فرید زکریا تحلیلگر برجسته آمریکایی به افول هژمونی آمریکا اعتراف کرد
روزی روزگاری آمریكا
سیاست‌های نابخردانه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریكا نه‌تنها نظم جهانی را مخدوش كرده است، بلكه هژمونی آمریكا را هم در جهان به‌شدت آسیب‌پذیر ساخته است. این حرفی است كه امثال فرید زكریا، تحلیلگر معروف آمریكایی نیز به آن اعتراف می‌كنند. دونالد ترامپ بی‌توجه به واقعیت‌های جهان كنونی همچنان با طرح شعارهای فریبنده‌ای چون «اول آمریكا» قصد دارد این كشور را به دوران نظام تك‌قطبی برگرداند. نظامی كه در دوره جورج بوش پدر اعلام شد و چندصباحی بیشتر عمر نداشت.
به گزارش مهر، فرید زكریا در مقاله‌ای كه در نشریه «فارین پالیسی» منتشر شد با ارائه تاریخچه‌ای از اشتباهات سران كاخ سفید به تشریح علل سقوط هژمونی قدرت آمریكا در جهان پرداخت. او كه سال‌هاست به عنوان كارشناس مسائل سیاسی و مجری شبكه سی.ان.ان فعالیت می‌كند و هر بار با نوشتن كتابی افكار و اذهان جهانی را به تحلیل‌هایش مشغول می‌دارد اعتراف می‌كند كه در دوره دونالد ترامپ این هژمونی به‌شدت كاهش یافته است. البته سخنان فرید زكریا سخنان جدیدی نیست و پیش از او نیز بسیاری از صاحب‌نظران شرقی و غربی درباره پایان ابرقدرتی آمریكا مقاله، كتاب و مطلب نوشته یا در این باره فیلم‌ها و سریال‌ها ساخته‌اند. با این حال باید گفت سخنان فرید زكریا در عین حال كه آب‌سردی بر سر كسانی است كه می‌پندارند آمریكا از قدرتی لایزال برخوردار است می‌تواند تلنگری به آمریكایی‌ها هم باشد تا دیر نشده فكر چاره‌ای كرده و حداقل رهبری كشورشان را از چنگ سیاستمداران بی‌خردی امثال ترامپ خارج سازند.
حرف‌های زكریا
فرید زكریا می‌نویسد: «در دو سال گذشته، هژمونی آمریكا از بین رفته است. در مجموع تاریخ سلطه ایالات متحده یك دوره كوتاه و پر سر و صدا شامل حدود سه دهه با دو دوره مشخص بود: فروریختن دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ كه آغاز این دوره بود و دوره پایان یا نزدیك به پایان آن در زمان جنگ عراق در ۲۰۰۳. سؤال اینجا است كه آیا پایان تسلط خارق‌العاده ایالات متحده در نتیجه عوامل خارجی بود یا واشنگتن به دلیل عادت‌های بد و رفتار بد خود این موقعیت را از دست داد؟ این سؤالی است كه مورخان سال‌ها باید در مورد آن بحث كنند». به گفته زكریا با ظهور دو بازیگر قوی مانند روسیه و چین دوران ابرقدرتی آمریكا به پایان رسیده است. وی می‌افزاید « امروز ایالات متحده هنوز قدرتمندترین كشور جهان است، اما در دنیایی از قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای احاطه شده كه می‌تواند همان‌گونه كه بارها اتفاق افتاده ـ به عقب رانده شود.» فرید زكریا در ادامه مطلب خود به تجارب دو جنگ آمریكا در افغانستان و عراق می‌پردازد و در نهایت نتیجه می‌گیرد كه آمریكا به دلیل اشتباهاتی كه دراین جنگ‌ها داشت روز به روز از قدرت خود كاست. به گفته او «اكنون آمریكا مانند یك شیر زخمی است كه به نشان دادن چنگ و دندان به اطرافیان می‌پردازد و در حال از بین بردن تمام هم‌پیمانی‌ها و هنجارهای بین‌المللی است. جورج
دبلیو بوش در دو سال اول دولتش بیش از هر دولت دیگر آمریكا توافق‌نامه‌های بین‌المللی را زیر پا گذاشت (بدون تردید این ركورد در حال حاضر از آن دونالد ترامپ است)».
گزارش واشنگتن‌پست
چندی پیش روزنامه آمریكایی واشنگتن‌پست در گزارشی نوشت: مطالعات كنگره آمریكا نشان می‌دهد كه هژمونی و قدرت نظامی آمریكا رو به افول و فرسایش است. به گفته نویسنده این گزارش «تیغ تیز نظامی آمریكا فرسوده شده و به «درجه خطرناك» رسیده است و اگر احیانا جنگی با چین یا روسیه رخ بدهد، آمریكا بازنده آن خواهد بود.» واشنگتن‌پست در ادامه گزارش خود نوشت: چین و روسیه در پی استیلا بر منطقه‌شان هستند و مشغول طراحی پروژه قدرت‌اند تا به یك قدرت نظامی جهانی بدل شوند. این دو كشور درصدد افزایش ظرفیت‌های دفاعی خود هستند تا بتوانند در نبرد نظامی، رو‌در‌روی آمریكا ایستادگی كنند. از این رو چشم‌انداز امنیت ملی آمریكا در آینده غم‌انگیز است. در این چشم‌انداز ترسیم‌شده، آمریكا توان نظامی و قدرت نوآوری نظامی‌اش را از كف داده و رهبران این كشور ناگزیرند در یك نبرد نظامی به یادگار مانده از دوران جنگ سرد، با چین و روسیه درگیر شوند و این دو را از میدان به در كنند .
چرایی افول؟
حسن هانی‌زاده، تحلیلگر مسائل غرب آسیا در مقاله‌ای كه سایت خبرگزاری فارس آن را منتشر كرد درباره چرایی افول هژمونی آمریكا می‌نویسد: «آمریكا پس از حوادث 11 سپتامبر به بهانه مبارزه با تروریست‌هایی كه به برج‌های دوقلوی تجارت جهانی حمله كردند، به غرب آسیا لشكركشی كرد و افشاگری‌های مقامات پیشین كاخ سفید نشان می‌دهد كه واشنگتن قصد داشت بعد از حمله به عراق، حكومت‌های سوریه، لبنان، لیبی، سومالی، سودان و ایران را طی پنج سال سرنگون كند. این در حالی است كه شواهد و قرائن نشان می‌دهند از مقطعی كه یانكی‌ها در منطقه حضور یافته، تروریسم و ناامنی نیز به‌‌موازات آن در این نقطه حساس از جهان شیوع پیداكرده است. آمریكایی‌ها از رهگذر حضور نظامی در خاورمیانه، صدها میلیارد دلار سلاح به مرتجعین منطقه فروخته و به‌این‌ترتیب، حائز رتبه اول در تولید تسلیحات و افزایش بودجه نظامی شده‌اند.» به نوشته این تحلیلگر: «تجربه نشان داده است كه وقتی آمریكا از تروریسم برای گسترش و حمایت از منافع خود استفاده كرده، منطقه و دیگر نقاط جهان را دچار خسارات زیادی كرده است. لذا استفاده از این حربه را باید به‌پای ضعیف شدن شدید سیستم ایمنی آمریكا و احساس ترسی كه از جانب جمهوری اسلامی حس می‌كند، نوشت و البته نویدی برای اضمحلال هژمونی آمریكا در آینده.»
عدو شود سبب خیر
غالب تحلیلگران بر این نكته اتفاق نظر دارند كه هژمونی آمریكا در دوران دونالد ترامپ به‌شدت فروكش كرده و بیشترین ضربات را متحمل شده است. حتی رسانه‌های آمریكایی اعتراف دارند كه «ترامپ مایه شرمساری ایالات متحده است». برای مثال تارنمای روزنامه واشنگتن‌پست با انتقاد از رئیس‌جمهور آمریكا، وی را فردی خطرناك توصیف كرد كه به گفته این رسانه «تشنه جنگ تمدن‌ها» است. نظریه جنگ تمدن‌ها وابسته به ساموئل هانتینگتون بود كه ترس و وحشت جهانی را به دنبال داشت و از سوی بسیاری از صاحب نظران محكوم و مطرود شد.
تارنمای شبكه خبری سی.ان.ان نیز در گزارشی نوشت ترامپ با سیاست‌های خود در حال نابود كردن اعتبار آمریكا در جهان است. به نوشته سی.ان.ان «یكی از ویژگی‌های هولناك ترامپ حمله و بی‌اعتبار كردن توافق‌های بین‌المللی است ». خروج از توافق آب و هوایی پاریس و خروج از توافق بین‌المللی برجام، دو نمونه بارز چنین تصمیم‌هایی است. دونالد ترامپ نه تنها از برجام خارج شد بلكه با اعمال تحریم‌های ظالمانه كشور ما را تحت شدید‌ترین فشارهای اقتصادی قرار داد. این اواخر نیز با گسیل داشتن ناوها و نیروهای خود به منطقه، چهره‌ای جنگ‌طلب را از خود به نمایش گذاشت؛ چهره‌ای توخالی كه البته به‌زودی معلوم شد داستان ترامپ داستان همان شیر پیر و بی‌یال و دم و اشكم است.
حرف‌های زكریا
فرید زكریا می‌نویسد: «در دو سال گذشته، هژمونی آمریكا از بین رفته است. در مجموع تاریخ سلطه ایالات متحده یك دوره كوتاه و پر سر و صدا شامل حدود سه دهه با دو دوره مشخص بود: فروریختن دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ كه آغاز این دوره بود و دوره پایان یا نزدیك به پایان آن در زمان جنگ عراق در ۲۰۰۳. سؤال اینجا است كه آیا پایان تسلط خارق‌العاده ایالات متحده در نتیجه عوامل خارجی بود یا واشنگتن به دلیل عادت‌های بد و رفتار بد خود این موقعیت را از دست داد؟ این سؤالی است كه مورخان سال‌ها باید در مورد آن بحث كنند». به گفته زكریا با ظهور دو بازیگر قوی مانند روسیه و چین دوران ابرقدرتی آمریكا به پایان رسیده است. وی می‌افزاید « امروز ایالات متحده هنوز قدرتمندترین كشور جهان است، اما در دنیایی از قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای احاطه شده كه می‌تواند همان‌گونه كه بارها اتفاق افتاده ـ به عقب رانده شود.» فرید زكریا در ادامه مطلب خود به تجارب دو جنگ آمریكا در افغانستان و عراق می‌پردازد و در نهایت نتیجه می‌گیرد كه آمریكا به دلیل اشتباهاتی كه دراین جنگ‌ها داشت روز به روز از قدرت خود كاست. به گفته او «اكنون آمریكا مانند یك شیر زخمی است كه به نشان دادن چنگ و دندان به اطرافیان می‌پردازد و در حال از بین بردن تمام هم‌پیمانی‌ها و هنجارهای بین‌المللی است. جورج
دبلیو بوش در دو سال اول دولتش بیش از هر دولت دیگر آمریكا توافق‌نامه‌های بین‌المللی را زیر پا گذاشت (بدون تردید این ركورد در حال حاضر از آن دونالد ترامپ است)».
گزارش واشنگتن‌پست
چندی پیش روزنامه آمریكایی واشنگتن‌پست در گزارشی نوشت: مطالعات كنگره آمریكا نشان می‌دهد كه هژمونی و قدرت نظامی آمریكا رو به افول و فرسایش است. به گفته نویسنده این گزارش «تیغ تیز نظامی آمریكا فرسوده شده و به «درجه خطرناك» رسیده است و اگر احیانا جنگی با چین یا روسیه رخ بدهد، آمریكا بازنده آن خواهد بود.» واشنگتن‌پست در ادامه گزارش خود نوشت: چین و روسیه در پی استیلا بر منطقه‌شان هستند و مشغول طراحی پروژه قدرت‌اند تا به یك قدرت نظامی جهانی بدل شوند. این دو كشور درصدد افزایش ظرفیت‌های دفاعی خود هستند تا بتوانند در نبرد نظامی، رو‌در‌روی آمریكا ایستادگی كنند. از این رو چشم‌انداز امنیت ملی آمریكا در آینده غم‌انگیز است. در این چشم‌انداز ترسیم‌شده، آمریكا توان نظامی و قدرت نوآوری نظامی‌اش را از كف داده و رهبران این كشور ناگزیرند در یك نبرد نظامی به یادگار مانده از دوران جنگ سرد، با چین و روسیه درگیر شوند و این دو را از میدان به در كنند .
چرایی افول؟
حسن هانی‌زاده، تحلیلگر مسائل غرب آسیا در مقاله‌ای كه سایت خبرگزاری فارس آن را منتشر كرد درباره چرایی افول هژمونی آمریكا می‌نویسد: «آمریكا پس از حوادث 11 سپتامبر به بهانه مبارزه با تروریست‌هایی كه به برج‌های دوقلوی تجارت جهانی حمله كردند، به غرب آسیا لشكركشی كرد و افشاگری‌های مقامات پیشین كاخ سفید نشان می‌دهد كه واشنگتن قصد داشت بعد از حمله به عراق، حكومت‌های سوریه، لبنان، لیبی، سومالی، سودان و ایران را طی پنج سال سرنگون كند. این در حالی است كه شواهد و قرائن نشان می‌دهند از مقطعی كه یانكی‌ها در منطقه حضور یافته، تروریسم و ناامنی نیز به‌‌موازات آن در این نقطه حساس از جهان شیوع پیداكرده است. آمریكایی‌ها از رهگذر حضور نظامی در خاورمیانه، صدها میلیارد دلار سلاح به مرتجعین منطقه فروخته و به‌این‌ترتیب، حائز رتبه اول در تولید تسلیحات و افزایش بودجه نظامی شده‌اند.» به نوشته این تحلیلگر: «تجربه نشان داده است كه وقتی آمریكا از تروریسم برای گسترش و حمایت از منافع خود استفاده كرده، منطقه و دیگر نقاط جهان را دچار خسارات زیادی كرده است. لذا استفاده از این حربه را باید به‌پای ضعیف شدن شدید سیستم ایمنی آمریكا و احساس ترسی كه از جانب جمهوری اسلامی حس می‌كند، نوشت و البته نویدی برای اضمحلال هژمونی آمریكا در آینده.»
عدو شود سبب خیر
غالب تحلیلگران بر این نكته اتفاق نظر دارند كه هژمونی آمریكا در دوران دونالد ترامپ به‌شدت فروكش كرده و بیشترین ضربات را متحمل شده است. حتی رسانه‌های آمریكایی اعتراف دارند كه «ترامپ مایه شرمساری ایالات متحده است». برای مثال تارنمای روزنامه واشنگتن‌پست با انتقاد از رئیس‌جمهور آمریكا، وی را فردی خطرناك توصیف كرد كه به گفته این رسانه «تشنه جنگ تمدن‌ها» است. نظریه جنگ تمدن‌ها وابسته به ساموئل هانتینگتون بود كه ترس و وحشت جهانی را به دنبال داشت و از سوی بسیاری از صاحب نظران محكوم و مطرود شد.
تارنمای شبكه خبری سی.ان.ان نیز در گزارشی نوشت ترامپ با سیاست‌های خود در حال نابود كردن اعتبار آمریكا در جهان است. به نوشته سی.ان.ان «یكی از ویژگی‌های هولناك ترامپ حمله و بی‌اعتبار كردن توافق‌های بین‌المللی است ». خروج از توافق آب و هوایی پاریس و خروج از توافق بین‌المللی برجام، دو نمونه بارز چنین تصمیم‌هایی است. دونالد ترامپ نه تنها از برجام خارج شد بلكه با اعمال تحریم‌های ظالمانه كشور ما را تحت شدید‌ترین فشارهای اقتصادی قرار داد. این اواخر نیز با گسیل داشتن ناوها و نیروهای خود به منطقه، چهره‌ای جنگ‌طلب را از خود به نمایش گذاشت؛ چهره‌ای توخالی كه البته به‌زودی معلوم شد داستان ترامپ داستان همان شیر پیر و بی‌یال و دم و اشكم است.
