گزارش جامجم درباره شایعات و اخبار ضدونقیضی که درخصوص افراد ردصلاحیتشده به شورای نگهبان نسبت میدهند
8 اتهام عجیب به داور انتخابات
در هفتههای اخیر همزمان با انتشار نتایج بررسی صلاحیتها در هیاتهای نظارت شورای نگهبان، موج هجمهها علیه این شورا افزایش یافتهاست. برخی از این هجمهها و انتقادات از سوی بعضی مسوولان رسمی از جمله رئیسجمهور یا رئیسمجلس مطرح شده است. مثلا حسن روحانی در چند نوبت با اعتقاد به این که تمام نامزدهای یک جناح، رد صلاحیت شدهاند از این رویه انتقاد کرده است. رئیس مجلس هم از این که سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرده حدود 90 نفر از نمایندگان فعلی مجلس به دلیل مسائل اقتصادی، رد صلاحیت شده اند انتقاد کرده بود. اما سخنگوی شورای نگهبان بدون نام بردن از نمایندگان رد صلاحیتشده، برخی مفاسد این نمایندگان را مطرح کرد که به نظر میرسد کمترین مجازات برای چنین نمایندگانی میتواند رد صلاحیت باشد. در همین مورد نمایندگان رد صلاحیت شده، نگاهی به اسامی این افراد که در رسانهها منتشر شده حکایت از این دارد که حدود نیمی از آنها از نمایندگان اصلاحطلب و نیمی از نمایندگان اصولگرا هستند و این میتواند شاهدی بر عملکرد غیرجناحی شورای نگهبان باشد. اما در هفتههای اخیر به جز انتقاداتی که از سوی برخی مسوولان شاهد بودهایم و شورای نگهبان هم به آنها پاسخ داده است، برخی شایعات و دروغهای عجیب و غریب هم در فضای مجازی دست به دست میشود که آنقدر عجیب است که معمولا شورای نگهبان به آنها پاسخ نمیدهد و در همان نگاه اول و با کمی بررسی، کذب بودن آنها مسجل میشود. با این حال حجم بالای این گونه شایعات و خبرهای دروغ که از چند ماه پیش در حال انتشار است نشان دهنده حرکتی سازماندهی شده علیه شورای نگهبان است. در اینجا به مرور برخی شایعاتی که در هفتهها و ماههای اخیر درباره بررسی صلاحیتها از سوی شورای نگهبان مطرح شده پرداختهایم.
طرح موضوعاتی با محوریت بحث رد صلاحیتها مربوط به چند روز اخیر و در جریان رسیدگی به صلاحیت نامزدهای انتخاباتی نیست. اساسا برخی گمانهزنیها حکایت از این داشت که در این دوره از برگزاری انتخابات مجلس، چالشهای میان شورای نگهبان و نامزدهای رد صلاحیت شده تشدید خواهد شد.
شایعه پول گرفتن شورای نگهبان از نامزدها برای تایید صلاحیت، یکی از مهمترین موضوعاتی بود که چند ماه قبل به صورت رسمی از سوی محمود صادقی عنوان شد.
این نماینده عضو فراکسیون امید در میزگرد «جنبش دانشجویی و گرهکور مفاسد اقتصادی» در دانشگاه امیرکبیر گفته بود: داوطلبی در مجلس ثبتنام کرده که میگویند به او گفته شده برای تایید صلاحیتش باید دومیلیارد تومان بدهد که بعد هم به 500 میلیون تومان راضی شدهاند که البته بنده نمیگویم این مطلب را شورای نگهبان گفته است. آنچه میگویم نقل قول است. او دیروز هم در توییتی نوشت: در این دوره از انتخابات واسطهها نرخ تایید صلاحیت را بعضا تا چهار میلیارد تومان بالا بردهاند؛ چه شود این مجلس یازدهم!
این ادعاها البته از همان ابتدای مطرح شدن آن از سوی شورای نگهبان بیپاسخ نماند و این نهاد از او به هیات نظارت بر عملکرد نمایندگان مجلس شکایت کرد. علاوه بر این در همان ایام، سخنگوی شورای نگهبان در توییتی نوشت: «فارغ از درخواستهای شورای نگهبان از نماینده حقوقدان، این سوال جدی مطرح است که اگر مستنداتی دال بر تخلف وجود داشت، چرا تاکنون ارسال نشده و یکباره رسانه ای میشود؟ انتظار عمومی از اصل حسن نیت نیز ایجاب می کرد بدون تعلل به نهاد ذی ربط یا دستگاه قضایی برای رسیدگی تحویل می شد.»
رد صلاحیت نامزدهای اقلیت
یکی از شایعاتی که در توییتر منتشر شد درباره عملکرد شورای نگهبان در بررسی صلاحیت نامزدهای اقلیتهای مذهبی بود. منتشر کنندگان این شایعات مدعی بودند شورای نگهبان در دو حوزه انتخاباتی ( حوزه زرتشتیان و حوزه ارامنه) هر کدام فقط یک نفر را تایید کرده و امکان برگزاری انتخابات نیست. در این مطالب آمده بود که دلیل رد صلاحیت چند مورد از نامزدهای اقلیت، بند یک ماده 28 (عدم التزام به اسلام) عنوان شده است. اما در توضیح این شایعات باید به این توضیحات توجه کرد: درحوزه زرتشتیان دو داوطلب ثبت نام کردند که یکی انصراف داد و دیگری تایید شد. درحوزه ارامنه هم هشت نفر داوطلب بودند که چهار نفر تایید شدند، دو نفر فاقد شرایط و دو نفر تایید نشدند. نکته دیگر این که اساسا درباره اقلیتهای دینی بند عدم التزام به اسلام مورد استناد قرار نمیگیرد.
درخواست رسید پرداخت وجوهات شرعی
شایعه دیگری که به فاصله دو سه ساعت تکذیب شد مربوط به تصدیق و گواهی مربوط به انجام تکالیف شرعی بود.
علیرضا رحیمی، نماینده تهران در مجلس در توییتی مدعی شده بود از برخی داوطلبان تایید صلاحیت نشده درخواست رسید پرداخت وجوهات شرعی میشود! اما این نماینده مجلس با اصلاح اظهارات قبلی خود در توییتی جدید نوشت: توییت قبلی با موضوع مطالبه رسید پرداخت خمس، توسط یکی از نمایندگان ردصلاحیت شده به بنده منتقل شد. با پیگیری مشخص شد در شورای نگهبان چنین موضوعی وجود نداشته است.
میگویند ندیدهاند نامزد انتخابات
نماز بخواند!
برخی سیاسیون که نسبت به روند رد صلاحیتها از سوی هیاتهای نظارت شورای نگهبان اعتراض دارند در توجیه دلایل نارضایتی خود موردی عجیب را بیان کردند.
علی صوفی، وزیر دولت اصلاحات و عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان چندی پیش در گفتوگو با ایلنا با اشاره به تحقیقات محلی شورای نگهبان با بیان این که در تحقیقات از افرادی استفاده میشود که مشخص نیست صلاحیت آنها را چه کسی تایید کرده است و شورای نگهبان نیز درباره تحقیقات آنها دفع مسوولیت میکند، گفت: «آنها در تحقیقات خود مشخص میکنند ندیدهاند نامزد ورود به انتخابات مجلس نماز بخواند!»
رد صلاحیت بهخاطر نسبت داشتن
با رئیسجمهور
نسبتهای خانوادگی و فامیلی یکی از توجیهاتی بود که برخی نامزدهای رد صلاحیت شده به عنوان دلایل رد صلاحیت خود عنوان کرده بودند. کامبیز مهدیزاده، داماد رئیسجمهور پس از رد صلاحیت، در صفحه اینستاگرام خود نوشته بود: «آقای کدخدایی! نمیدانستم مدال آوردن در دنیا و بالا بردن پرچم جمهوری اسلامی ایران در کانادا و آمریکا و نسبت داشتن با رئیسجمهور محترم، باعث عدم احراز صلاحیت بنده از منظر شما میشود! اما در عجبم افرادی که پرونده آنها سال ۸۴ در دست آقای روحانی بود و نگذاشت منتشر شود، چطور تایید شدهاند! نسبت داشتن با کسی نباید باعث تایید یا رد صلاحیت شود، اما چرا جاده شما یکطرفه است؟ خبرنگاران از آقای ربیعی در مورد این پرونده سؤال کنند.»
رد صلاحیت به دلیل مقاومت
در برابر رد صلاحیتها
گروکشی سیاسی یکی دیگر از ادعاهای عنوان شده از سوی برخی نامزدهای رد صلاحیت شده است.
بهرام پارسایی، نماینده شیراز در مجلس در گفتوگو با ایسنا از رد صلاحیت 5 عضو هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها خبر داد و گفت «مقاومتها در برابر رد صلاحیت کاندیداهای انتخابات شوراها از دلایل رد صلاحیت ما پنج نفر بوده است.»
عضو فراکسیون امید عنوان کرد: «در جریان انتخابات شوراها من به همراه آقایان میرزایی نکو، کولیوند، تجری و محمودی شاهنشین عضو هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات بودیم که حالا در انتخابات مجلس یازدهم هر پنج نفرمان رد صلاحیت شدیم.»
واعظی: بهخاطر حمایت از دولت یا برجام رد صلاحیت کردهاند!
ظاهرا برخی معترضان دولتی به روند بررسی صلاحیتها بیش از اندازه به شنیدههای خود اعتماد می کنند و توجه چندانی به صحت و سقم آن ندارند. طبق برخی شنیدههای این افراد، حمایت از دولت و برجام یکی از دلایل رد صلاحیت است.
در همین زمینه محمود واعظی، رئیسدفتر رئیسجمهور در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران، گفت: «گزارشهایی که ما درباره رد صلاحیتها چه درباره افرادی که اکنون در مجلس حضور دارند و چه کسانی که حضور ندارند، دریافت میکنیم، این است که به آنها گفته شده بهطور مثال شما از برجام حمایت کردید، یا از دولت طرفداری کردهاید و مسائلی را در پرونده آنها قرار دادهاند که مسائل تفکر و اندیشه است. برجام چیزی نیست که کسی از آن حمایت کند الان بشود نقطه ضعفی برای رد صلاحیتش!»
رئیس دفتر رئیسجمهور در پاسخ به خبرنگاری که میپرسد آیا برای این اظهاراتتان مستندات دارید، میگوید: «بله هست. شما از یکی از اینها مثلاً از نماینده رشت مصاحبه بگیرید. من البته با خود ایشان صحبت نکردهام اما شنیدهام!» مستندات واعظی از اظهاراتش فقط به این که «شنیدهام» و از «نماینده رشت» بپرسید خاتمه یافت.
یکی از سایتها در همین زمینه با غلامعلی جعفرزاده (نماینده رشت) که پیشتر با صدور بیانیهای اعلام کرده بود: «متهم به عدم التزام به اسلام و انقلاب شدهام!» مصاحبه کرد، اما این نماینده حاضر به مصاحبه نشد و در جواب سؤال مطرح شده مبنی بر این که آیا دلیل عدم احراز صلاحیتتان از سوی شورای نگهبان حمایت از برجام و طرفداری از دولت بوده، گفت: «مصاحبه نمیکنم.»
بر همین اساس بود که عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در حساب توییتری خود در واکنش به اظهارات محمود واعظی نوشت: «اگر ادعای رد صلاحیت یکی از نمایندگان به دلیل حمایت از دولت یا برجام درست بود، او در همان دور قبل که برجام به تصویب مجلس رسید، رد صلاحیت میشد! شاید همین اطلاعات غلط مبنای اظهارات برخی مقامات محترم در روزهای گذشته قرار گرفته است.»
بهخاطر دوستی با من چند نفر را
رد صلاحیت کردهاند!
شایعه عجیب مربوط به تایید نشدن برخی نامزدها به خاطر دوستی و رفاقت با نامزدها و نمایندگان رد صلاحیت شده در دوره گذشته هم یکی دیگر از شایعاتی بود که گوش می شنید و عقل باور نمی کرد.
احمد شیرزاد، فعال سیاسی اصلاحطلب در مصاحبه با برنا تأکید کرد: «در انتخابات ثبتنام نکردم اما شنیدم برخی از دوستانی که در شهرستانها ثبتنام کرده اند اکنون به جرم رفاقت و مصاحبت با بنده و آقای مزروعی رد صلاحیت شده اند، حال چه برسد به ما!»