گزارشی از تبعات گرانی چندباره فرآورده‌های لبنی در یك سال اخیر
شیر تو شیر در بازار لبنیات
با مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار، قیمت شیر از 2050 تومان به 2390 تومان افزایش یافت و به‌تبع آن قیمت محصولات لبنی در بازار با افزایش 20 درصدی روبه‌رو شده است. به این ترتیب قیمت محصولات لبنی در یك سال اخیر به طور رسمی نزدیك به صد درصد افزایش داشته است. با توجه به این‌كه افزایش قیمت شیر خام و محصولات لبنی در حد نرخ تورم برای حفظ خط تولید كارخانجات لبنی، اجتناب‌ناپذیر است، به گفته كارشناسان در صورتی كه دولت یارانه‌ای به این بخش اختصاص ندهد، حجم این ماده غذایی در سفره‌های مردم کاهش معنادار می‌یابد. طبق بررسی كارشناسان میانگین مصرف لبنیات و شیر در ایران سالانه باید ۲۷۰ كیلوگرم باشد اما اكنون مصرف این محصولات به زیر ۷۰ كیلوگرم رسیده است! در سال‌های اخیر با افزایش قیمت محصولات لبنی همواره شاهد كاهش سرانه مصرف این محصولات بوده‌ایم. به همین دلیل اولا قشر متوسط به پایین جامعه قدرت خرید این محصولات را از دست می‌دهد كه این امر به افزایش بیماری‌ها و به خطر افتادن سلامتی آنها و به‌تبع آن افزایش هزینه‌های درمان در كشور منجر خواهد شد و ثانیا با افزایش قیمت‌ها شاهد كاهش تقاضا و به‌تبع آن كاهش تولید كارخانه‌های محصولات لبنی و كاهش اشتغال‌زایی خواهیم بود. این در حالی است كه دولت می‌تواند با اعطای كارت‌های یارانه برای خرید محصولات لبنی هم به امنیت غذایی كشور كمك كند و هم زمینه‌ساز رونق تولید در كشور باشد. تجربه اعطای یارانه در كشورمان و سایر كشورهای توسعه‌یافته نیز خود مبین این امر است.
افزایش سرانه محصولات لبنی با اعطای یارانه به مصرف‌كنندگان
مجتبی ابراهیمی، مدیرعامل كارخانه شیر پگاه كرمان درخصوص افزایش قیمت محصولات لبنی در كشور گفت: افزایش قیمت این محصولات عمدتا به‌دلیل افزایش قیمت شیر خام، محصولات بسته‌بندی و مواد اولیه است. با این حال به نظر می‌رسد افزایش قیمت محصولات لبنی سبب كاهش مصرف آنها در كشور شود، ولی لبنیات جزو كالاهای اساسی است به همین دلیل مردم به دلیل تاثیرات فراوان این محصول در سلامتی انسان نباید از خرید آن خودداری كنند.
مدیرعامل كارخانه شیر پگاه كرمان اظهار كرد: با افزایش نیافتن قیمت این محصولات موافق نیستم چون باید زنجیره‌وار به آن نگاه كنیم، وقتی نهاده گران می‌شود قیمت شیر خام افزایش می‌یابد و به‌تبع آن كارخانه‌ها قیمت فرآورده‌های لبنی خود را افزایش می‌دهند، در غیر این صورت این كارخانه‌ها با زیان شدیدی روبه‌رو خواهند شد.
ابراهیمی درخصوص راهكارهای كمك به مصرف‌كنندگان محصولات لبنی گفت: دولت ایران مثل دولت كشورهای توسعه‌یافته باید به مصرف‌كنندگان، یارانه اعطا كند، چون در سال‌هایی كه این سیاست اجرا می‌شد مصرف سرانه محصولات لبنی بالا رفت و سلامت مردم نیز در وضعیت خوبی بود؛ اما متاسفانه عدم اجرای این سیاست در سال‌های اخیر مصرف سرانه محصولات لبنی را به پایین‌تر از 70 كیلوگرم رسانده، این در حالی است كه این میزان در اروپا 300 كیلوگرم است.
مدیرعامل كارخانه شیر پگاه كرمان اذعان كرد: در سالیان اخیر به دلیل افزایش نرخ ارز و تورم و نوسانات بارها قیمت محصولات لبنی به اجبار افزایش یافته است.
واردات كره و شیر خشك مانع افزایش قیمت در سال‌های گذشته بود
احمد مقدسی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران در خصوص دلایل افزایش قیمت شیر گفت: هزینه‌های جانبی تولید شیر توسط دامداران افزایش یافته است، به همین دلیل شاهد افزایش قیمت محصولات لبنی هستیم.
وی افزود: حقوق و دستمزد كارگران، هزینه حمل بار از بنادر به مراكز استان‌ها و قیمت نهاده‌های دامی نیز با افزایش روبه‌رو بوده است. اگر قیمت‌ها افزایش نمی‌یافت تولیدكنندگان با زیان بسیاری مواجه می‌شدند این در حالی است كه با افزایش قیمت‌ها به هیچ عنوان مصرف، كاهش نمی‌یابد و دامداران ضرر نمی‌كنند.
مقدسی گفت: دولت باید یارانه را در قالب كارت‌های الكترونیك به مردم بدهد تا تولیدكننده در فضای آزاد به تولید پرداخته و مصرف‌كننده تنها با این كارت به خرید محصولات لبنی بپردازد، نه این‌كه یارانه خانوار را افزایش دهد تا مردم با آن هر كالایی كه دوست داشته باشند، بخرند.
وی با بیان این‌كه دولت باید برای حمایت از خانوارها نقش حمایتی داشته باشد، تصریح كرد: نباید از جیب تولیدكننده به مصرف‌كننده سود برسانیم بلكه باید با این كارت‌های الكترونیك زمینه تحقق امنیت شغلی و غذایی را برای تولیدكنندگان و مصرف‌كنندگان فراهم كنیم.
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران اظهار كرد: از سال 93 تا 97 قیمت شیر افزایش نیافت ولی از سال پیش تاكنون دو بار افزایش قیمت داشته‌ایم، چون واردات شیر خشك و كره در این سال‌ها آزاد بود و ارز دولتی به آن اختصاص می‌یافت، به همین دلیل حتی در برهه‌ای كه ستاد تنظیم بازار قیمت 1440 تومان را برای هر كیلوگرم شیر تصویب كرد با افزایش واردات، قیمت این محصول طی این بازه زمانی به 1220 تومان كاهش یافت.
مقدسی گفت: متاسفانه نهاده‌های دامی تا پیش از این فقط توسط عده‌ای خاص وارد كشور می‌شد ولی با مساعدت وزیر جهاد كشاورزی به انجمن صنفی گاوداران نیز مجوز واردات این محصول داده شده تا از انحصارگرایی در این بازار جلوگیری شود.
یارانه دولتی به همه اختصاص یابد، نه عده‌ای خاص
علی احسان ظفری، رئیس هیات مدیره اتحادیه تولیدكنندگان فرآورده‌های لبنی ایران گفت: دلیل اصلی افزایش قیمت محصولات لبنی، بالا رفتن قیمت شیر از 2050 تومان به 2390 تومان به‌علاوه جایزه چربی 36 تومانی آن است.
وی افزود: علاوه بر شیر، افزایش بیش از 30درصدی حقوق و دستمزد كارگران، هزینه‌های حمل و افزایش حامل‌های انرژی سبب شده سازمان حمایت با افزایش قیمت محصولات لبنی موافقت كند.
رئیس هیات مدیره اتحادیه تولیدكنندگان فرآورده‌های لبنی ایران اظهار كرد: افزایش قیمت از طرف مواد اولیه و خدماتی است كه به صنایع لبنی می‌رسد نه از طرف خود صنایع لبنی، به همین دلیل برای صنایع لبنی این امر زیان‌آور خواهد بود چون با افزایش قیمت‌ها، سرمایه در گردش این صنایع كاهش پیدا می‌كند.ظفری با بیان این‌كه با افزایش قیمت‌ها مصرف صنایع لبنی كاهش می‌یابد، گفت: با این وضعیت این صنایع مجبورند تولید خود را نیز كاهش دهند، این در حالی است كه هزینه‌های جاری آنها همچنان وجود دارد.وی گفت: متاسفانه دولت خودش را در این قضیه كنار كشیده، این در حالی است كه دولت باید به كمك مصرف‌كنندگان شتافته و بخشی از هزینه‌های تولید را بر عهده گیرد تا قیمت‌ها بالا نرود و تمامی اقشار مردم خصوصاً قشر متوسط رو به پایین هم بتوانند همچنان این محصولات را خریداری کنند.
این فعال صنفی اذعان كرد: زمانی كه دولت شیر را یارانه‌ای توزیع می‌كرد، مصرف سرانه محصولات لبنی به بیش از 120 كیلوگرم رسیده بود، ولی با عدم اعطای یارانه به شیر و همچنین توزیع نشدن شیر در مدارس سرانه مصرف در كشور هم‌اكنون بین 70 تا 75 كیلوگرم است.ظفری با اشاره به اهمیت لبنیات در سبد خانوار و حكم دارو داشتن برای آنان افزود: دولت باید برای جلوگیری از افزایش بیماری‌ها، واردات دارو و سوءتغذیه مردم در این بخش ورود كرده و به مردم برای خرید محصولات لبنی یارانه بدهد؛ ولی متاسفانه هیچ كاری در این زمینه انجام نمی‌دهد، البته تنها برای نهاده‌های دامی به چند نفر خاص ارز 4200 تومانی اختصاص می‌دهد. این در حالی است كه باید به 80 میلیون ایرانی این یارانه اختصاص یابد چون ارز 4200 تومانی هیچ تاثیری روی قیمت مصرف‌كنندگان ندارد.وی در پایان گفت: سال گذشته نیز نرخ شیر با افزایش 70درصد از 1200 تومان به 2050 تومان رسیده بود، امسال نیز 20درصد قیمت شیر افزایش یافته است، به همین دلیل، هم مصرف‌كننده هم، كارخانه‌دار ضرر خواهند دید.
دولت، كارت اعتباری لبنیات به مردم بدهد
علی ابراهیمی، عضو كمیسیون كشاورزی مجلس در خصوص تأثیر افزایش قیمت محصولات لبنی در سبد خانوار گفت: قطعا این افزایش قیمت سبب كاهش مصرف محصولات لبنی و كاهش سهم این محصولات در سبد خانوار خواهد شد. میزان پروتئین و كلسیم دریافتی و ویتامین‌های دریافتی مردم كاهش خواهد یافت به همین دلیل سلامت مردم با تهدید جدی مواجه خواهد شد و دولت با هزینه‌های بیشتری در این زمینه روبه‌رو خواهد شد چون جامعه سالم باید تغذیه سالم و كافی داشته باشد.
عضو كمیسیون كشاورزی مجلس تصریح كرد: افزایش هزینه‌های تولید همچون افزایش قیمت شیر و هزینه‌های حمل و نقل و كارگران سبب شده تولیدكنندگان راهی به‌جز افزایش قیمت‌ها نداشته باشند به همین دلیل به نظر می‌رسد تنها راهكار حل این مشكل افزایش قدرت خرید مردم باشد.
ابراهیمی با بیان این‌كه تجربه تخصیص ارزهای دولتی و ترجیحی كفایت لازم را ندارد، گفت: قیمت‌های واقعی كف بازار در این زمینه بسیار تأثیرگذار خواهد بود به همین دلیل برای تأمین پروتئین، ویتامین و مواد مغذی موردنیاز بدن، دولت باید كارت اعتباری صادر كند تا مثلاً با صد‌هزار تومان فقط لبنیات و مواد پروتئینی خریداری كند و البته این كارت‌ها باید زمان‌دار باشد.وی با اشاره به این‌كه دولت نمی‌تواند جلوی افزایش قیمت‌ها را بگیرد، اذعان كرد: سرانه مصرف محصولات لبنی در جهان حدود 200 كیلوگرم است، این در حالی است كه تنها در یك دوره سرانه مصرف این محصولات در ایران به 120 كیلوگرم رسید.این عضو كمیسیون كشاورزی مجلس گفت: با این حال مصرف محصولات لبنی زیر 120 یا صد‌كیلوگرم در سال برای بدن بسیار خطرناك است به همین دلیل به نظر می‌رسد نیاز به این محصولات اجتناب‌ناپذیر است، پس باید با كارت اعتباری یا سلامت به مردم اجازه دهیم با آزادی كامل مواد پروتئینی را انتخاب و مصرف كنند.
قشر مستضعف، توانایی خرید محصولات لبنی را ندارد
نظر افضلی، عضو كمیسیون كشاورزی مجلس نیز گفت: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته توسط اتحادیه فرآورده‌های لبنی و افزایش هزینه‌های جانبی، قیمت محصولات لبنی با افزایش 20درصدی روبه‌رو شدند. این امر قطعاً در سرانه مصرف محصولات لبنی تأثیر خواهد داشت، به همین دلیل دولت برای كاهش قیمت‌ها یا تثبیت آنها باید به تمام دامداران یارانه اعطا كند، چون هزینه‌های این تولیدكنندگان نیز افزایش یافته و از طرف دیگر به نظر می‌رسد قشر مستضعف دیگر نتواند لبنیات استفاده كند.
عضو كمیسیون كشاورزی مجلس اظهار كرد: دولت شیر مدارس و شیر یارانه‌ای را نیز قطع كرد، این در حالی است كه با اعطای یارانه باید سرانه مصرف محصولات لبنی را افزایش بدهد. نظر افضلی گفت: اگر دولت در این امر وارد نشود و جدیت نورزد به نظر می‌رسد با افزایش بیماری‌ها مجبور خواهد شد هزینه‌های سنگینی را صرف واردات یا تولید دارو در كشور كند.
مجتبی ابراهیمی، مدیرعامل كارخانه شیر پگاه كرمان درخصوص افزایش قیمت محصولات لبنی در كشور گفت: افزایش قیمت این محصولات عمدتا به‌دلیل افزایش قیمت شیر خام، محصولات بسته‌بندی و مواد اولیه است. با این حال به نظر می‌رسد افزایش قیمت محصولات لبنی سبب كاهش مصرف آنها در كشور شود، ولی لبنیات جزو كالاهای اساسی است به همین دلیل مردم به دلیل تاثیرات فراوان این محصول در سلامتی انسان نباید از خرید آن خودداری كنند.
مدیرعامل كارخانه شیر پگاه كرمان اظهار كرد: با افزایش نیافتن قیمت این محصولات موافق نیستم چون باید زنجیره‌وار به آن نگاه كنیم، وقتی نهاده گران می‌شود قیمت شیر خام افزایش می‌یابد و به‌تبع آن كارخانه‌ها قیمت فرآورده‌های لبنی خود را افزایش می‌دهند، در غیر این صورت این كارخانه‌ها با زیان شدیدی روبه‌رو خواهند شد.
ابراهیمی درخصوص راهكارهای كمك به مصرف‌كنندگان محصولات لبنی گفت: دولت ایران مثل دولت كشورهای توسعه‌یافته باید به مصرف‌كنندگان، یارانه اعطا كند، چون در سال‌هایی كه این سیاست اجرا می‌شد مصرف سرانه محصولات لبنی بالا رفت و سلامت مردم نیز در وضعیت خوبی بود؛ اما متاسفانه عدم اجرای این سیاست در سال‌های اخیر مصرف سرانه محصولات لبنی را به پایین‌تر از 70 كیلوگرم رسانده، این در حالی است كه این میزان در اروپا 300 كیلوگرم است.
مدیرعامل كارخانه شیر پگاه كرمان اذعان كرد: در سالیان اخیر به دلیل افزایش نرخ ارز و تورم و نوسانات بارها قیمت محصولات لبنی به اجبار افزایش یافته است.
واردات كره و شیر خشك مانع افزایش قیمت در سال‌های گذشته بود
احمد مقدسی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران در خصوص دلایل افزایش قیمت شیر گفت: هزینه‌های جانبی تولید شیر توسط دامداران افزایش یافته است، به همین دلیل شاهد افزایش قیمت محصولات لبنی هستیم.
وی افزود: حقوق و دستمزد كارگران، هزینه حمل بار از بنادر به مراكز استان‌ها و قیمت نهاده‌های دامی نیز با افزایش روبه‌رو بوده است. اگر قیمت‌ها افزایش نمی‌یافت تولیدكنندگان با زیان بسیاری مواجه می‌شدند این در حالی است كه با افزایش قیمت‌ها به هیچ عنوان مصرف، كاهش نمی‌یابد و دامداران ضرر نمی‌كنند.
مقدسی گفت: دولت باید یارانه را در قالب كارت‌های الكترونیك به مردم بدهد تا تولیدكننده در فضای آزاد به تولید پرداخته و مصرف‌كننده تنها با این كارت به خرید محصولات لبنی بپردازد، نه این‌كه یارانه خانوار را افزایش دهد تا مردم با آن هر كالایی كه دوست داشته باشند، بخرند.
وی با بیان این‌كه دولت باید برای حمایت از خانوارها نقش حمایتی داشته باشد، تصریح كرد: نباید از جیب تولیدكننده به مصرف‌كننده سود برسانیم بلكه باید با این كارت‌های الكترونیك زمینه تحقق امنیت شغلی و غذایی را برای تولیدكنندگان و مصرف‌كنندگان فراهم كنیم.
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران اظهار كرد: از سال 93 تا 97 قیمت شیر افزایش نیافت ولی از سال پیش تاكنون دو بار افزایش قیمت داشته‌ایم، چون واردات شیر خشك و كره در این سال‌ها آزاد بود و ارز دولتی به آن اختصاص می‌یافت، به همین دلیل حتی در برهه‌ای كه ستاد تنظیم بازار قیمت 1440 تومان را برای هر كیلوگرم شیر تصویب كرد با افزایش واردات، قیمت این محصول طی این بازه زمانی به 1220 تومان كاهش یافت.
مقدسی گفت: متاسفانه نهاده‌های دامی تا پیش از این فقط توسط عده‌ای خاص وارد كشور می‌شد ولی با مساعدت وزیر جهاد كشاورزی به انجمن صنفی گاوداران نیز مجوز واردات این محصول داده شده تا از انحصارگرایی در این بازار جلوگیری شود.
یارانه دولتی به همه اختصاص یابد، نه عده‌ای خاص
علی احسان ظفری، رئیس هیات مدیره اتحادیه تولیدكنندگان فرآورده‌های لبنی ایران گفت: دلیل اصلی افزایش قیمت محصولات لبنی، بالا رفتن قیمت شیر از 2050 تومان به 2390 تومان به‌علاوه جایزه چربی 36 تومانی آن است.
وی افزود: علاوه بر شیر، افزایش بیش از 30درصدی حقوق و دستمزد كارگران، هزینه‌های حمل و افزایش حامل‌های انرژی سبب شده سازمان حمایت با افزایش قیمت محصولات لبنی موافقت كند.
رئیس هیات مدیره اتحادیه تولیدكنندگان فرآورده‌های لبنی ایران اظهار كرد: افزایش قیمت از طرف مواد اولیه و خدماتی است كه به صنایع لبنی می‌رسد نه از طرف خود صنایع لبنی، به همین دلیل برای صنایع لبنی این امر زیان‌آور خواهد بود چون با افزایش قیمت‌ها، سرمایه در گردش این صنایع كاهش پیدا می‌كند.ظفری با بیان این‌كه با افزایش قیمت‌ها مصرف صنایع لبنی كاهش می‌یابد، گفت: با این وضعیت این صنایع مجبورند تولید خود را نیز كاهش دهند، این در حالی است كه هزینه‌های جاری آنها همچنان وجود دارد.وی گفت: متاسفانه دولت خودش را در این قضیه كنار كشیده، این در حالی است كه دولت باید به كمك مصرف‌كنندگان شتافته و بخشی از هزینه‌های تولید را بر عهده گیرد تا قیمت‌ها بالا نرود و تمامی اقشار مردم خصوصاً قشر متوسط رو به پایین هم بتوانند همچنان این محصولات را خریداری کنند.
این فعال صنفی اذعان كرد: زمانی كه دولت شیر را یارانه‌ای توزیع می‌كرد، مصرف سرانه محصولات لبنی به بیش از 120 كیلوگرم رسیده بود، ولی با عدم اعطای یارانه به شیر و همچنین توزیع نشدن شیر در مدارس سرانه مصرف در كشور هم‌اكنون بین 70 تا 75 كیلوگرم است.ظفری با اشاره به اهمیت لبنیات در سبد خانوار و حكم دارو داشتن برای آنان افزود: دولت باید برای جلوگیری از افزایش بیماری‌ها، واردات دارو و سوءتغذیه مردم در این بخش ورود كرده و به مردم برای خرید محصولات لبنی یارانه بدهد؛ ولی متاسفانه هیچ كاری در این زمینه انجام نمی‌دهد، البته تنها برای نهاده‌های دامی به چند نفر خاص ارز 4200 تومانی اختصاص می‌دهد. این در حالی است كه باید به 80 میلیون ایرانی این یارانه اختصاص یابد چون ارز 4200 تومانی هیچ تاثیری روی قیمت مصرف‌كنندگان ندارد.وی در پایان گفت: سال گذشته نیز نرخ شیر با افزایش 70درصد از 1200 تومان به 2050 تومان رسیده بود، امسال نیز 20درصد قیمت شیر افزایش یافته است، به همین دلیل، هم مصرف‌كننده هم، كارخانه‌دار ضرر خواهند دید.
دولت، كارت اعتباری لبنیات به مردم بدهد
علی ابراهیمی، عضو كمیسیون كشاورزی مجلس در خصوص تأثیر افزایش قیمت محصولات لبنی در سبد خانوار گفت: قطعا این افزایش قیمت سبب كاهش مصرف محصولات لبنی و كاهش سهم این محصولات در سبد خانوار خواهد شد. میزان پروتئین و كلسیم دریافتی و ویتامین‌های دریافتی مردم كاهش خواهد یافت به همین دلیل سلامت مردم با تهدید جدی مواجه خواهد شد و دولت با هزینه‌های بیشتری در این زمینه روبه‌رو خواهد شد چون جامعه سالم باید تغذیه سالم و كافی داشته باشد.
عضو كمیسیون كشاورزی مجلس تصریح كرد: افزایش هزینه‌های تولید همچون افزایش قیمت شیر و هزینه‌های حمل و نقل و كارگران سبب شده تولیدكنندگان راهی به‌جز افزایش قیمت‌ها نداشته باشند به همین دلیل به نظر می‌رسد تنها راهكار حل این مشكل افزایش قدرت خرید مردم باشد.
ابراهیمی با بیان این‌كه تجربه تخصیص ارزهای دولتی و ترجیحی كفایت لازم را ندارد، گفت: قیمت‌های واقعی كف بازار در این زمینه بسیار تأثیرگذار خواهد بود به همین دلیل برای تأمین پروتئین، ویتامین و مواد مغذی موردنیاز بدن، دولت باید كارت اعتباری صادر كند تا مثلاً با صد‌هزار تومان فقط لبنیات و مواد پروتئینی خریداری كند و البته این كارت‌ها باید زمان‌دار باشد.وی با اشاره به این‌كه دولت نمی‌تواند جلوی افزایش قیمت‌ها را بگیرد، اذعان كرد: سرانه مصرف محصولات لبنی در جهان حدود 200 كیلوگرم است، این در حالی است كه تنها در یك دوره سرانه مصرف این محصولات در ایران به 120 كیلوگرم رسید.این عضو كمیسیون كشاورزی مجلس گفت: با این حال مصرف محصولات لبنی زیر 120 یا صد‌كیلوگرم در سال برای بدن بسیار خطرناك است به همین دلیل به نظر می‌رسد نیاز به این محصولات اجتناب‌ناپذیر است، پس باید با كارت اعتباری یا سلامت به مردم اجازه دهیم با آزادی كامل مواد پروتئینی را انتخاب و مصرف كنند.
قشر مستضعف، توانایی خرید محصولات لبنی را ندارد
نظر افضلی، عضو كمیسیون كشاورزی مجلس نیز گفت: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته توسط اتحادیه فرآورده‌های لبنی و افزایش هزینه‌های جانبی، قیمت محصولات لبنی با افزایش 20درصدی روبه‌رو شدند. این امر قطعاً در سرانه مصرف محصولات لبنی تأثیر خواهد داشت، به همین دلیل دولت برای كاهش قیمت‌ها یا تثبیت آنها باید به تمام دامداران یارانه اعطا كند، چون هزینه‌های این تولیدكنندگان نیز افزایش یافته و از طرف دیگر به نظر می‌رسد قشر مستضعف دیگر نتواند لبنیات استفاده كند.
عضو كمیسیون كشاورزی مجلس اظهار كرد: دولت شیر مدارس و شیر یارانه‌ای را نیز قطع كرد، این در حالی است كه با اعطای یارانه باید سرانه مصرف محصولات لبنی را افزایش بدهد. نظر افضلی گفت: اگر دولت در این امر وارد نشود و جدیت نورزد به نظر می‌رسد با افزایش بیماری‌ها مجبور خواهد شد هزینه‌های سنگینی را صرف واردات یا تولید دارو در كشور كند.
