گفتوگو با یدالله شادمانی، بازیگر مطرح کرمان
لهجه کرمانی عامل موفقیت من بود!
استان کرمان در عرصه فرهنگ و هنر جایگاه خاص و ویژهای در کشور دارد و چهرههای سرشناس زیادی در بخشهای مختلف فرهنگ و هنر از این استان برخاسته و در سطح ایران و جهان مطرح شدهاند. در عرصه هنرهای نمایشی همچون بازیگری نیز این استان چهرههای سرشناسی چون فردوس کاویانی، رضا ایرانمنش، عبدالرضا اکبری، نادر فلاح و... را معرفی کرده است. در این میان یکی از بازیگران فعال و مطرح کرمانی که در سالهای گذشته در فیلمها و سریالهای زیادی به ایفای نقش پرداخته، کسی نیست جز یدا... شادمانی. هنرمندی بیادعا و بیحاشیه که لهجه خاص و اصیل کرمانیاش در کنار چهره و اندام لاغرش یکی از ویژگیهای بارز او است. یدا... شادمانی با سابقه فعالیتهای تئاتری و بازی در سریالها و فیلمهای سینمایی متعدد، در 68 سالگی هنوز از هدف و آرزویش در بازیگری میگوید؛ آرزویی که هشت سال پیش تا یکقدمی آن پیش رفت اما به آن دست نیافت. آنچه در پی میآید گفتوگوی قاب کوچک با این معلم بازنشسته و بازیگر مطرح و خوشاخلاق کرمانی است که از نظرتان میگذرد.
من متولد سال 1331 در شهر کرمان هستم. در دوران کودکیام تلویزیون وجود نداشت و من با علاقه به نمایشهای رادیویی گوش میدادم و فردای آن روز در مدرسه صدای هنرپیشهها را تقلید و دیالوگهای آنها را تکرار میکردم. من به بازیگری بسیار علاقهمند بودم و برای نخستینبار کلاس هفتم بودم که در نمایشنامهای در مدرسهمان به ایفای نقش پرداختم. پس از آن در دوران دبیرستان خودم نمایشنامهای را نوشتم و در مدرسه کارگردانی و اجرا کردم که مورد تشویق و تحسین دانشآموزان ، معلمان و مدیر مدرسهمان قرار گرفتم. پس از آن و دریافت دیپلم به خدمت سربازی رفتم و در آنجا نیز با همکاری همخدمتیهایم یک نمایشنامه را اجرا کردیم. پس از پایان خدمت سربازی به استخدام آموزش و پرورش درآمده و شغل معلمی را برگزیدم و به مدت هفت سال در شهر سیرجان به معلمی پرداختم و همزمان با همراهی دانشآموزانم نمایشنامه اجرا میکردیم تا اینکه با درخواست همسرم که اهل شهداد کرمان است به این شهر مهاجرت کردم و تاکنون در این شهر ساکن هستم. در دوران معلمی در شهداد نیز طی سالهای 63 تا 73 مسؤول کمیته هنری ستاد دهه فجر شهداد بودم و اشتغال من به شغل معلمی و انجام فعالیتهای هنری و تئاتر ادامه داشت تا اینکه در سال 1368 زمانی که در فیلم سینمایی مرادو به کارگردانی مجتبی صفر علیزاده نقش حسین تلفنچی را بازی میکردم گزارشی توسط صدا و سیما تهیه و از شبکه کرمان پخش شد که در آن با من به عنوان یکی از بازیگران مصاحبه شده بود. پخش این گزارش از تلویزیون کرمان باعث شد تا احسان عبدیپور که برای ساخت فیلم توریست از بوشهر به کرمان آمده بود این مصاحبه را ببیند و از کار من خوشش بیاید و به همین خاطر برای بازی در فیلم توریست دعوتم کند. هنگامی که مشغول بازی در این فیلم بودم برای بازی در فیلم خسته نباشید نیز دعوت شدم و بهخاطر ایفای نقش در این فیلم در سال 1391 در جشنواره فیلم فجر نامزد جایزه نقش مکمل مرد و کاندیدای دریافت سیمرغ شدم. در آن سال گرچه من جایزه سیمرغ جشنواره فجر را دریافت نکردم اما باعث مطرح شدن من شد و از آن زمان تاکنون کارگردانهای مطرح مختلفی همچون کمال تبریزی، فریدون جیرانی، نرگس آبیار، هادی محقق و... برای بازی در فیلمهایشان از من دعوت کردهاند.
مهمترین نقشی که طی این سالها بازی کردهاید چه بوده است؟
یکی از نقشهایی که من خیلی دوستش داشتم به بازی در فیلم ممیرو به کارگردانی هادی محقق برمیگردد. گر چه من برای بازی در این فیلم خیلی اذیت شدم و سختی کشیدم، بهطوریکه طی 10 شبانهروز متوالی من هر روز فقط دو ساعت توانستم بخوابم اما بهدلیل علاقهام به بازیگری خستگی را تحمل کردم و جلوی دوربین اثری از خستگی در چهرهام نمایان نبود. خوشبختانه پس از اتمام فیلم و پخش آن، این فیلم در جشنواره کره جنوبی اول شد و در جشنواره فیلم پونای هند نیز همزمان با اول شدن فیلم، من نیز جایزه بهترین بازیگر را کسب کردم.
اگر بخواهید تولیداتی که در شبکههای استانی تولید میشود را با فیلمها و سریالهایی که در تهران ساخته میشود مقایسه کنید چه تفاوتهایی بین آنها وجود دارد؟
کمبود بودجه، مشکل اصلی تولید فیلم و سریال در شهرستانهاست. در شهرهایی همچون کرمان بازیگران و کارگردانان توانمند و کاربلد همچون مسعود اشجعی، امین شجاعی و مجتبی صفرعلیزاده وجود دارند که با کمترین بودجه
در حال فعالیت هستند و آثار خوبی را تولید کردهاند. اما متاسفانه گاهی نبود اسپانسر و کمبود بودجه باعث میشود تهیهکنندگان مجبور به صرفهجویی شوند که روی کیفیت فیلمها تاثیر میگذارد که باید در این زمینه از آنها حمایت بیشتری صورت گیرد.
شما بهخاطر علاقه و استعداد ذاتی که داشتید به بازیگری روی آوردید؛ آیا در حال حاضر داشتن علاقه بهتنهایی میتواند برای ورود و موفقیت در عرصه بازیگری کافی باشد؟
من تاکنون نه کلاس بازیگری رفتهام و نه در این رابطه دوره آموزشی دیدهام و اگر بازیام به چشم آمده و موفقیتی کسب کردهام به خاطر استعداد ذاتی، علاقه و پشتکار بوده است. گرچه در دنیای امروز برای بازیگر شدن علاقه لازم است اما بهتنهایی کافی نیست؛ کسانی که میخواهند وارد این عرصه شوند باید دورههای آموزشی آکادمیک بازیگری را بگذرانند یا تحصیلات دانشگاهی در این زمینه داشته باشند تا بتوانند موفق باشند. من به جوانانی که علاقهمند به بازیگری هستند توصیه میکنم اگر در بازیگری معروف شدید هیچگاه گذشته خودتان را فراموش نکنید و دچار غرور نشوید، زیرا غرور باعث نابودی
یک بازیگر میشود.
شروع فعالیت بازیگری شما با تئاتر بود، آیا هنوز به اجرای تئاتر میپردازید؟
باید بگویم دیگر توان بازی در تئاتر را ندارم، گرچه علاقه زیادی به تئاتر دارم و حتی در دوران کودکی علاقهام به تئاتر بهحدی بود که از خدا خواسته بودم مرگ من روی سن تئاتر رقم بخورد اما اکنون بیشتر بازی در فیلمهای سینمایی و تلویزیونی را
ترجیح میدهم.
یکی از ویژگیهای خاص شما لهجه غلیظ کرمانیتان است. آیا این لهجه در انتخاب شما برای نقشهای مختلف تلویزیونی و سینمایی تاثیر داشته است؟
اتفاقا لهجه کرمانیام باعث دیده شدن و موفقیت من در بازیگری بوده است. نخستین کارگردانی که از لهجه من خوشش آمد کمال تبریزی بود و خوشبختانه پس از آن برای هر نقشی که انتخاب شدم از من خواستند که با لهجه کرمانی خودم صحبت کنم.
اکنون بزرگترین آرزوی یدا... شادمانی در عرصه بازیگری چه است؟
من عاشق بازیگری هستم و در این مسیر از خداوند خواستهام اگر قرار است به مقامی برسم نخست ظرفیت آن را به من بدهد. کسب سیمرغ جشنواره فیلم فجر مهمترین آرزوی من در بازیگری است. من بهدلیل بازی در فیلم و سریالهای مختلف مجبورم به تنهایی در تهران زندگی کنم و از خانوادهام که در کرمان زندگی میکنند دور هستم، به همین خاطر از همسر و فرزندانم که با وجود مشکلات متعدد دوری من را تحمل میکنند تشکر و قدردانی میکنم.
اولین مجموعه تلویزیونی که در کرمان تولید و در آن به ایفای نقش پرداختید چه بود؟
اولین همکاریام با صدا و سیمای مرکز کرمان در سال 1367 بود که در چند برنامه طنز تلویزیونی نقش داشتم. نخستین سریالی که من در کرمان کار کردم سریال غلام لر به کارگردانی مسعود اشجعیپور بود که برای سینمای خانگی تولید شد و پس از آن بازی در سریال خانه مادری و سرسرا از سریالهایی بود که برای شبکه استانی کرمان ساخته شد. نخستین سریال تلویزیونی سراسری نیز سریال تعبیر وارونه یک رویا به کارگردانی فریدون جیرانی بود که بسیار مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و پس از آن در سریالهای سالهای دور از خانه به کارگردانی مجید صالحی برای پخش از شبکه خانگی و سریال تلویزیونی پدرپسری که اخیرا از شبکه تهران و شبکه تماشا پخش شد، نقش داشتم. همچنین سریالهای سوریخ به سفارش شبکه سلامت، سرزمین کهن به کارگردانی کمال تبریزی، خاک گرم و فیلمهای بهارنارنج، سهماهی و چندین فیلم کوتاه دیگر از جمله فیلمها و سریالهایی بوده که طی این سالها در آنها بازی کردهام. همچنین نخستین فیلم سینمایی که تجربه بازیگری در آن را داشتم فیلم یک ماه دوست داشتنی به کارگردانی امین شجاعی بود و پس از آن در فیلمهای سینمایی شیار 143، تنگه ابوقریب، غلامرضا تختی، سرخپوست و... تجربه بازیگری داشتم و آخرین تجربه سینماییام
به خرداد ماه گذشته و بازی در فیلم سینمایی قاموس به کارگردان علی براتی برمیگردد. در حال حاضر نیز مشغول بازی در سریال نون خ 3 به کارگردانی سعید آقاخانی هستم که در ایام نوروز از شبکه اول سیما پخش خواهد شد.