گودزیلای انحصارطلبی در سینما
اگر اهل رفتن سینما و فیلم دیدن باشید، احتمالا گذرتان به سامانه فروش آنلاین بلیت افتاده است. هرچند آن شیوه قدیمی و سنتی خرید بلیت سینما از گیشه و به‌صورت حضوری، لطف و صفای خودش را دارد و همچنان پابرجاست، اما راحتی‌های فروش مكانیزه بلیت فیلم را نمی‌توان دست‌كم گرفت، با مراجعه به سایت فروش آنلاین بلیت سینما، فیلم و تاریخ و سالن سینما و سئانس دلخواه خود را انتخاب و پیش‌خرید می‌كنید، فقط در زمان موردنظر باید قدم‌رنجه كنید و خود را برای تماشای فیلم به سینما برسانید. در سال‌های اخیر و با ظهور و گسترش استارت‌آپ‌ها، سایت سینماتیكت به عنوان مهم‌ترین سامانه فروش مكانیزه و آنلاین بلیت، فعالیت خود را از سال 90 آغاز و به‌تدریج جای خود را میان مخاطبان سینمارو محكم كرد. جدا از بحث‌های فرهنگی همچون حمایت از سینمای ایران، اهداف مالی هم نقش به‌سزایی در این استارت‌آپ دارد، منتهی بتازگی این سهم خواهی مادی شكل تازه‌ای پیدا كرده است. به طوری كه سینماتیكت تعرفه آگهی‌های خود را نسبت به قبل، به‌طرز چشمگیری افزایش داده؛ اقدامی كه باعث نارضایتی پخش‌كننده‌ها شده و باعث شد آنها در قالب كانون پخش‌كنندگان نسبت به این افزایش قیمت تعرفه كه كمی تركمانچای گونه به نظر می‌رسد، اعلام موضع كنند.
سینماتیكت كه سالانه 4 درصد فروش سینمای ایران را دریافت می‌كند و نفس وجودی آن هم به دلیل فیلم‌های اكران شده است بخشی از نام و اعتبار كنونی‌اش به خاطر فعالیت سینماست. اما ظاهرا آن اظهارنظری كه مدیر این سایت مدتی قبل داشت و اشاره كرد كه سینماتیكت دیگر تنها به بلیت فروشی منحصر نخواهد بود و قصد ورود به عرصه‌های سینماداری و سالن‌داری را دارد، حالا پررنگ‌تر شده و این استارت‌آپ می‌خواهد به شكل گسترده‌تری در سینمای ایران عرض‌اندام كند.
در چنین شرایطی كانون پخش‌كنندگان و رئیس آن علی سرتیپی، جلوی این سهم‌خواهی ایستاده و ظاهرا می‌خواهد با آن مقابله كند. وضعیتی كه آدم را بدجور یاد نبردهای گودزیلا می‌اندازد؛ اگر از تماشاگران سری فیلم‌های هیولای مشهور ژاپنی بودید، حتما فیلم‌هایی چون گودزیلا علیه ماترا، گودزیلا علیه مگالون، گودزیلا علیه گیگان، گودزیلا علیه گیدورا و ... را به یاد دارید كه چطور عظیم الجثه‌ها به جان هم می‌افتادند. حالا افراد ذی‌نفوذ و سرمایه‌دار سینما در نبردی سینمایی مقابل هم ایستاده‌اند و برای هم شاخ و شانه می‌كشند.
در بررسی‌های به‌عمل آمده كاشف به‌عمل آمد كه بحث اینجا ظاهرا فقط سینماتیكت نبوده و پای نام‌های دیگری چون فیلیمو و آپارات را به می‌توان میان كشید و این‌كه همه آنها زیرنظر شركت صباایده و تحت یك مدیریت هستند؛ زیروبم همه اینها در گزارش مفصل و مبسوط صفحه 9 آمده كه می‌توانید دو صفحه به عقب برگردید و آن را بخوانید. عجالتا ما اینجا سراغ برخی پخش‌كننده‌ها و تهیه‌كننده‌ها رفتیم تا بدانیم حرف حساب یا ناحساب سینماتیك- كه به شكلی انحصاری سامانه فروش مكانیزه و آنلاین بلیت سینما در ایران را در اختیار دارد-چیست.
قرار به كمك و یاری بود
داریوش باباییان، تهیه‌كننده و پخش‌كننده سینما درباره این موضوع به جام‌جم گفت: سینماتیكت سال 90 به یاری سینما آمد و روال خرید بلیت برای مخاطبان را راحت كرد. برای این كار هم كارمزدی تعیین شد و طبیعی هم است برای زحمتی كه می‌كشد، این كارمزد را درنظر بگیرند. به مرور زمان یك‌سری تبلیغات هم در این سایت برای فیلم‌های در حال اكران انجام شد. مردم دوست دارند تبلیغات فیلم‌ها را ببینند تا فیلم دلخواه خود را برای تماشا انتخاب كنند. این كار، وظیفه سینماتیكت است، چون با مخاطب ارتباط برقرار و برای عوامل سینما و صاحبان سینما بازاریابی می‌كند. اینها روی تبلیغات قیمتی گذاشتند، مثلا صد یا 200هزار تومان اما حالا این مبلغ را به 15 میلیون تومان رسانده‌اند.
مدیر شركت شكوفا‌فیلم افزود: آیا سینماتیكت كه متعلق به سینماست، اجازه دارد از فیلم یك تهیه‌كننده یا پخش‌كننده این مبلغ را بگیرد؟ ما جلساتی را با سینماتیكت گذاشتیم كه به جمع‌بندی نرسیدیم. سینماتیكت الان به‌جز سینما، تبلیغات تئاتر و تبلیغات تجاری هم انجام می‌دهد كه سودش را می‌برد و خیلی به نفعش است، نوش‌جانش. اما این اتفاق در كنار كالای ما سینماگران می‌افتد، از اسم این سامانه هم مشخص است: سینماتیكت و نگفتند تئاترتیكت یا میوه‌فروشی تیكت! فقط كالای ماست كه سینماتیكت را به یك جایگاه بسیار ارزشمند رسانده و آن را تبدیل به برند كرده است. حالا وقتی می‌بینیم از خود ما هم می‌خواهد پول بگیرد، جای بحث دارد.
باباییان ادامه داد: شما فكر نكنید وقتی فیلمی 20 میلیارد می‌فروشد، وضع فروش همه فیلم‌های سینمای ایران همین است. در سال دو فیلم چنین فروشی می‌كند و فروش باقی فیلم‌ها پایین‌تر از این حرف‌هاست. فیلمی كه صد میلیون تومان می‌فروشد و 40 میلیون دست تهیه‌كننده را می‌گیرد و متحمل ضرر و زیان شده، چرا باید پول تبلیغات در سینماتیكت دهد؟ این اتفاق باعث شد انجمن پخش‌كنندگان طی جلسه اخیر به دفاتر اعلام كنند كه تبلیغات پولی به سینماتیكت ندهند. اگر به جمع‌بندی مناسبی با این سامانه نرسیم، خانه سینما برای خود یك سامانه تیكت جدید راه‌اندازی خواهد كرد.
این تهیه‌كننده و پخش‌كننده درباره این‌كه چرا خانه‌سینما در سال‌های قبل اقدام به این كار نكرده بود هم پاسخ داد: در اساسنامه خانه سینما، بندی وجود دارد كه باید ملغی شود. این بند اجازه نمی‌دهد كه خود خانه سینما این مسؤولیت را به‌عهده بگیرد. این وضع باعث می‌شود شركت‌های خارج از خانه سینما می‌روند و یك تیكت راه‌اندازی می‌كنند. نتیجه احداث یك سینماتیكت جدید است كه باز هم به مشكل برمی‌خورد.
باباییان درباره شائبه این‌كه ممكن است خود ارشاد و سازمان سینمایی و خانه سینما، در این وضعیت و انحصار سینماتیكت نقش و منفعت دارند كه اقدامی انجام نمی‌دهند هم توضیح داد: این مساله خیلی روشن است و چیزی نیست كه اینها بخواهند نفع ببرند، چون وضع بلیت‌فروشی و تعداد بلیت فروخته شده مشخص است و سینماتیكت همان درصدی كه در قرارداد قید شده را می‌تواند دریافت كند.
این تهیه‌كننده و پخش‌كننده افزود: سینماتیكت باید به كمك سینما بیاید و كنار تهیه‌كننده‌ها و پخش‌كننده‌ها بایستد و تبلیغات خودش را روی كارهای تجاری متمركز كند. ما هم بیشتر به آنها كمك می‌كنیم كه عكس بازیگران و برندهای مختلف، آورده تبلیغات را برای آنها زیاد كند.
باباییان در پاسخ به این كه آیا خود كانون پخش‌كنندگان نمی‌تواند، سامانه فروش بلیت را دراختیار بگیرد، گفت: می‌توان این كار را كرد، اما در آن صورت با سینمادار به مشكل می‌خوریم، اگر هم سینماداران این كار را انجام دهند، با پخش‌كنندگان به مشكل خواهند خورد. برای همین این سه چهار انجمن موافقت كردند كه یك سامانه دیگری خارج از این مجموعه این كار را انجام دهد.
او در پایان اشاره كرد كه اگر به جمع‌بندی مناسبی در این خصوص نرسند، ارشاد به ماجرا ورود می‌كند.
نقد واریز كنید!
سعید سعدی، تهیه‌كننده سینما درباره افزایش بالای تعرفه آگهی سینماتیكت به جام‌جم گفت: كار قبلی كه ما با سینماتیكت داشتیم، مشكلی نداشت، اما اخیرا همكاران سینمایی گفتند كه با مشكل افزایش تعرفه آگهی در این سایت مواجه‌ایم. به نظرم اختلاف با تعرفه قبلی زیاد است و مبلغی كه سینماتیكت مدعی است هم باید به‌صورت نقد واریز شود. خیلی در جریان جزئیات قیمت نیستم، اما ظاهرا صحبت از 15میلیون تومان برای تعرفه آگهی است.
مدیر شركت نسیم صبا درخصوص این‌كه سامانه فروش باید در اختیار خانه سینما یا كانون پخش‌كنندگان باشد و نه انحصارا در اختیار یك سامانه دیگر، نیز توضیح داد: برای این‌كه این قبیل مشكلات پیش نیاید و كنترل و نظارتی هم وجود داشته باشد، به نظرم باید دست خانه سینما یا كانون پخش‌كنندگان باشد. فكر كنم به دلیل اشراف این مجموعه‌ها به سینما، مدیریت این موضوع هم بیشتر باشد.
همراه با دلار!
سعید خانی، تهیه‌كننده سینما و پخش‌كننده فیلم درباره جزئیات افزایش تعرفه آگهی سینماتیكت به جام‌جم گفت: تعرفه آگهی این سامانه فروش مكانیزه بلیت سینما، بیش از سه برابر افزایش داشت، مثل افزایش قیمت دلار! قیمت بنر و اسلایدری كه برای تبلیغ فیلم‌ها در این سامانه استفاده می‌شود، قبلا یك‌میلیون و 500هزارتومان بود، اما الان سینماتیكت درخواست دریافت پنج میلیون تومان را دارد. این ارزان‌ترین فضای گرافیكی و تبلیغاتی است كه دراختیار صاحبان فیلم‌ها قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: حرف اصلی انجمن صنفی این است كه سینماتیكت با درصدی كه از سینماداران كم می‌كند، درآمدزایی دارد و به‌طور طبیعی باید فضای خود را در اختیار فیلم‌ها قرار دهد و اساسا نباید پولی بگیرد. اگر هم قرار به دریافت پول است، نباید در این شرایط اقتصادی كه سینما در بحران به سر می‌برد، تعرفه‌اش را بیش از سه برابر افزایش دهد. اساسا هرچیزی كه انحصاری شود، خوب نیست و امیدواریم سینماتیكت هم با ما همكاری كند و درك درستی از شرایط فعلی سینما داشته باشد.
در چنین شرایطی كانون پخش‌كنندگان و رئیس آن علی سرتیپی، جلوی این سهم‌خواهی ایستاده و ظاهرا می‌خواهد با آن مقابله كند. وضعیتی كه آدم را بدجور یاد نبردهای گودزیلا می‌اندازد؛ اگر از تماشاگران سری فیلم‌های هیولای مشهور ژاپنی بودید، حتما فیلم‌هایی چون گودزیلا علیه ماترا، گودزیلا علیه مگالون، گودزیلا علیه گیگان، گودزیلا علیه گیدورا و ... را به یاد دارید كه چطور عظیم الجثه‌ها به جان هم می‌افتادند. حالا افراد ذی‌نفوذ و سرمایه‌دار سینما در نبردی سینمایی مقابل هم ایستاده‌اند و برای هم شاخ و شانه می‌كشند.
در بررسی‌های به‌عمل آمده كاشف به‌عمل آمد كه بحث اینجا ظاهرا فقط سینماتیكت نبوده و پای نام‌های دیگری چون فیلیمو و آپارات را به می‌توان میان كشید و این‌كه همه آنها زیرنظر شركت صباایده و تحت یك مدیریت هستند؛ زیروبم همه اینها در گزارش مفصل و مبسوط صفحه 9 آمده كه می‌توانید دو صفحه به عقب برگردید و آن را بخوانید. عجالتا ما اینجا سراغ برخی پخش‌كننده‌ها و تهیه‌كننده‌ها رفتیم تا بدانیم حرف حساب یا ناحساب سینماتیك- كه به شكلی انحصاری سامانه فروش مكانیزه و آنلاین بلیت سینما در ایران را در اختیار دارد-چیست.
قرار به كمك و یاری بود
داریوش باباییان، تهیه‌كننده و پخش‌كننده سینما درباره این موضوع به جام‌جم گفت: سینماتیكت سال 90 به یاری سینما آمد و روال خرید بلیت برای مخاطبان را راحت كرد. برای این كار هم كارمزدی تعیین شد و طبیعی هم است برای زحمتی كه می‌كشد، این كارمزد را درنظر بگیرند. به مرور زمان یك‌سری تبلیغات هم در این سایت برای فیلم‌های در حال اكران انجام شد. مردم دوست دارند تبلیغات فیلم‌ها را ببینند تا فیلم دلخواه خود را برای تماشا انتخاب كنند. این كار، وظیفه سینماتیكت است، چون با مخاطب ارتباط برقرار و برای عوامل سینما و صاحبان سینما بازاریابی می‌كند. اینها روی تبلیغات قیمتی گذاشتند، مثلا صد یا 200هزار تومان اما حالا این مبلغ را به 15 میلیون تومان رسانده‌اند.
مدیر شركت شكوفا‌فیلم افزود: آیا سینماتیكت كه متعلق به سینماست، اجازه دارد از فیلم یك تهیه‌كننده یا پخش‌كننده این مبلغ را بگیرد؟ ما جلساتی را با سینماتیكت گذاشتیم كه به جمع‌بندی نرسیدیم. سینماتیكت الان به‌جز سینما، تبلیغات تئاتر و تبلیغات تجاری هم انجام می‌دهد كه سودش را می‌برد و خیلی به نفعش است، نوش‌جانش. اما این اتفاق در كنار كالای ما سینماگران می‌افتد، از اسم این سامانه هم مشخص است: سینماتیكت و نگفتند تئاترتیكت یا میوه‌فروشی تیكت! فقط كالای ماست كه سینماتیكت را به یك جایگاه بسیار ارزشمند رسانده و آن را تبدیل به برند كرده است. حالا وقتی می‌بینیم از خود ما هم می‌خواهد پول بگیرد، جای بحث دارد.
باباییان ادامه داد: شما فكر نكنید وقتی فیلمی 20 میلیارد می‌فروشد، وضع فروش همه فیلم‌های سینمای ایران همین است. در سال دو فیلم چنین فروشی می‌كند و فروش باقی فیلم‌ها پایین‌تر از این حرف‌هاست. فیلمی كه صد میلیون تومان می‌فروشد و 40 میلیون دست تهیه‌كننده را می‌گیرد و متحمل ضرر و زیان شده، چرا باید پول تبلیغات در سینماتیكت دهد؟ این اتفاق باعث شد انجمن پخش‌كنندگان طی جلسه اخیر به دفاتر اعلام كنند كه تبلیغات پولی به سینماتیكت ندهند. اگر به جمع‌بندی مناسبی با این سامانه نرسیم، خانه سینما برای خود یك سامانه تیكت جدید راه‌اندازی خواهد كرد.
این تهیه‌كننده و پخش‌كننده درباره این‌كه چرا خانه‌سینما در سال‌های قبل اقدام به این كار نكرده بود هم پاسخ داد: در اساسنامه خانه سینما، بندی وجود دارد كه باید ملغی شود. این بند اجازه نمی‌دهد كه خود خانه سینما این مسؤولیت را به‌عهده بگیرد. این وضع باعث می‌شود شركت‌های خارج از خانه سینما می‌روند و یك تیكت راه‌اندازی می‌كنند. نتیجه احداث یك سینماتیكت جدید است كه باز هم به مشكل برمی‌خورد.
باباییان درباره شائبه این‌كه ممكن است خود ارشاد و سازمان سینمایی و خانه سینما، در این وضعیت و انحصار سینماتیكت نقش و منفعت دارند كه اقدامی انجام نمی‌دهند هم توضیح داد: این مساله خیلی روشن است و چیزی نیست كه اینها بخواهند نفع ببرند، چون وضع بلیت‌فروشی و تعداد بلیت فروخته شده مشخص است و سینماتیكت همان درصدی كه در قرارداد قید شده را می‌تواند دریافت كند.
این تهیه‌كننده و پخش‌كننده افزود: سینماتیكت باید به كمك سینما بیاید و كنار تهیه‌كننده‌ها و پخش‌كننده‌ها بایستد و تبلیغات خودش را روی كارهای تجاری متمركز كند. ما هم بیشتر به آنها كمك می‌كنیم كه عكس بازیگران و برندهای مختلف، آورده تبلیغات را برای آنها زیاد كند.
باباییان در پاسخ به این كه آیا خود كانون پخش‌كنندگان نمی‌تواند، سامانه فروش بلیت را دراختیار بگیرد، گفت: می‌توان این كار را كرد، اما در آن صورت با سینمادار به مشكل می‌خوریم، اگر هم سینماداران این كار را انجام دهند، با پخش‌كنندگان به مشكل خواهند خورد. برای همین این سه چهار انجمن موافقت كردند كه یك سامانه دیگری خارج از این مجموعه این كار را انجام دهد.
او در پایان اشاره كرد كه اگر به جمع‌بندی مناسبی در این خصوص نرسند، ارشاد به ماجرا ورود می‌كند.
نقد واریز كنید!
سعید سعدی، تهیه‌كننده سینما درباره افزایش بالای تعرفه آگهی سینماتیكت به جام‌جم گفت: كار قبلی كه ما با سینماتیكت داشتیم، مشكلی نداشت، اما اخیرا همكاران سینمایی گفتند كه با مشكل افزایش تعرفه آگهی در این سایت مواجه‌ایم. به نظرم اختلاف با تعرفه قبلی زیاد است و مبلغی كه سینماتیكت مدعی است هم باید به‌صورت نقد واریز شود. خیلی در جریان جزئیات قیمت نیستم، اما ظاهرا صحبت از 15میلیون تومان برای تعرفه آگهی است.
مدیر شركت نسیم صبا درخصوص این‌كه سامانه فروش باید در اختیار خانه سینما یا كانون پخش‌كنندگان باشد و نه انحصارا در اختیار یك سامانه دیگر، نیز توضیح داد: برای این‌كه این قبیل مشكلات پیش نیاید و كنترل و نظارتی هم وجود داشته باشد، به نظرم باید دست خانه سینما یا كانون پخش‌كنندگان باشد. فكر كنم به دلیل اشراف این مجموعه‌ها به سینما، مدیریت این موضوع هم بیشتر باشد.
همراه با دلار!
سعید خانی، تهیه‌كننده سینما و پخش‌كننده فیلم درباره جزئیات افزایش تعرفه آگهی سینماتیكت به جام‌جم گفت: تعرفه آگهی این سامانه فروش مكانیزه بلیت سینما، بیش از سه برابر افزایش داشت، مثل افزایش قیمت دلار! قیمت بنر و اسلایدری كه برای تبلیغ فیلم‌ها در این سامانه استفاده می‌شود، قبلا یك‌میلیون و 500هزارتومان بود، اما الان سینماتیكت درخواست دریافت پنج میلیون تومان را دارد. این ارزان‌ترین فضای گرافیكی و تبلیغاتی است كه دراختیار صاحبان فیلم‌ها قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: حرف اصلی انجمن صنفی این است كه سینماتیكت با درصدی كه از سینماداران كم می‌كند، درآمدزایی دارد و به‌طور طبیعی باید فضای خود را در اختیار فیلم‌ها قرار دهد و اساسا نباید پولی بگیرد. اگر هم قرار به دریافت پول است، نباید در این شرایط اقتصادی كه سینما در بحران به سر می‌برد، تعرفه‌اش را بیش از سه برابر افزایش دهد. اساسا هرچیزی كه انحصاری شود، خوب نیست و امیدواریم سینماتیكت هم با ما همكاری كند و درك درستی از شرایط فعلی سینما داشته باشد.
