و به همین دلیل مراوده خاصی با هم داشتیم. البته آشنایی ما به پیش از این كار برمی‌گردد. در سریال «تبریز در مه» رامین راستاد نقش ناپلئون بناپارت را بازی می‌كرد كه من از استاد جلیلوند خواستم به‌واسطه این‌كه در فیلم «دزیره» به جای مارلون براندو صحبت كرده بود، در این سریال هم به جای ناپلئون صحبت كند. ایشان هم پذیرفت و آشنایی و همكاری ما به این شكل صورت گرفت. البته آشنایی من با استاد از همان زمان كودكی با دوبله فیلم‌هایی كه انجام می‌داد، شكل گرفته بود. خیلی افسوس می‌خورم كه چنین هنرمندی را از دست دادیم. زنده‌یاد جلیلوند صاحب صدای عجیبی بود و روحیه خاصی داشت، بسیار متشخص، محترم و به معنای واقعی انسان بود و ذره‌ای عقده، حسد و كینه نسبت به دیگران در وجودش نبود. خیلی رقیق‌القلب بود. من با ایشان هر از چند گاهی دیدار داشتم و با هم صحبت می‌كردیم. مدام از طریق آقای نقی‌ای كه مدیر دوبلاژ سیماست، پیگیر حال‌شان بودم. حتی از آقای نقی‌ای خواسته بودم كه از طریق پزشك و پرستار به استاد بگوید كه فیلم قصه عشق پدرم پروانه نمایش گرفته و به‌زودی اكران می‌شود. چون می‌دانستم خوشحال می‌شود و در روحیه‌اش تاثیر می‌گذارد. در سریال معمای شاه هم نقش ژنرال هایزر را بازی كرده بود كه جزو نقش‌های مهم این سریال بود.



بسیاری با صدای او به شهرت رسیدند
كاظم هژیرآزاد، از پیشكسوتان تئاتر، سینما و تلویزیون با جلیلوند در سریال یلدا همبازی بود و در گفت‌وگو با ما از فقدان این صداپیشه و بازیگر می‌گوید: راه همه ما به سوی مرگ است، ولی بعضی‌ها هستند كه زندگی را زیباتر می‌كنند. به‌‌ویژه هنرمندان كه زندگی را با تمام مشقاتش زیباتر جلوه می‌دهند و فقدان آنها بیشتر مایه تاسف است. البته در مورد سایر علوم هم همین‌طور است؛ مثلا وقتی مریم میرزاخانی درگذشت، اشكم سرازیر شد. افراد بزرگ سعی می‌كنند در زندگی تغییر مثبت ایجاد كنند و مایه مباهات كشور هستند. ممكن است عده‌ای در كشورهای دیگر ندانند ایران كجاست، ولی حافظ، مولانا، سعدی، فیلم خانه دوست كجاست، عباس كیارستمی و امیر نادری را می‌شناسند. حالا چنگیز جلیلوند از میان ما رفته و من با شنیدن خبر درگذشتش، قلبم به لرزه افتاده است. در سریال یلدا برای اولین و آخرین بار با همدیگر بازی داشتیم و خاطرم هست در قهوه‌خانه رضا شمر كه نقشش را من بازی می‌كردم، لحظات خوبی داشتیم. صدای او و بسیاری از دوبلورها باعث دیده شدن بازیگران شد. بازیگرانی كه بدون صدای این عزیزان، شاید به این حد از شهرت نمی‌رسیدند.



جایش همیشه خالی است
منوچهر زنده‌دل، صداپیشه و بازیگر هم در عرصه دوبلاژ و هم در عالم بازیگری با این صداپیشه همكاری داشته است. آنها هر دو از بازیگران سریال معمای شاه بودند. زنده‌دل درباره ویژگی‌های اخلاقی و كاری جلیلوند به جام‌جم می‌گوید: به همه دوستداران، همكاران و خانواده ایشان تسلیت می‌گویم. آقای جلیلوند از آن شخصیت‌هایی است كه چه به لحاظ كاری و چه از نظر خلق‌و‌خو نه قابل تكرار است و نه كسی می‌تواند مانند آنها باشد. واقعا هر یك از همكاران پیشكسوت ما كه از این دنیا می‌رود، چیزی جز تاسف برای ما به همراه ندارد. این دوبلور بزرگ، بسیار انسان با اخلاق، دوست‌داشتنی، خوش مشرب، با معرفت و به قول فرنگی‌ها فوق‌العاده جنتلمن بود. به لحاظ حرفه‌ای هم چیزی كم نداشت و كارهای شاخص او را در زمینه دوبله، همه دیدند و شنیدند. كارهایی انجام می‌داد كه خاص خودش بود. كاراكترهایی مثل مارلون براندو، مرحوم فردین و بهروز وثوقی را بی‌نظیر گفت. جایش واقعا خالی است و حفره‌ای در دوبلاژ ایران ایجاد شده است به این سادگی‌ها پر نمی‌شود.


قدرت خاصی در اجرای كلام داشت
اردشیر منظم یكی از دوبلورهایی است كه با زنده‌یاد جلیلوند همكاری‌هایی داشته است. وی از دوستی و همكاری با او و ویژگی‌های اخلاقی‌اش می‌گوید: استاد جلیلوند صاحب شخصیت ویژه‌ای بود و با توجه به این‌كه از محبوبیت خیلی زیادی برخوردار بود، از محبوبیت هیچ‌كسی دلخور نمی‌شد. او در حرفه‌اش و همچنین به لحاظ شخصیتی درجه یك بود. هیچ‌وقت دیگران را تحقیر نمی‌كرد و خود را بالاتر از دیگران نمی‌دانست. با همه دوست، رفیق و خیلی صمیمی بود. زنده‌یاد جلیلوند تنها كسی بود كه از من برای نقش اول یك فیلم سینمایی با عنوان «آدم‌كوتوله» دعوت به همكاری كرد. من در مجموعه «معلم» هم افتخار همكاری با ایشان را داشتم و نقش پارتنر ایشان را گفتم. با هم خیلی خوب و صمیمی بودیم. افسوس كه هنر دوبله یكی دیگر از آدم‌های حرفه‌ای تمام‌عیارش را از دست داد. استاد جلیلوند چه به لحاظ ظاهری و چه حرفه‌ای یك انسان تمام‌عیار با ویژگی‌های خاص بود. با این‌كه از خیلی همكارانش قدیمی‌تر و باتجربه‌تر بود، اما تكبر در وجودش نبود قدرت بسیار خاصی در اجرای كلام داشت و بسیار تاثیرگذار حرف می‌زد. درایت خاصی در بینش، نگاه به فیلم، شنیدن و گفتن فیلم داشت. متاسفانه خیلی دیر متوجه شدم كه در بیمارستان بستری شده و عمیقا از فقدانش متاثر هستم. از زمانی كه خبر فوت استاد را شنیده‌ام، شوكه هستم.