اعتیاد چند مادهای، مواد سنگین صنعتی، طرد از خانواده و شرایط نامناسب اقتصادی، سرعت كارتنخواب شدن معتادان را افزایش داده است
كارتنخوابی به سرعت د و د و دم
هیچ كارتنخوابی یكشبه كارتنخواب نشده، حتی متجاهرترین معتادان نیز زمان برده تا كارتنخواب شوند. ولی میگویند این روزها فاصله معتادشدن آدمها از روزی كه نخستین كامها را میگیرند تا روزی كه به كارتنخوابی میافتند كمتر از هروقت دیگری شده، كم به كوتاهی پنج سال. شاید این «پنج» عدد چندان دقیقی نباشد، شاید بشود دربارهاش چند و چون آورد و شاید بتوان مدعی شد كه تا به حال هیچ پژوهش كشوری دراین باره انجام نشده ولی آنچه قطعی است كوتاه شدن فاصله میان شروع اعتیاد تا آغاز كارتنخوابی است كه كارشناسان اعتیاد چه آنهایی كه وقت گفتوگوی مفصل با ما را نداشتند و چه آنها كه حاضر به توضیحات مفصل شدند، همه یكصدا تاییدش كردند.
پارسال همین وقتها بود كه معاون توسعه و پیشگیری بهزیستی استان تهران با استناد به آماری كه منبعش غربالگری معتادان متجاهر استان بود، گفت بیش از50 درصد معتادان كشور قبل از آن كه سن مصرف موادشان به پنج سال برسد، كارتنخواب میشوند. او یك جامعه 8000نفره از معتادان را در اختیار داشت كه 18 نفرشان شش تا ده ساله بودند كه رفتند سراغ مواد و40 نفرشان از
56 سالگی به بعد استارت اعتیاد را زدند، بقیه نیز جایی میان این سنین. او از سرنوشت این معتادان خیابانی یك میانگین گرفت و گفت بیش از نیمی از اینها پنج سال نگذشت كه كارتنخواب شدند.حالا همین حرف را لیلا ارشد میزند، مدیرخانه خورشید درمحله دروازه غار؛ اولین مركز گذری كاهش آسیب اعتیاد زنان، مسؤولی كه میگوید فاصله اعتیاد تا كارتنخوابی به پنج سال تنزل كرده است.
این فاصله اندك میان نخستین مصرف تا كارتنخوابی و بیخانمانی یك هشدار است برای جامعه ما كه سالها دیده بود مصرفكنندگان مخدرهای سنتی گرچه از كمر دوتا میشوند و وجههشان را میبازند، ولی كارتنخواب نمیشوند و اگرهم بشوند خیابان خوابیشان دیر و دور است شاید در بازهای حدودا 15 تا 20 ساله. لیلا ارشد میگوید وقتی به ابزار مقابلهای مجهز نیستیم این اتفاقات بیشتر رخ میدهد و كارشناسان این گزارش نیز حرفش را تایید میكنند و میگویند كه اگر با كارتنخواب بجنگیم و نه با كارتنخوابی وضع همچنان همین است كه هست.
مواد سنگین، اعتیاد چند مادهای
هیچ معتادی به طرفهالعین كارتنخواب نمیشود. به قول مرتضی خوشگفتار، كارشناس درمان اعتیاد حتی اگر هولناكترین و پرعوارضترین مواد را مصرف كند. با این حال اما اگر یك معتاد سمت برخی مواد خاص با الگوی مصرف خاص برود شكی نیست كه با سرعتی بیشتر به سمت كارتنخوابی و بیخانمانی میرود. رامین رادفر، پژوهشگر اعتیاد میگوید یكی از این الگوهای نادرست، مصرف دوگانه و چندگانه مواد است مخصوصا تركیب همزمان متاآمفتامینها با هروئین كه سرعت تخریب جسم را بالا میبرد و مصرفكننده را با سرعت بیشتری به كارتنخوابی نزدیك میكند.
امید مساح، پژوهشگر اعتیاد نیز میگوید تجربه نشان داده مصرف كنندههایتریاك حتی بعد از چند دهه مصرف نیز نه در گذشته و نه اكنون بیخانمان نشده و كاركردهای اجتماعی شان را از دست نمیدهند ولی مصرف مواد سنگین و پرعارضهای همچون هروئین، كراك و شیشه كه از اوایل دهه 80 باب شد، سبب شده تا زمینه برای كارتنخوابی و سریع شدن فرآیند بیخانمانی مهیا باشد.
با این كه تحقیق انجام شده مربوط به حداقل دو سال قبل است، اما سال95 حمید صرامی مشاور ستاد مبارزه با موادمخدر نیز همین حرفها را گفته بود و اشاره داشت به پیمایشهای كشوری كه نشان داده بود 58 درصد معتادان مبتلا به مصرف
چند مادهای هستند و الكل و موادمخدر و شیشه و هروئین و هر چیزی را كه به دستشان برسد همزمان مصرف میكنند.
با این كه آمار موثقی وجود ندارد كه نشان دهد چند درصد ازمعتادان چند مادهای سرانجام كارتنخواب میشوند و این اتفاق در عرض چند سال رخ میدهد ولی لااقل مشاهده پاتوقهای پایتخت ثابت میكند كه شانس كارتنخوابی بعد از اعتیاد چند مادهای بشدت زیاد است.
فقر حمایتی و شیوع كارتنخوابی
كارتنخوابی را نباید ساده دید هرچند كارتنخواب ساده از جلوی چشممان رد میشود و همه چیزش ساده جلوه میكند. رامین رادفر میگوید فكر نكنید كه همه كارتنخوابها معتادند یا همه آنهایی كه كارتنخوابی میكنند از ابتدا معتاد بودهاند، چون تحقیقی در آمریكا نشان داده كه 40 درصد از كارتنخوابها وقتی خیابان خواب و بیسرپناه شده اند تحت تاثیر فقر و استرسهای ناشی از آن مصرف مواد را آغاز كردهاند. او در واقع میخواهد با این توضیح نگاهها به كارتنخوابی را به مسیر درستش هدایت كند و ما را توجه میدهد به اعتیاد زنان كه گرچه شیوعش كمتر از مردان است، ولی چون عمق آن از اعتیاد مردانه بیشتر و همراه است با یك دنیا انگ، زودتر به كارتنخوابی منجر میشود.
مرتضی خوشگفتار اما میگوید باید جامعه را به این نكته آگاهی داد كه میتوان از بسیاری از كارتنخوابیها جلوگیری كرد یا احتمال وقوعشان را حتی الامكان به آیندهای دورتر موكول كرد.
او میگوید جامعه با مقابلهاش با فقر و بیپولی و بیكاری میتواند جلوی اعتیاد و كارتنخوابیها را بگیرد و خانوادهها با پرهیز از طرد كردن عضوی كه مصرفكننده شده است.
او معتقد است بسیاری از خانوادهها اطلاعی از فرآیند اعتیاد ندارند و تاب آوری و تحملشان در برابر عضو معتاد بسیار پایین است؛ به همین دلیل وی را به محض دچار شدن به عوارض اعتیاد طرد میكنند.
تاكید امید مساح، پژوهشگر اعتیاد نیز بر تقویت حمایتهای اجتماعی و خانوادگی از افراد معتاد است كه به اعتقاد او مانع از بروز بسیاری از كارتنخوابیها مخصوصا از نوع سریعش میشود.
او میگوید باید خانوادهها را آموزش داد و تكنیكهای برخورد با فرد مصرفكننده را به آنها آموخت، باید به جامعه نیز آموزش داد تا به محض دیدن یك معتاد خواستار حذف وی نشوند چون ندانستن تكنیكهای برخورد و نگاههای حذفی فقط مصرف كنندهها را از دل خانوادهها بیرون میكشد و به خیابانها میكشاند و به كارتنخوابی دامن میزند. مساح به همین دلایل است كه تاكید دارد چارهای نداریم جز این كه بیخانمانی و كارتنخوابی را یك اورژانس اجتماعی بدانیم.
-
حراج سربازی تمام شد
-
حذف اعتبار بیمه رانندگان تاكسی در لایحه بودجه 98
-
چراغ سبز جریمه كسری پاركینگ به ترافیك
-
880 هزار نفر از تسهیلات وام ازدواج استفاده كردند
-
ارائه خدمات جهادی به ۴۴ هزار نفر در سال 97
-
تصویب رشتههای جدید آزمون دكترای تخصصی
-
تنها بیمارستان شهرستان البرز به كما رفت
-
راهاندازی 100مركز مراقبت دیابت در كشور
-
ایجاد 1400 شغل تا سال98
-
كارتنخوابی به سرعت د و د و دم
-
آغاز پیشگیری از اعتیاد در مناطق آسیبخیز