حس شیرین «گویندگی اعلام»

گفت‌وگو با مجریان شبكه تماشا که آخرین نسل از گویندگان اعلام به‌حساب می‌آیند

حس شیرین «گویندگی اعلام»

وقتی در دهه 1340، سازمان تلویزیون ملی ایران تاسیس شد، مانند سایر شبكه‌های تلویزیونی جهان ازگویندگانی دعوت به همكاری شد كه به آنها «گوینده اِعلام» می‌گفتند. كار گوینده اعلام یا «مَستر» بدین گونه بود كه پلاتویی به وی اختصاص داده می‌شد و گوینده با چهره و بیان آرام و متین مابین برنامه‌ها می‌آمد و برنامه‌های بعدی شبكه را اعلام می‌كرد. نكته جالب این‌كه كار این گویندگان ایجاد فرصتی بود تا كارگردان فنی اتاق پخش فرصت كافی برای برداشتن و گذاشتن حلقه‌های فیلم را داشته باشد. به همین دلیل گاهی صحبت‌های مجریان به درازا می‌كشید و برای این‌كه به تكرار نیفتد و بیننده را خسته نكند، گوینده سعی می‌كرد متن ادبی یا شعر و مطلبی را هم بیان كند. بنابراین مجری تا جایی به صحبت‌هایش ادامه می‌داد كه از اتاق فرمان به او اشاره می‌كردند كه دیگر كافی است و مشكل حل شده است. در مقطعی هم تصاویری از طبیعت پخش می‌شد تا برنامه بعد آماده شود. بنابراین كار گوینده اعلام هم كمتر شد. اما با پیشرفت تكنولوژی دیگر نیازی به گوینده اعلام نبود و پلاتوی گوینده اعلام در عمل حذف شد و كم‌كم سر و كله مجریان در شبكه‌های تازه تاسیس هم پیدا شد. با این حال هنوز هم عده‌ای گویندگان اعلام را به خاطر دارند. در این مدت برخی شبكه‌ها از جمله‌ آی‌فیلم نیز بخش كوتاهی را به این موضوع اختصاص داده است. تا این‌كه شبكه تماشا از زمان تاسیس تا به امروز پلاتو گوینده اعلام را احیا كرده و از حضور تعدادی از جوانان حرفه‌ای دعوت به همكاری كرده كه مابین سریال‌ها می‌آیند و متن‌هایی را مرتبط با سریال بعدی یا مرتبط با اتفاق روز یا رویداد در تقویم اجرا می‌كنند. از این رو جام‌جم با چهار گوینده شبكه تماشا در این باره گفت‌وگو كرده كه در ادامه می‌خوانید.

باور مجری برای مخاطب مهم است
پریناز حسین‌پور سال‌هاست كه اجرای برنامه‌های مختلفی را برعهده داشته است. وی در گفت‌وگو با جام‌جم در این باره توضیح داد: من سال‌هاست كه در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی بسیاری كار اجرا و گویندگی انجام داده‌ام. حدود دو سالی هم است كه یكی از مجریان شبكه تماشا هستم و همزمان در رادیو ایران هم گوینده هستم. البته ما به صورت چرخشی و شیفتی در این شبكه كار می‌كنیم. اما به این صورت نیست كه روزی چند دقیقه بیاییم و درباره سریال‌ها كوتاه صحبت كنیم. ما برای همین چنددقیقه‌ای كه با مخاطب صحبت می‌كنیم، هشت ساعت در روز در شبكه حضور داریم.
وی در ادامه درباره بداهه‌گویی و مطالبی كه مابین سریال‌ها بیان می‌كند هم افزود: درست است كه نویسنده متن را می‌نویسد، اما بقیه به عهده مجری است كه چطور بتواند با الفاظ و واژه‌ها بازی كند و بتواندحس آن را دربیاورد تا به مخاطب بتوانی این نكته مهم را منتقل كنی كه آنچه به عنوان مجری من می‌گویم، درست است كه نویسنده نوشته اما باور من هم است. چون اگر آن باور برای مخاطب ایجاد نشود، حرف‌های مجری به دلش نمی‌نشیند. از طرفی این دوربین می‌تواند درونیات مجری را برای مخاطب هویدا كند؛ ضمن این‌كه مخاطب امروز هم خیلی باهوش است و به راحتی می‌تواند متوجه شود كه حرفی كه مجری می‌زند به آن اعتقاد و باور دارد یا نه.
پویایی شبکه با این شیوه اجرا
حسین‌پور همچنین درباره این‌كه شبكه تماشا مجری اعلام را پس از سال‌ها احیا كرده هم گفت: البته یكی دو شبكه دیگر هم این كار را انجام می‌دهند. با این حال همان‌طور كه می‌دانید استارت مجری مستر در دهه  70 زده شد و مورد توجه هم قرار گرفت. گرچه عده‌ای هم به این موضوع معترض هستند. با این حال به نظر من وجود مجری مستر باعث پویایی شبكه شده و حس صمیمانه و نزدیكی با مخاطب برقرار می‌شود. چون عموم مخاطب شبكه تماشا خانواده‌ها هستند. از این رو من به شخصه سعی می‌كنم شأن مخاطب را در اجرا در نظر بگیرم. امیدوارم مخاطبان این شبكه هم از ما راضی باشند.

«مجری اصلی»، احترام به مخاطب است
لعیا انوری یكی دیگر از مجریان این شبكه است كه پیش از این در زمینه دوبله فعالیت می‌كرد. او در این باره به جام‌جم گفت: من پیش از اجرای این شبكه در زمینه دوبله فعالیت می‌كردم و اجرای شبكه سحر را برعهده داشتم. البته در همین شبكه در زمینه گرافیك كار می‌كردم تا این‌كه یكی از مجریان مستر یا میانی این شبكه شدم.
وی در ادامه درباره مطالبی كه در خلال سریال‌ها برای مخاطبان بیان می‌كند هم توضیح داد: ما معمولا نویسنده برای موضوعات مختلف داریم، اما گاهی هم پیش می‌آید درباره موضوعات از پیش تعیین شده صحبت می‌كنیم.
یک اجرای خاطره‌انگیز
انوری درباره این‌كه شبكه تماشا توانست بحث مجری اعلام یا مجری میان برنامه را پس از سال‌ها احیا كند هم بیان كرد: به هر حال اجرا به این صورت برای مخاطب خاطره‌انگیز است و می‌تواند باعث ارتباط بین مخاطب و مجری شود. از طرفی حضور مجری به نوعی احترام به مخاطب است. چون ما مخاطب را با توضیحاتی كه درباره سریال می‌دهیم، آنها را دعوت به دیدن سریال می‌كنیم.
او در پاسخ به این سوال كه تا چه حد مجری میانی در این شبكه دیده شده هم عنوان كرد: خوشبختانه بازخورد خوبی تا به امروز گرفتم و پیام‌هایی كه دریافت كردم نشان‌دهنده رضایت مخاطب از مجری در این شبكه بوده است. اتفاقا از چند نفر هم شنیدم كه این اتفاق تداعی‌كننده اجرا در دهه‌های گذشته بوده و از این نظر برایشان جالب بوده است. البته من فیلم‌های اجراهای گذشته را دیده‌ام، اما فكر می‌كنم اجرا به نسبت آن سال‌ها خیلی تغییر كرده است.

از تهران تا تماشا
اشكان تفنگسازان یكی از مجریان این شبكه است كه پیش از اجرای این برنامه دوره‌های بازیگری استاد سمندریان را گذرانده و در زمینه تئاتر به عنوان بازیگر و كارگردان فعالیت كرده است. وی درباره تجربه اجرای تلویزیونی به جام‌جم گفت: شروع فعالیت اجرای من به شبكه تهران برمی‌گردد كه تفكر مجری مستر یا مجری میان‌برنامه در آن شبكه شكل گرفت كه پس از مدتی به شبكه پنج تغییر كرد. پس از آن مجری میان برنامه شبكه تماشا شدم. البته اجرای برنامه «دوطرفه» شبكه سه را نیز برعهده داشتم.
از آنجا كه مجریان این شبكه معمولا شیفتی كار می‌كنند و به خاطر چند پلاتو در روز حدود هشت ساعت به صورت روزانه در شبكه حضور دارند، وی درباره مسائلی كه در خلال سریال‌ها صحبت می‌كند هم توضیح داد: ما در شبكه تماشا اتاق فكر داریم و با هم درباره موضوعات مختلف صحبت و مشورت می‌كنیم. به همین دلیل من و همكارانم معمولا در مورد معضلات و مسائل اجتماعی صحبت می‌كنیم و معضلات و موارد اجتماعی را به موضوعات سریال‌هایی كه در حال پخش است، ربط می‌دهیم. البته گاهی هم پیش می‌آید كه ما درباره مسائلی صحبت می‌كنیم كه هیچ ربطی به سریال‌ها ندارد.
کمرنگ شدن نیروی انسانی در دنیای فناوری
وی در پاسخ به این سوال كه تا چه حد لزوم مجری میان برنامه در شبكه‌ها احساس می‌شود هم گفت: در دنیای فناوری امروز، نیروی انسانی خیلی كمرنگ شده و همه چیز وابسته فناوری روز دنیا شده است. بنابراین، این‌كه یك نفر به صورت زنده بیاید و با تو درباره مسائل روز صحبت كند یا اطلاعاتی را راجع به سریال یا فیلم مورد علاقه‌ات بدهد، به نظرم تاثیر مثبتی روی مخاطب می‌گذارد و به نوعی شبكه را زنده نگه می‌دارد. بنابراین فكر می‌كنم این اتفاق باید در شبكه‌های دیگر هم بیفتد. چون مخاطب احساس می‌كند در طول روز یك نفر با او همراه است.
تفنگسازان درباره بازتاب این اتفاق در شبكه تماشا هم عنوان كرد: با توجه به بازخوردهایی كه تا به امروز از مخاطبان دیدم، به نظر من تاثیر مثبت روی مخاطب داشته و نشان از پویایی شبكه دارد.

گفت‌وگوی صمیمانه مجری و مخاطب
محمد امرایی هم جزو مجریان شبكه تهران در بدو تاسیس بوده كه درباره فعالیتش در این زمینه به جام‌جم گفت: من یكی از مجریان شبكه تهران بودم كه در برنامه‌های گفت‌وگومحور هم كار اجرا را برعهده داشتم. البته در رادیو و شبكه‌های پیام، صبا و جوان هم فعالیت كردم. مجری شبكه چهار هم بوده و هستم. اما یك سالی است كه در این شبكه روزهای پایانی هفته را به صورت ثابت اجرا می‌كنم.
وی همچنین ادامه داد: شاید لازم باشد كه در كنار پلاتوی مجری، گفت‌وگو هم داشته باشیم تا برای مخاطب هم جذاب‌تر باشد. البته برای مخاطبی كه ممكن است برایش برخی اجراها تكراری باشد یا از صحبت‌های مجریان خسته شده باشد، همین كه در چند دقیقه صحبت صمیمانه‌ای را از زبان مجری بشنود یا در ارتباط با سریال مورد علاقه‌اش اطلاعاتی بدهد، برایش جالب‌تر است. بنابراین فكر می‌كنم مخاطب از این میزان حضور مجری در شبكه راضی است.
جلب رضایت مخاطب
امرایی درباره تفاوت مجری اعلام در دهه 70 با مجری میانی در شبكه تماشا نیز توضیح داد: البته در گذشته مجری مستر وجود داشت، اما طبق قاعده‌ای كه در شبكه تماشا هست، پلاتو مجری‌ها هر ساعت یكبار نبود. مجری‌ها در گذشته چند ساعت یكبار می‌آمدند و توضیحات كلی درباره برنامه‌ها می‌دادند. با این حال می‌تواند پلاتو مجری بهتر هم بشود. گرچه تا همین حد هم فكر می‌كنم باعث شده مخاطب راضی باشد.