هنوز متولدان دهه 60 و قبل‌تر كه حافظه‌شان خوب است، یادشان نرفته در آن سال‌ها بیماران علاوه بر رنج بیماری و درمان، یك مشكل دیگر هم داشتند؛ مشكلی كه یك پایش به كشورهایی می‌رسید كه روی نقشه جغرافیا یا همسایه ما بودند یا همسایه همسایه‌های ما؛ پزشك‌های هندی، پاكستانی و بنگلادشی كه شال و كلاه كرده و با عبور از مرز كشورمان، بساط طبابت‌شان را در شهرستان‌ها و روستاهای بزرگ و كوچك ایران پهن كرده بودند؛ سفیدپوشانی با رنگ و روی تیره و ظاهری متفاوت كه فارسی را دست و پا شكسته حرف می‌زدند و برای خیلی از بیماران آن موقع كشورمان، ارتباط برقرار كردن با آنها كار ساده‌ای نبود.
این تصویر اما حالا دیگر به یك خاطره دور تبدیل شده است، واقعیتی از یك برهه تاریخی كشورمان كه لابه‌لای برگ‌های تقویم به فراموشی سپرده شده و حالا مدت‌هاست، درمان بیماران ایرانی به پزشكان متخصصی سپرده شده كه هموطنشان هستند. اتفاق قابل تحسینی كه ریشه‌هایش به رشد بیش از چهار برابری تعداد دانشگاه‌ها و دانشكده‌های علوم پزشكی در سه دهه پس از انقلاب اسلامی می‌رسد؛ خبری كه ما آن را از زبان معاون آموزشی وزارت بهداشت می‌شنویم. باقر لاریجانی در توضیح بیشتر به رشد حدود سه برابری تعداد رشته‌های تحصیلات تكمیلی، رشد تقریبی پنج برابری در تعداد دانشجویان علوم پزشكی طی سه دهه و رشد حدود هفت برابری تعداد اعضای هیأت علمی به عنوان مهم‌ترین زیرساخت توسعه آموزش عالی گروه‌های پزشكی و پیراپزشكی هم اشاره می‌كند.
این اما همه ماجرا نیست، راه‌اندازی مركز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشكی، راه‌اندازی سامانه واژه‌شناسی تحول آموزش، راه‌اندازی تخصص پزشك خانواده، راه‌اندازی مركز ملی آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای و تصویب دوره‌های متعدد آموزش مهارتی و اعتباربخشی و تصویب مراكز مختلفی در مناطق آمایشی توسط این مركز، راه‌اندازی پردیس‌های خودگردان بخشی دیگر از این دستاوردهاست. حركت مثبتی كه وقتی در كنار فعالیت‌های دیگر وزارت بهداشت در حوزه آموزشی قرار می‌گیرد یعنی راه‌اندازی دانشگاه علوم پزشكی مجازی، توسعه دانشكده‌های مجازی دانشگاه‌های علوم پزشكی كشور و مجازی‌سازی برنامه‌های آموزشی مقاطع تحصیلات تكمیلی، راه‌اندازی سامانه Education IRAN به منظور معرفی ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه آموزش علوم پزشكی و تحصیل 3000دانشجوی خارجی در ایران، ما را به شواهدی می‌رساند كه در كنار هم عرصه را برای حضور پزشكان غیرایرانی در ایران تنگ كرده‌اند. 
این موضوع را قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت هم تایید می‌كند. او البته یك آمار 13 هزار و 428 نفری هم از تعداد كل پزشكان كشور در سال 1356 در دست دارد؛ آماری كه سهم پزشكان پاكستانی از آن، به گفته جان بابایی نزدیك به 6000 نفر بوده است؛ یعنی چیزی حدود 44 درصد پزشكان مشغول به فعالیت در كشورمان در آن سال‌ها را پزشكان غیرایرانی تشكیل می‌دادند.
پزشكانی كه به گفته علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشكی كشورمان حتی دوره انترنی را هم نگذرانده بودند و با این حال در درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های كشور ما مشغول به طبابت بودند. واقعیتی تلخ که به فعالیت تنها هفت دانشگاه علوم پزشكی در آن سال‌ها در كشورمان می‌رسد؛ دانشگاه‌هایی كه خروجی‌شان سهم زیادی در درمان بیماران كشورمان نداشت.
مرندی نقطه عطف سامان بخشیدن به این موضوع را در سال 1364 می‌بیند، سالی كه دوره‌های فوق‌تخصصی در دانشگاه‌های علوم پزشكی راه‌اندازی شد و به تناسب راه‌اندازی این دوره‌ها تعداد متخصصان و فوق‌تخصص‌های پزشكی به‌تدریج رو به افزایش گذاشت.
در كنار این موضوع اما معاونت آموزشی وزارت بهداشت با توسعه و ساماندهی قطب‌های علمی حوزه علوم پزشكی كشور، توسعه ۱۸۰ انجمن علمی گروه پزشكی در كشور، توسعه رشته مقاطع نوین تحصیلی با تاكید بر علوم بین رشته‌ای، توسعه آموزش مداوم جامعه پزشكی و اعتباربخشی مراكز آموزش مداوم با تدوین مجموعه برنامه‌های مدون آموزش مداوم جامعه پزشكی، توسعه آموزش طب سنتی، توسعه موسسات آموزشی و پژوهشی، توسعه مراكز آموزش مهارت‌های بالینی و توسعه كلینیك‌های ویژه آموزشی در بیمارستان‌ها و توسعه بیمارستان‌های آموزشی جامع زنان گام دیگری در مسیر ارتقای شاخص‌های نظام آموزش سلامت كشور برداشته است؛ اتفاقی كه نتیجه‌اش خودكفایی كشور در حوزه بهداشت و درمان است.

ایران مقصد گردشگری سلامت 
حالا اما با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی، با تربیت متخصصان علوم پزشكی در كشور و افزایش سطح علمی پزشكان داخلی، نه‌تنها نیازی به حضور پزشكان غیرایرانی در كشورمان نیست، بلكه با خودكفایی در تربیت نیروی انسانی و تاسیس و تجهیز مراكز درمانی مطابق با علم روز دنیا در داخل كشورمان، بیماران زیادی از كشورهای دیگر هم برای درمان به ایران مراجعه می‌كنند؛ اتفاقی كه باعث رونق گردشگری سلامت در سال‌های پس از انقلاب شده و به این ترتیب گردشگران زیادی با هدف بهره‌مندی از امكانات درمانی به ایران سفر می‌كنند، مسافرانی از كشورهای عراق، سوریه، لبنان، بحرین، عربستان، تركیه، تاجیكستان، هند ، پاكستان و ... كه بیشتر متقاضی درمان مشكلاتی از قبیل دندانپزشكی، ناباروری، جراحی پلاستیك، جراحی قلب و انواع سرطان‌ها هستند. رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت در همین رابطه به یك آمار 300 هزار نفری اشاره كرده ؛ این آمار را البته سعید هاشم‌زاده در میانه‌های شهریوری كه گذشت به رسانه‌ها اعلام كرده و گفته: براساس آمار سال گذشته ایران چیزی حدود 300 هزار نفر گردشگر سلامت داشته است؛ البته تخمین زده می‌شود این گردشگر سلامت باید بیشتر باشد؛ ولی گفته می‌شود بخش زیادی از گردشگران سلامت توسط قسمت غیررسمی بازار یعنی دلالان وارد كشور می‌شوند، بنابراین ممكن است این عدد بسیار بالاتر از 300 هزار نفر باشد.
به گفته رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت، ما دو بازار بسیار بزرگ عراق و افغانستان را در كشور داریم و بعد از اینها كشورهای دیگر در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند و با توجه به این دو كشور مبدأ یعنی عراق و افغانستان، ما دو استان خیلی مهم هم داریم، یكی استان خراسان‌رضوی كه به واسطه بارگاه امام هشتم (ع) از عراق، گردشگر سلامت جذب می‌كند و همین‌طور به خاطر نزدیكی با افغانستان نیز جذب گردشگر برای آن وجود دارد و دوم استان‌های غربی مانند خوزستان و استان فارس و البته تهران به دلیل مركزیتش و پروازهایی كه آنجا هست و پزشكان و جراحان خوبی كه دارد؛ همچنین در مقام‌های بعدی اردبیل و گیلان رتبه‌های برتر را دارند.