اپل میخواهد با ساخت خودروی الکتریکی تا 2024 با تسلا وارد رقابت شود
رویای ناکوک
خبرگزاری رویترز چند روز پیش مدعی شد اپل قصد دارد تا سال 2024 یک خودروی الکتریکی مجهز به باتریهای نسل بعدی به بازار عرضه کند. با درنظر گرفتن اهمیت و حضور پررنگ اپل بهعنوان ارزشمندترین شرکت جهان در دنیای فناوری و تجارت، تعجبی ندارد که این خبر با واکنشهای متفاوتی روبهرو شد. سهام اپل تنها در یک روز حدود 3درصد رشد و سهام تسلا بهعنوان پرچمدار تولید انبوه خودروهای الکتریکی حدود 5/1 درصد افت کرد. البته این تنها واکنش غیرمنتظره به این خبر نبود؛ توییتهای ایلان ماسک درباره تمایل نداشتن اپل به مذاکره برای خرید تسلا در دوران تنگناهای تولید مدل 3 و نیز سؤالاتی که او درباره ادعاهای مطرح شده درباره فناوری باتری اپل مطرح کرد حتی بازتاب بیشتری از خبر اصلی در رسانههای مختلف پیدا کرد. مسلما اپل بهعنوان یکی از غولهای فناوری و ثروتمندترین شرکت خصوصی جهان، حداقل روی کاغذ، توانایی رقابت با تسلا را دارد. اما آیا رویای تیم کوک یعنی تبدیل اپل به یکی از بازیگران اصلی صنعت خودروسازی الکتریکی میتواند بر پیچیدگیها و دشواریهای غیرقابل قیاس این صنعت در قیاس با تولید گجتهای هوشمند غلبه کند؟
خشایار مریدپور / روزنامهنگار فناوری
دوستداران فناوری و اپل احتمالا بهخاطر دارند که این اولین بار نیست که اعلام میشود اپل تصمیم دارد یک خودروی الکتریکی بسازد. پروژه تایتان که از سال 2014 کلید خورد، بهطور رسمی با هدف تولید و گسترش فناوریهای لازم برای ساخت یک خودروی خودران تمام الکتریکی در این سالها به کار خود ادامه داده است. اپل در این سالها علاوه بر همکاری با فولکسواگن برای تولید یک سرویس بدون سرنشین برای جابهجایی کارکنان، مشغول کار روی فناوری خودروهای خودران هم بوده و همین الان بیش از 66 خودرو با نرمافزار و فناوریهای این شرکت مشغول آزمایش فناوری رانندگی خودکار در جادههای آمریکا هستند.
آنچه ورود اپل به این بازار عظیم را توجیهپذیر و حتی قابلقبول میکند، انقلابی است که تسلا در سالهای کوتاه عمر خود در صنعت خودروسازی ایجاد کرده است. تسلا موفق شد با تغییر مفهوم خودرو از یک وسیله ضروری عمومی به محصولی با فناوری بالا، تولید انبوه نخستین خودروهای نرمافزارپایه جهان، ایجاد زیرساختهای لازم برای شارژ خودرو در سراسر ایالات متحده و سپس جهان، ارائه تجربه خرید مستقیم از تولیدکننده و دریافت سرویسهای دورهای بهصورت فایلهای بهروزرسانی از طریق اینترنت و صدها نوآوری ریزودرشت دیگر در یک دهه به ارزشمندترین خودروساز جهان تبدیل شود. این شرکت که اکنون بیش از 650 میلیارد دلار ارزش دارد، پرچمدار اکثر فناوریهای لازم برای تولید خودروهای الکتریکی ازجمله باتری، ایستگاههای شارژ، موتورهای الکتریکی و فناوری رانندگی خودکار است. اینجاست که باید پرسید اپل چرا میخواهد وارد رقابت با چنین حریف قدری شود؟
جاهطلبانه یا سادهلوحانه؟
واقعیت این است که خودروسازی هیچ شباهتی به تولید گجتهای هوشمند ندارد. زنجیره تامین گسترده و بسیار متفاوت خودروسازان، نیازمندیهای غیرقابل قیاس از نظر حجم، وزن و استانداردهای لازم برای محصول و در نهایت روند متفاوت توسعه فناوریهای این صنعت باعث شده تا کمتر شرکتی بتواند در این عرصه خودنمایی کند. درواقع پیش از تسلا، آخرین نام جدید در صنعت خودروی ایالات متحده کرایسلر بود که در سال 1938 تاسیس شد! خودروسازی، صنعتی رقابتی با حاشیه سود پایین و نیازمند سرمایهگذاریهای عظیم است و برای موفقیت در آن علاوه بر سرمایه زیاد که اپل بدون شک دارد، به قابلیتهای دیگری هم نیاز است.
البته اپل در این رقابت چندان دست و پا بسته نیست؛ پشتوانه مالی عظیم، طراحان سطح یک، سابقه یکپارچهسازی سختافزار و نرمافزار و چند دهه پیشروبودن در حوزههای مختلف فناوری دیجیتال باعث میشود کارشناسان تصمیم اپل برای ورود به صنعت خودرو را جدی بگیرند.
بهخصوص که اپل در سالهای اخیر فناوریهای بسیاری که در خودروهای تمامالکتریک خودروان کاربرد خواهند داشت یعنی نمایشگر، دوربین و حسگرها از جمله لایدار که برای تشخیص محیط توسط هوش مصنوعی بهکار میرود، سیستمعامل خودرو، باتری و پردازنده را در داخل شرکت توسعه داده و تولید میکند.
در این بین ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و رقیب اصلی احتمالی اپل در بازار آینده خودرو در توییتهای خود اعلام کرد که سال 2018 و در اوج مشکلات این شرکت در تولید مدل 3 قصد واگذاری تسلا به اپل را داشته، اما تیم کوک حتی حاضر به ملاقات حضوری در این باره نشده است. وی همچنین ادعاهای مطرح شده درباره باتری مونوسل یا یکپارچهای را که قرار است روی خودروهای اپل بهکار برود زیر سؤال برد و مشخصات اعلام شده را غیرقابلباور دانست. هرچند نمیتوان تنها براساس این گفتهها ادعاهای مطرح شده درباره خودروی اپل را رد کرد، اما باتوجه به سابقه رازداری اپل و سابقه طولانی برنامه تولید خودروی الکتریکی این شرکت، سؤالات بسیاری درباره عملیبودن آنها ایجاد کرده است.
آینده چه خواهد بود؟
شکی نیست که بازار رو به رشد خودروهای الکتریکی در سالهای آینده حتی بزرگتر هم خواهد شد و آینده از آن این خودروها خواهد بود. این خودروها در حال حاضر تنها 3 درصد از کل فروش جهانی را به خود اختصاص میدهند، هرچند پیشبینی میشود این سهم تا پنج سال آینده به بیش از 30 درصد برسد. درنتیجه عجیب نیست که شاهد ورود غولهای فناوری از جمله اپل به این عرصه باشیم. بهخصوص که خودروهای الکتریکی به سازندگان امکان میدهند با ایجاد یک زنجیره تامین داخلی و کارآمد، هزینهها و زمان تولید را کاهش دهند و بیشتر ارزش محصول خود را به نرمافزار بهکار رفته در آن وابسته کنند. به همین دلیل خیلی دور از تصور نیست که تا چند سال دیگر شاهد تردد خودروهای الکتریکی با نشان اپل در خیابانها باشیم.
هرچند خودروسازی صنعتی دشوار، پیچیده و بسیار متفاوت با تولید کالاهای دیجیتال است و شاید اپل در عمل نتواند وارد رقابت با تسلا شود. بهویژه که در آینده همه برندهای مطرح فعلی از جمله تویوتا، بنز، بیامو، فولکسواگن و... برای بهدست آوردن سهمی از این تجارت ارزشمند به این بازار هجوم خواهند آورد. ممکن است اپل مجبور شود در عمل به جای ساخت خودرو بیشتر به سمت توسعه نرمافزارهای مرتبط با کنترل و خودران کردن خودروهای آینده برود. به این ترتیب اپل شاید همانطور که پیشتر هم پیشبینی شده بود به تامینکننده نرمافزار و فناوریهای مرتبط برای خودروسازان تبدیل شود.