در علم باغبانی مبحثی هست به نام نیاز سرمایی در درختان میوه مناطق معتدله. حالا این یعنی چه؟ نیاز سرمایی به این معناست كه درخت چه مقدار سرمای زیر ۷ درجه سانتی‌گراد نیاز دارد تا بتواند دوره استراحتش را بشكند و به قول ما از خواب بیدار شود. این یك اصل است در طبیعت. تا این میزان سرما تأمین نشود، هورمون‌های رشد كه نقش بیدار‌كنندگی دارند، ترشح نمی‌شوند و درخت همچنان در خواب می‌ماند. البته این را هم بگویم كه این مقدار سرما برای هر درختی متفاوت است. مثلا برای سیب ۱۲۰۰تا ۱۵۰۰ ساعت و برای هلو ۴۰۰ تا ۱۵۰۰ ساعت. دیدید بعضی درخت‌ها زودتر شكوفه می‌دهند و بعضی‌ها دیرتر؟ مثلا شكوفه هلو، سه چهار هفته زودتر از شكوفه سیب باز می‌شود. این به خاطر همین نیاز سرمایی است.
روح ما هم برای تربیت نیاز به گذراندن چنین نیازهایی دارد. برای همین هم توصیه شده‌ایم به انجام برنامه‌های خودسازی برای پرورش روح و رشد ملكات و فضایل اخلاقی. البته این برنامه‌ها به فراخور حال و توان جسمی و شرایط زندگی هر كسی متفاوت است مثل همان تفاوت شكوفه هلو و سیب. باید این نیازها را شناخت و خود را در مسیر كسب آن قرار داد. اگر ما تلاش‌مان را كردیم برای رفع این نیازها، آن‌وقت است كه روح ما شكفته می‌شود و اوج می‌گیرد. «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِینَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ ا... لَمَعَ الْمُحْسِنینَ. و كسانی كه در راه ما
(با نفس خود و دشمن ما) جهاد كردند به یقین آنها را به راه‌های (وصول به مقام قرب) خود راهنمایی می‌كنیم و همانا خداوند با نیكوكاران است.» [1]
1 ـ عنكبوت، آیه 69.