شیوه اصولی گندزدایی در ایام کرونا
مهندس رضا روحی مسوول واحد بهداشت‌محیط مرکز بهداشت شمال تهران
یکی از مشکلات در مواقع همه‌گیری بیماری‌ها، گندزدایی مناسب محل‌هایی است که وجود ویروس یا باکتری در آن محتمل است. در عالمگیری کرونا همان‌گونه که در یافته‌های جدید به آن اشاره شده این ویروس از طریق تماس سطوح مشترک انتقال پیدا می‌کند؛ لذا ضرورت دارد این سطوح به‌طور مرتب گندزدایی شود. این سطوح از قبیل سطوح سرویس‌های بهداشتی، محل‌های ورود و خروج، سطح میز، صندلی، درها و پنجره‌ها، کلید و پریز، گوشی تلفن و سایر نقاطی که به‌طور روزمره در تماس با افراد مختلف هستند.
برای گندزدایی صحیح و مناسب این سطوح، مواد مختلفی هم برپایه الکل و هم بر پایه کلر در بازار موجود است ولی آنچه مسلم است در همه خانوارها آب‌ژاول یا همان وایتکس پیدا می‌شود که می‌توان با رقیق‌سازی از این ماده برای گندزدایی استفاده کرد. روش صحیح تهیه محلول‌های کلر برای گندزدایی محیط، سطوح و ظروف به این شرح است: مطالعات نشان می‌دهد برای گندزدایی این سطوح لازم است از محلول کلر با غلظت 1/0درصد برای سطوح آلوده و 05/0درصد برای سطوح تمیز استفاده کرد، کلر در این غلظت در مدت حداقل یک دقیقه قادر به نابودی میکروارگانیسم‌هاست. وایتکس موجود در منازل شهروندان، آب ژاول دارای کلر فعال 5درصد یا 5/3درصد است. برای تهیه محلول کلر 1/0درصد از آب‌ژاول، وایتکس به این صورت عمل کنید: درصد غلیظ را به درصد رقیق تقسیم کنید، حاصل را منهای یک کنید. در این حالت پاسخ، نشان‌دهنده میزان قسمت آبی است که باید استفاده کنید. برای مثال اگر آب ژاول، مایع سفید‌کننده 5درصد کلر فعال داشته باشد، در این صورت 5 را بر 1/0 تقسیم می‌کنیم که می‌شود 50 و 50 منهای یک، برابر با 49 خواهد بود؛ بنابراین لازم است یک واحد این محلول را به 49 واحد آب سرد و معمولی در ظروف دردار ترجیحا پلاستیکی اضافه کرد و اگر غلظت کلر محلول غلیظ خریداری شده 5/3درصد باشد در این صورت لازم است یک واحد محلول را با 34 واحد آب سرد معمولی اضافه کرد. کلر ماده‌ای فرار، سمی و به‌شدت خورنده است؛ لذا هنگام استفاده از آن داشتن لوازمی نظیر ماسک و دستکش ضروری است و هنگام گندزدایی محل با محلول کلر، محل مذکور باید تهویه مناسب داشته و درها و پنجره‌ها باز باشند. قبل از عمل گندزدایی برای تمام سطوح، ابتدا سطوح را با پارچه مرطوب به‌منظور حذف گردوغبار تمیزکرده و سپس اقدام به گندزدایی شود چون کلر در اثر موادآلی موجود در گردوغبار و... غیرفعال می‌شود. عمل گندزدایی در جاهایی که احتمال آلودگی می‌رود باید به‌صورت روزانه تکرار شود و محلول آماده شده بهتر است برای کارایی بیشتر پس از هر 24ساعت دوباره تهیه شود.
برای گندزدایی صحیح و مناسب این سطوح، مواد مختلفی هم برپایه الکل و هم بر پایه کلر در بازار موجود است ولی آنچه مسلم است در همه خانوارها آب‌ژاول یا همان وایتکس پیدا می‌شود که می‌توان با رقیق‌سازی از این ماده برای گندزدایی استفاده کرد. روش صحیح تهیه محلول‌های کلر برای گندزدایی محیط، سطوح و ظروف به این شرح است: مطالعات نشان می‌دهد برای گندزدایی این سطوح لازم است از محلول کلر با غلظت 1/0درصد برای سطوح آلوده و 05/0درصد برای سطوح تمیز استفاده کرد، کلر در این غلظت در مدت حداقل یک دقیقه قادر به نابودی میکروارگانیسم‌هاست. وایتکس موجود در منازل شهروندان، آب ژاول دارای کلر فعال 5درصد یا 5/3درصد است. برای تهیه محلول کلر 1/0درصد از آب‌ژاول، وایتکس به این صورت عمل کنید: درصد غلیظ را به درصد رقیق تقسیم کنید، حاصل را منهای یک کنید. در این حالت پاسخ، نشان‌دهنده میزان قسمت آبی است که باید استفاده کنید. برای مثال اگر آب ژاول، مایع سفید‌کننده 5درصد کلر فعال داشته باشد، در این صورت 5 را بر 1/0 تقسیم می‌کنیم که می‌شود 50 و 50 منهای یک، برابر با 49 خواهد بود؛ بنابراین لازم است یک واحد این محلول را به 49 واحد آب سرد و معمولی در ظروف دردار ترجیحا پلاستیکی اضافه کرد و اگر غلظت کلر محلول غلیظ خریداری شده 5/3درصد باشد در این صورت لازم است یک واحد محلول را با 34 واحد آب سرد معمولی اضافه کرد. کلر ماده‌ای فرار، سمی و به‌شدت خورنده است؛ لذا هنگام استفاده از آن داشتن لوازمی نظیر ماسک و دستکش ضروری است و هنگام گندزدایی محل با محلول کلر، محل مذکور باید تهویه مناسب داشته و درها و پنجره‌ها باز باشند. قبل از عمل گندزدایی برای تمام سطوح، ابتدا سطوح را با پارچه مرطوب به‌منظور حذف گردوغبار تمیزکرده و سپس اقدام به گندزدایی شود چون کلر در اثر موادآلی موجود در گردوغبار و... غیرفعال می‌شود. عمل گندزدایی در جاهایی که احتمال آلودگی می‌رود باید به‌صورت روزانه تکرار شود و محلول آماده شده بهتر است برای کارایی بیشتر پس از هر 24ساعت دوباره تهیه شود.
