افسردگی به دلیل کم‌کاری تیروئید

گفت‌وگو با دكتر فرزانه سرقدی، فوق‌تخصص غدد

افسردگی به دلیل کم‌کاری تیروئید

 برای تشخیص كم‌كاری تیروئید ازچه سنی باید اقدام شود؟
اولین اقدام در سن نوزادی است كه غربالگری نوزادان در دو تا پنج روزگی انجام می‌شود. نمونه خون از كف پای نوزاد گرفته می‌شود. چه مادر در دوران بارداری دچار كم‌كاری تیروئید باشد چه نباشد، این آزمایش انجام می‌شود. اگر اختلالی در آزمایش مشاهده شود، تست‌های تكمیلی و درمان نوزاد انجام می‌شود.

آیا كم‌كاری تیروئید با مشكلات روحی روانی مرتبط است؟
بله. كم‌كاری تیروئید در بزرگسالان مشكلات روانی و جسمی ایجاد می‌كند. فرد، خواب‌آلوده و دچار كندی حركت و بی‌حسی می‌شود و قدرت تمركزش كم شده و حافظه‌اش كاهش می‌یابد كه به افسردگی یا تشدید افسردگی و عدم پاسخ به داروی افسردگی منجر می‌شود. بنابراین در افراد افسرده‌ای كه پاسخ به درمان ندارند، بهتر است بررسی از نظر كم‌كاری تیروئید انجام شود.
علل كم‌كاری تیروئید چیست؟
علل كم‌كاری تیروئید مادرزادی به زمان جنینی برمی‌گردد. ممكن است اشكالاتی در روند تولید هورمون در تیروئید جنین باشد. ممكن است سیر تكامل غده در جنین مشكل داشته باشد و غده تیروئید تشكیل نشده باشد كه به كم‌كاری تیروئید مادرزادی منجر می‌شود. در بزرگسالی علت، كمبود ید است. اما در ایران به علت مصرف نمك یددار این حالت را نمی‌بینیم. در كشورهای دیگر، شایع‌ترین علت كمبود ید است. كم‌كاری خودایمن تیروئید یا هاشیموتو نیز با مكانیسم خودایمنی باعث كم‌كاری تیروئید می‌شود. جراحی تیروئید، استفاده از ید، رادیواكتیو  و التهاب به علت عفونت‌های میكروبی و ویروسی هم می‌تواند منجربه كم‌كاری تیروئید در بزرگسالان شود.

عوارض كم‌كاری تیروئید در نوزاد چیست؟ 
نوزاد متولد شده با كم‌كاری تیروئید خواب‌آلوده است. وقتی گریه می‌كند، ریسه می‌رود. گرفتگی صدا دارد. زردی فیزیولوژیك زمان تولدش شدید است و طول می‌كشد. شكم نوزاد سخت كار می‌كند. ناف بیرون‌زده دارد. زبانش بزرگ است. پوست خشك و خشن دارد. كم‌كاری تیروئید در كودكی روی رشد و تكامل اثر دارد. بنابراین کودک از نظر ذهنی و هوشی عقب‌تر از هم‌سن و سالانش است و رشد قدی‌اش كاهش می‌یابد.
عوارض كم‌كاری تیروئید در بزرگسالی چگونه بروز می‌كند؟
در افراد بالغ ریزش موی سر، احساس سرما، رنگ‌پریدگی و خشك و خشن شدن پوست و به‌‌رغم كاهش اشتها افزایش وزن خفیف كه به علت ورم است اتفاق می‌افتد.