رمزگشایی از مغز تروریستها
مرگ در عملیات تروریستی نادرتر از مرگ در اثر خیلی از دلایل دیگر بوده، اما مبارزه با تروریسم امروزه دغدغه بسیاری از كشورها شده است. مبارزه با چیزی كه دلایل آن را بهخوبی نمیشناسیم سختتر هم هست. اسكن مغز مردانی كه مستعد پیوستن به گروههای تروریستی هستند، نشان میدهد بیشتر كارهایی كه برای مبارزه با تروریسم انجام میشود اثر معكوس دارد.
بسیاری از جامعهشناسان عقیده دارند آنچه این افراد را از بقیه متمایز میكند حس مبهمی از نارضایتی و شكایت است، نه لزوما سرسپردگی به گروه و فرقهای خاص.سنجیدن این ادعا كار سادهای نیست، اما گروهی بینالمللی از روانشناسان سعی كردهاند با استفاده از روش تصویرسازی تشدید مغناطیسی كاركردی (fMRI) آن را بررسی كنند. یافتههای آنها این فرضیه را تایید میكند كه احساس پذیرفته نشدن و طرد از جامعه موجب گرایش افراد به تروریسم میشود.
در اولین مرحله پژوهش، ۵۳۵ مرد جوان بارسلونایی شركت داشتند. پژوهشگران با پرسشنامهای دیدگاه آنها را در مورد استفاده از خشونت در ترویج اصول مورد نظرشان بررسی كردند. شهر بارسلونا به این علت انتخاب شده بود كه براساس شواهد، برخی اقلیتهای قومی در آنجا كمتر از هرجای دیگر اروپا در جامعه تلفیق شدهاند. جالب اینكه در طول اجرای پژوهش هم یك حمله تروریستی در آنجا اتفاق افتاد. در نهایت از بین افرادی كه براساس نمره به دست آمده در مرحله اول بیشترین گرایش را به تروریسم نشان دادهبودند، ۳۸ نفر قبول كردند در مرحله بعدی شركت كنند و از مغزشان تصویربرداری شود.
بعد از سوالهای تكمیلی، شركت كنندهها مشغول بازی رایانهای سایبربال (Cyberball) شدند. نیمی از شركت كنندهها از جانب بازیكنهای مجازی با اسم و ظاهر اسپانیایی از بازی كنار گذاشته شدند و نیمی از آنها معمولی بازی كردند. پس از این مرحله در حالی كه مغز شركت كنندهها اسكن میشد سوالهای بیشتری از آنها پرسیده شد.
در افرادی كه تمایل به استفاده از خشونت برای اصولشان نشان داده بودند، فعالیت بالایی در قسمتی از مغز به نام چین پیشانی تحتانی چپ (Inferior Frontal Gyrus) مشاهده شد. این ناحیه مرتبط با چیزهایی است كه برای افراد مهمتر از آن است كه بخواهند از آن كوتاه بیایند. افرادی كه در بازی طرد شده بودند به طور مشخص تمایل بیشتری به جنگیدن و مرگ برای رسیدن به هدف از خود نشان دادند و فعالیت بیشتری در این ناحیه از مغزشان مشاهده شد.
علاوه بر این، حتی وقتی از این افراد در مورد موضوعاتی پرسیده شد كه خودشان قبلاً آن موضوعات را توجیهی برای خشونت نمیدانستند، مغزشان واكنشی مشابه با موضوعاتی كه قبلا برایشان بنیادی بود نشان داد. اگر اطردشدنب در یك بازی كوتاه و رایانهای آنلاین میتواند فعالیت مغزی مشابه تروریستها را در مورد موضوعات خنثی در افراد ایجاد كند، میتوان تصور كرد كه یكعمر احساس مشابه در جامعه چه تأثیری برای تشدید تمایلات تروریستی در افراد میتواند داشته باشد.
دكتر نفیس حمید یكی از نویسندگان این مقاله میگوید: اما ادعا نداریم كه طرد اجتماعی تنها عامل برانگیختن خشونت است، اما متوجه شدهایم كه قطعا عامل مهمی است.ب
اگر نتایج این پژوهش درست باشد هر عملی كه باعث شود گروهی از افراد در كشورشان احساس ناخواسته بودن كنند، احتمال اعمال خشونتآمیز را در آنها بالا میبرد. به عبارت دیگر سرزنش چنین افرادی به هر دلیلی كه به اقلیتی تعلق دارند و زیر سؤال بردن حضورشان در كشور هنگام وقوع یك حادثه تروریستی، در واقع مثل یك موسسه جذب نیرو برای تروریستها عمل میكند و اتحاد در اعضای جامعه را خدشهدار میسازد.
منبع: IFL Science