بازار متشکل، التهاب ارز را کاهش میدهد
یك كارشناس امور بانكی با بیان اینكه بازار متشكل ارزی میتواند التهاب و نوسان نرخ ارز را كاهش دهد، گفت: به دلیل اینكه معاملات این بازار، شفاف است و خریداران و فروشندگان میتوانند در شرایط رقابتی درخواستهای خود را ارائه كنند، نوسانهای آن نسبت به بازار غیرشفاف كمتر خواهد بود.
احمد حاتمییزد، مدیرعامل اسبق بانك صادرات در گفتوگو با ایرنا درباره راهاندازی بازار متشكل ارزی، افزود: این بازار، سازوكاری مشابه بورس دارد كه خریداران و فروشندگان، قیمتهای مورد نظر خود را در آن اعلام میكنند كه در نهایت طرفین بر سر یك قیمت به توافق رسیده و معامله انجام میشود. این بازار باعث شفافیت معاملات ارز شده و همچنین بهروز رسانی و كارآمد شدن اطلاعات بانك مركزی و مدیریت ارزی كشور را به دنبال دارد.
وی خاطرنشان كرد: از طریق این بازار مشخص خواهد شد چه افرادی و با چه هدفی، اقدام به خرید و فروش ارز كردهاند. به عنوان مثال مشخص میشود ارز خریداری شده را برای واردات دریافت كرده یا آن را صرف پرداخت بدهی ارزی خود كردهاند. همچنین از طریق این بازار، نرخ مورد قبول بازار آزاد كه با نرخ رسمی دولتی متفاوت است نیز كشف و مشخص میشود.
وی اضافه كرد: بانك مركزی به عنوان بزرگترین عرضهكننده ارز كشور میتواند در مقاطعی كه لازم میداند در این بازار مداخله كرده و تاثیرگذار باشد و با قیمت بازار یا پایینتر از آن، ارز خود را به فروش برساند. البته در شرایطی بانك مركزی اقدام به مداخله و تاثیرگذاری خواهد كرد كه یا نیاز به ریال داشته یا اینكه بخواهد نرخ ارز را پایین نگه دارد.
وی افزود: همچنین اگر بانك مركزی مشاهده كند نرخ ارز به صورت غیرمعمول در حال كاهش است نیز مداخله كرده و میتواند از طریق خریداری ارز، مانع افت غیرمعمول قیمتها شود.
این كارشناس امور بانكی اضافه كرد: علاوه بر بانك مركزی، سایر بانكها و همچنین صرافیهای مجاز نیز به عنوان بازیگران بازار متشكل ارزی به شمار خواهند رفت كه توسط آنها خرید و فروش انجام میشود. فعالان اقتصادی و همچنین افراد عادی میتوانند از طریق بانكها یا صرافان در بازار متشكل ارزی، اقدام به خرید و فروش ارز كنند. حاتمی درباره توان بازار متشكل ارزی برای تبدیل شدن به مرجع اصلی تعیین قیمت ارز، اضافه كرد: در شرایط عادی این هدف تحققپذیر است، اما در شرایط بحرانی و تحریم نمیتوان به طور كامل به این هدف دست یافت.
این كارشناس امور بانكی یادآور شد: اكنون بخش زیادی از درآمد ارزی ما در خارج از كشور نگهداری شده و امكان جابهجایی آن وجود ندارد، اگر امكان انتقال این ارزها باشد شرایط رقابتیتر خواهد شد.
حاتمی با بیان اینكه برخی فعالان اقتصادی تمایل به خارج كردن ارز از كشور دارند، گفت: در سال گذشته بیش از 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی انجام شد كه حدود یكچهارم آن به كشور بازگشت و بقیه از طریق صادركنندگان دولتی، خصوصی و خصولتی در خارج از كشور نگهداری میشود كه مشخص نیست به چه صورت قرار است به كشور بازگردد. بخشی از این پول، صرف واردات مورد نیاز خود شركتها خواهد شد، قسمتی نیز در بازار آزاد بهفروش میرسد اما نهایتا بخش مهمی از سرمایه ارزی كشور هیچ گاه بازنمیگردد.
وی افزود: اكنون در سامانه نیما واردكنندگان و صادركنندگان تقاضاهای خود را مطرح میكنند، اما در خارج از سامانه نیما، افراد دیگری از طریق صرافیها یا در كف خیابان اقدام به خرید و فروش ارز میكنند كه بازار متشكل ارزی میتواند آنها را پوشش دهد