با دكتر مجید ولیزاده، فوقتخصص غدد و متابولیسم
حواستان به چربی خون باشد
چند نوع چربی بد خون داریم؟
بیماریهایی كه در اثر رسوب چربی در رگها ایجاد و به آنها تصلب شرایین گفته میشود، بهدنبال رسوب چربی بد (ال دی ال) اتفاق میافتد كه جزئی از كلسترول خون است. این بیماریها از سن جوانی شروع میشود و بدون علامت است. آزمایش غربالگری مربوط به آن از 20 یا 25سالگی توصیه شده و درصورت طبیعی بودن هر پنج سال تكرار میشود.
به طور معمول ما انتظار داریم اندازه كلسترول كمتر از 200 میلیگرم در دسیلیتر باشد. اگر بین 200 تا 240 باشد، بینابینی یا لب مرز واگر بالای 240باشد، افزایش كلسترول تام خون مینامیم.
تریگلیسیرید نوع دیگر چربی است كه از مصرف انواع چربی و تغییر كربوهیدراتها در بدن به وجود میآید. اگر مقادیرش بالا برود (بالای 1000) علائمی ایجاد میكند و میتواند به التهاب لوزالمعده منجر شود.
اچدیال جزئی از كلسترول تام بدن است كه به آن چربی خوب میگوییم. هرچه میزان آن بالاتر باشد، اثر محافظتی دارد و خطر بیماری تصلب شرایین و بیماریهای یاد شده را كاهش میدهد.
چه عواملی باعث افزایش چربی خون میشود؟
لازم نیست ما علامتی داشته باشیم تا آزمایش بدهیم. افراد بالای 20 یا 25 سال باید هر پنج سال آزمایش بدهند. افزایش مصرف كالری و كم شدن تحرك باعث میشود چربی خون و تصلب شرایین افزایش یابد و در نتیجه چاقی و دیابت زیاد میشود. ما برای مقابله با آن به رژیم غذایی سالم، رژیم كم چربی با قندهای ساده و فیبرهای زیاد مثل سبزیجات، كاهو و انواع حبوبات نیاز داریم. اگر افزایش چربی خون با رژیم غذایی و فعالیت بدنی كنترل نشود، فرد به مصرف دارو نیاز دارد.
افزایش چربی خون چه علائمی دارد؟
افزایش چربی خون باعث گزگز دست و پاشنه پا و سرگیجه نمیشود؛ یعنی در 99 درصد موارد، این مشكل علامتی ندارد و در یك درصد موارد، وقتی تریگلیسیرید بالای 1000باشد، ممكن است گزگز دست و پا و سبكی سر اتفاق بیفتد.
آیا افزایش كلسترول خون با پیادهروی و رژیم غذایی كاهش مییابد؟
افزایش كلسترول با پیادهروی و رژیم غذایی كاهش نمییابد. در بهترین وضعیت 30درصد كاهش داریم و در اكثر موارد، بین 5 تا10درصد كاهش را داریم.
بیماریهایی كه در اثر رسوب چربی در رگها ایجاد و به آنها تصلب شرایین گفته میشود، بهدنبال رسوب چربی بد (ال دی ال) اتفاق میافتد كه جزئی از كلسترول خون است. این بیماریها از سن جوانی شروع میشود و بدون علامت است. آزمایش غربالگری مربوط به آن از 20 یا 25سالگی توصیه شده و درصورت طبیعی بودن هر پنج سال تكرار میشود.
به طور معمول ما انتظار داریم اندازه كلسترول كمتر از 200 میلیگرم در دسیلیتر باشد. اگر بین 200 تا 240 باشد، بینابینی یا لب مرز واگر بالای 240باشد، افزایش كلسترول تام خون مینامیم.
تریگلیسیرید نوع دیگر چربی است كه از مصرف انواع چربی و تغییر كربوهیدراتها در بدن به وجود میآید. اگر مقادیرش بالا برود (بالای 1000) علائمی ایجاد میكند و میتواند به التهاب لوزالمعده منجر شود.
اچدیال جزئی از كلسترول تام بدن است كه به آن چربی خوب میگوییم. هرچه میزان آن بالاتر باشد، اثر محافظتی دارد و خطر بیماری تصلب شرایین و بیماریهای یاد شده را كاهش میدهد.
چه عواملی باعث افزایش چربی خون میشود؟
لازم نیست ما علامتی داشته باشیم تا آزمایش بدهیم. افراد بالای 20 یا 25 سال باید هر پنج سال آزمایش بدهند. افزایش مصرف كالری و كم شدن تحرك باعث میشود چربی خون و تصلب شرایین افزایش یابد و در نتیجه چاقی و دیابت زیاد میشود. ما برای مقابله با آن به رژیم غذایی سالم، رژیم كم چربی با قندهای ساده و فیبرهای زیاد مثل سبزیجات، كاهو و انواع حبوبات نیاز داریم. اگر افزایش چربی خون با رژیم غذایی و فعالیت بدنی كنترل نشود، فرد به مصرف دارو نیاز دارد.
افزایش چربی خون چه علائمی دارد؟
افزایش چربی خون باعث گزگز دست و پاشنه پا و سرگیجه نمیشود؛ یعنی در 99 درصد موارد، این مشكل علامتی ندارد و در یك درصد موارد، وقتی تریگلیسیرید بالای 1000باشد، ممكن است گزگز دست و پا و سبكی سر اتفاق بیفتد.
آیا افزایش كلسترول خون با پیادهروی و رژیم غذایی كاهش مییابد؟
افزایش كلسترول با پیادهروی و رژیم غذایی كاهش نمییابد. در بهترین وضعیت 30درصد كاهش داریم و در اكثر موارد، بین 5 تا10درصد كاهش را داریم.