برای‭ ‬چگونگی‭ ‬كشف‭ ‬آتش‭ ‬و‭ ‬كاشف‭ ‬آن‭ ‬نقل‭ ‬می‌كنند‭. ‬در‭ ‬اساطیر‭ ‬ایرانی،‭ ‬كشف‭ ‬آتش‭ ‬به‭ ‬هوشنگ‭ - ‬كه‭ ‬از‭ ‬شاهان‭ ‬اساطیری‭ ‬پیشدادی‭ ‬است‭ - ‬منسوب‭ ‬می‌شود‭.‬

فردوسی‭ ‬در‭ ‬شاهنامه‭ ‬روایت‭ ‬می‌كند‭ ‬روزی‭ ‬هوشنگ‭ ‬به‭ ‬شكار‭ ‬می‌رود‭ ‬و‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬راه‭ ‬خود‭ ‬ماری‭ ‬سیاه‭ ‬رنگ‭ ‬می‌بیند‭. ‬با‭ ‬دیدن‭ ‬این‭ ‬موجود‭ ‬رعب‌آور،‭ ‬می‌هراسد‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬كشتن‭ ‬او‭ ‬سنگی‭ ‬به‭ ‬سویش‭ ‬پرتاب‭ ‬می‌كند‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬كار‭ ‬مار‭ ‬می‌گریزد،‭ ‬اما‭ ‬سنگ‭ ‬پرتاب‭ ‬شده‭ ‬وقتی‭ ‬به‭ ‬سنگی‭ ‬دیگر‭ ‬می‌خورد،‭ ‬از‭ ‬برخورد‭ ‬دو‭ ‬سنگ‭ ‬با‭ ‬یكدیگر‭ ‬جرقه‌ای‭ ‬می‌جهد‭ ‬و‭ ‬آتش‭ ‬زاده‭ ‬می‌شود‭. ‬هوشنگ‭ ‬به‭ ‬شكرانه‭ ‬دست‭ ‬یافتن‭ ‬به‭ ‬آتش،‭ ‬اهورامزدا‭ ‬را‭ ‬نیایش‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬پس‭ ‬آتش‭ ‬را‭ ‬جاویدان‭ ‬و‭ ‬فروزان‭ ‬می‌دارد‭. ‬آن‭ ‬را‭ ‬فروغ‭ ‬اهورایی‭ ‬می‌نامد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬جشن‭ ‬و‭ ‬شادمانی‭ ‬می‌پردازد‭. ‬چنانكه‭ ‬ریشه‭ ‬جشن‭ ‬سده‭ ‬نزد‭ ‬زردشتیان‭ ‬را‭ ‬همین‭ ‬روایت‭ ‬می‌دانند‭. ‬

در‭ ‬اساطیر‭ ‬یونان‭ ‬باستان،‭ ‬ماجرای‭ ‬كشف‭ ‬آتش‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دزدیدن‭ ‬آن‭ ‬توسط‭ ‬پرومته‭ ‬از‭ ‬خدایان‭ ‬نسبت‭ ‬می‌دهند‭. ‬در‭ ‬اساطیر‭ ‬یونانی‭ ‬آمده‭ ‬است‭: ‬ازئوس‭ ‬در‭ ‬عصر‭ ‬آفرینش‭ ‬انسان‌ها،‭ ‬پرومتئوس‭ ‬را‭ ‬برگزید‭ ‬تا‭ ‬همه‭ ‬چیز‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬انسان‭ ‬بدهد‭ ‬جز‭ ‬آتش‭ ‬را‭. ‬پرومتئوس‭ ‬مورد‭ ‬اعتماد‭ ‬این‭ ‬كار‭ ‬را‭ ‬كرد‭ ‬و‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬مسائل‭ ‬آدمیان‭ ‬را‭ ‬برطرف‭ ‬كرد‭. ‬او‭ ‬به‭ ‬انسان‌ها‭ ‬عشق‭ ‬می‌ورزید‭ ‬و‭ ‬نمی‌توانست‭ ‬ناراحتی‭ ‬و‭ ‬رنج‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬ببیند؛‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬علت‭ ‬به‭ ‬دور‭ ‬از‭ ‬چشم‭ ‬زئوس‭ ‬آتش‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬یك‭ ‬نی‭ ‬گذاشته‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬انسان‭ ‬داد‭. ‬وقتی‭ ‬خبر‭ ‬به‭ ‬زئوس‭ ‬رسید،‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬قله‭ ‬قاف‭ (‬در‭ ‬قفقاز‭) ‬برد‭ ‬و‭ ‬بست‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬سزای‭ ‬اعمال‭ ‬خود‭ ‬رساند‭.‬ب

اسطوره‌ها‭ ‬همواره‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬خود‭ ‬پنهان‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬روایاتی‭ ‬هستند‭ ‬كه‭ ‬با‭ ‬زبان‭ ‬تمثیل‭ ‬گویی‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬حقایقی‭ ‬را‭ ‬هزاران‭ ‬سال‭ ‬سینه‭ ‬به‭ ‬سینه‭ ‬به‭ ‬نسل‌های‭ ‬گوناگون‭ ‬انتقال‭ ‬دهند‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬حال‭ ‬اگر‭ ‬می‌خواهیم‭ ‬از‭ ‬اصل‭ ‬ماجرای‭ ‬كشف‭ ‬آتش‭ ‬رمزگشایی‭ ‬كنیم‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬سوالاتمان‭ ‬پاسخ‭ ‬روشنی‭ ‬بدهیم،‭ ‬باید‭ ‬دست‭ ‬به‭ ‬دامان‭ ‬ابزارها‭ ‬و‭ ‬شیوه‭ ‬علمی‭ ‬شویم‭.‬