رمز پویایی انقلاب اسلامی

رمز پویایی انقلاب اسلامی

محمدرضا شجاعیان کارشناس امور بین‌الملل


 بدون شک می‌توان از انقلاب اسلامی ایران به مثابه یک تغییر و تحول بنیادین و ماهوی در مناسبات جهانی یاد کرد. این انقلاب، رخدادی تاریخ‌ساز در سلسله تحولات سیاسی جهان محسوب می‌شود. انقلاب اسلامی با ایجاد تغییراتی بنیادین در مناسبات حاکم بر جهان (که در آن زمان بر اساس نظام دو قطبی شکل گرفته بود) سرمنشأ تحولاتی نوین در نظام بین‌الملل گردید و خارج از مرزها موجد بازتاب‌های متعددی شد. بررسی ویژگی‌های انقلاب بهمن ماه، وجوه تمایز آن با سایر انقلاب‌های بزرگ جهان نظیر انقلاب فرانسه و روسیه را به‌خوبی نشان می‌دهد. ‌در شرایطی که دنیا، پر شتاب به سمت سکولاریسم و اومانیسم پیش می‌رفت تحولات ایران با استناد به رویکرد مذهبی و عدالت اسلامی حیرت جهانیان را بر‌انگیخت. بارزترین شاخصه قیام 1979 ملت ایران بی‌تردید ماهیت اسلامی آن است. مردم ایران متاثر از فرهنگ اصیل، غنی و ظلم‌ستیز عاشورا و اندیشه‌های عدالت‌خواهانه خود از دهه‌ها قبل مبارزات دامنه‌داری علیه فساد گسترده دستگاه پهلوی شکل داده بودند. میشل فوکو، فیلسوف مشهور فرانسوی و نظریه‌پرداز پسامدرنیسم یکی از متفکرانی است که به ایران سفر کرد تا از نزدیک شاهد وقایع ایران باشد و طی دو بار سفر به ایران در شهریور و آبان 57 در تهران، قم و آبادان با شخصیت‌های مختلف مذهبی و سیاسی و اقشار مختلف مردم مصاحبه کرد.
او باور داشت در روند شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران، مردم ایران انگیزه مادی و اقتصادی نداشتند اما ایرانی‌ها با انقلاب خود در‌صدد ایجاد تحول در اندیشه، نگرش و سبک زندگی سیاسی اجتماعی خویش بودند.