گزارش جامجم از ابعاد راهبردی اقدام سپاه در سرنگون کردن پهپاد متجاوز آمریکایی
ضرب شست به گلوبال هاوک
آمریكاییها برای سنجیدن عیار ایران، اینبار پا را كمی فراتر گذاشته و با اعزام یك پهپاد پیشرفته گلوبال هاوك، میزان حساسیت ایران نسبت به تمامیت ارضی خود را آزمایش كردند؛ آزمایشی كه پاسخ قاطع ایران را به همراه داشت و نشان داد این موضوع، قابلشوخی نیست و فقط دو سه بار بیتوجهی پهپاد آمریكایی به اخطارهای مرزبانان ایرانی كافی بود تا پایان كار این غول 200 میلیون دلاری در بامداد پنجشنبه گذشته، رقم بخورد. آمریكاییها صبح كه از خواب بیدار شدند از انهدام این پهپاد اطلاع یافتند و شروع به موضعگیری كردند و البته همچون همیشه گسترهای از مواضع ضد و نقیض از سوی مقامات آمریكایی ارسال شد اما در همه آنها یك موضوع مشترك بود و آن هم شوكی بود كه از اقدام ایران دریافت كرده بودند.
سامانه پدافندی «سوم خرداد» نیروی هوافضای سپاه، پهپاد متجاوز «گلوبال هاوك» آمریكا را ساقط كرد.
سامانه پدافندی سوم خرداد، یك سامانه پدافند موشكی با قابلیت تحرك بالاست كه سال ۱۳۹۳ توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رونمایی شد.
این سامانه پدافندی میانبرد برای انهدام انواع اهداف هوایی در ارتفاع متوسط است كه از قابلیت درگیری با اهداف تا ارتفاع ۲۷كیلومتری برخوردار است. سامانه پدافندی سوم خرداد، قابلیت انهدام اهداف را در برد ۷۵ كیلومتری دارد و میتواند بهطور همزمان با چهار هدف درگیر شود.
مقابله با هواپیماهای تاكتیكی و استراتژیك، بالگرد، موشكهای كروز و پهپاد از جمله ماموریتهای این سامانه است كه میتواند در شرایط جنگ الكترونیك نیز به خوبی اهداف خود را سرنگون كند.
سامانه موشكی سوم خرداد از دو موشك كاملا بومی به نامهای صیاد2 و طائر (در چند نسل) بهره میبرد و آن طور که برخی رسانهها گزارش کردهاند در عملیات سرنگونی پهپاد مدرن RQ-4C، موشك تماما ایرانی و بومی طائر بهكار گرفته شده است.
نكته دیگر اینكه با توجه به مجهز نبودن خودروی حامل موشكها به رادار، سپاه با یكی از آتشبارهای لینك شده با سامانه (آتشبارهای فرعی و نه اصلی) موفق به سرنگونی پهپاد گلوبال هاوك آمریكا شده است.
از دیگر مسائل قابل توجه در این عملیات اینكه گلوبال هاوك مجهز به یكی از بهروزترین سیستمهای دفاع از خود در مقابل سامانههای پدافندی است و از یك سیستم هوشمند جمینگ و فریب در برابر سامانههای پدافندی بهره میبرد و این مساله، اهمیت رهگیری و انهدام این پهپاد با یك موشك سوم خرداد را بیشتر میكند.
ضرب شستی از موضع اقتدار
در روز پنجشنبه اتفاقی مهم در عرصه نظامی و دفاعی كشور رخ داد كه بار دیگر اقتدار جمهوری اسلامی ایران را نشان داد و باعث شد دشمنان این مرز و بوم انگشت حیرت به دهان بگیرند و جلسه پشت جلسه بگذارند كه با وضعیت جدیدی كه رخ داده چه باید كرد و چگونه میتوان از زیربار این رسوایی رهایی یافت؟
ماجرا از این قرار بود كه بامداد پنجشنبه 30 خرداد 98 در حالی كه یك فروند پهپاد جاسوسی آمریكا به نام گلوبال هاوك در آسمان ایران دیده شد و با وجود هشدارهای قبلی به دیدزنی خود ادامه میداد از سوی سامانه دفاعی بومی سوم خرداد متعلق به پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منهدم و در سواحل كوه مبارك استان هرمزگان سرنگون شد. درباره این پهپاد حرف و حدیثهای زیادی در عرصه رسانهای مطرح میشود اما خلاصه كلام این است كه این پهپاد بسیار پیشرفته و با هزینه تحقیقاتی بسیار بالایی در اختیار ارتش آمریكا قرار گرفت.
سقوط پهپاد در مرزهای آبی ایران
بلافاصله بعد از انتشار این خبر، بیل اربن سخنگوی سنتكام (ستاد فرماندهی مركزی آمریكا در خاورمیانه) گفت نیروی هوایی آمریكا هیچ پهپادی در حریم هوایی ایران نداشته است. ساعتی بعد ارتش آمریكا با صدور بیانیهای رسما ساقط شدن پهپاد این كشور توسط سامانه پدافندی ایران را تایید كرد. این بیانیه مدعی شده است این پهپاد خارج از مرزهای ایران بوده است. پنتاگون ساقط كردن این پهپاد را یك «حمله بیدلیل» توصیف كرده است. اما گزارشها نشان میدهد این پهپاد هدفی جز جاسوسی نداشته و عملیات سرنگونی آن در آبهای مرزی ایران رخ داده است.
پهپاد مذكور به محض ورود به مرزهای آبی كشور بلافاصله با اخطار ایران مواجه میشود اما در پی بیتوجهی به اخطارهای صورتگرفته مورد اصابت قرار میگیرد.
در همین زمینه و بر اساس دادههای دریافتی و محاسبات انجامشده توسط متخصصان سازمان نقشهبرداری كشور، پهپاد آمریكایی در ۸ مایلی خط ساحلی جمهوری اسلامی ایران در سواحل هرمزگان حدفاصل «كرتان» و «كوه مبارك» منهدم شده است.
محدوده دریای سرزمینی براساس كنوانسیون ۱۹۸۲ حقوق دریاها، 12 مایل دریایی (هر مایل دریایی حدود ۱۸۵۲ متر است) از خط مبدأ ساحل دریا است.
رونمایی از قطعات پهپاد سرنگون شده
دیروز بخشهایی از لاشه پهپاد جاسوسی آمریكا كه در نزدیكی سواحل ایران سقوط كرده بود به نمایش درآمد.
سردار امیرعلی حاجیزاده، فرمانده هوافضای سپاه هنگام نمایش قطعاتی از این پهپاد سرنگون شده اظهار كرد: در اولین ساعات بامداد روز پنجشنبه یك فروند هواپیمای جاسوسی رژیم تروریستی آمریكا با نقض فضای سرزمین ایران و بدون توجه به اخطار قرارگاه پدافند هوایی ارتش و با زیر پا گذاشتن مقررات بینالمللی به فضای ایران تجاوز كرد و توسط پدافند هوافضای سپاه مورد اصابت قرار گرفت و ما موفق شدیم بخشهایی از قطعات این هواپیما را از نزدیكی سواحل ایران جمعآوری كنیم.
وی خاطرنشان كرد: هواپیمای جاسوسی آمریكا از پایگاه ظفره امارات و از نزدیكی ابوظبی به پرواز درآمد و با خاموش كردن سامانههای فعال و تجهیزاتی كه معرف هر هواپیمایی است حركت خود را ادامه داد. این هواپیما با پنهانكاری كامل از تنگه هرمز به سمت شرق حركت كرد و سپس بعد از چند ساعت مجدد به سمت غرب برگشت و قرارگاه پدافند هوایی ارتش مجددا و ده دقیقه قبل از شلیك، به این هواپیما اخطار داد.
فرمانده هوا فضای سپاه پاسداران در ادامه با اشاره به اینكه این هواپیما اخطارها را به ایستگاه خود منتقل میكند بیان كرد: كسانی كه هدایت هواپیما را در اختیار دارند اخطارها را شنیدند، ولی به آن توجه نكردند. با توجه به اینكه این هواپیما وارد حریم سرزمینی ایران شده بود، هوافضای سپاه آن را سرنگون كرد.
حاجیزاده گفت: ساعت ۲ و 5 دقیقه بامداد پنجشنبه دو اخطار و ساعت ۳ و 55 دقیقه هم دو اخطار دیگر به این هواپیما داده شد و در نهایت ساعت 4 و 5 دقیقه صبح پنجشنبه مورد اصابت قرار گرفت. در واقع پدافند هوایی ارتش چهار بار به این هواپیما اخطار داد، ولی به این اخطارها توجه نشد. البته یك هواپیمای جاسوسی دیگر نیز نزدیك این هواپیما در حال پرواز بود كه ۳۵ خدمه پروازی داشت و ما میتوانستیم آن را هم مورد اصابت قرار دهیم و این حق ما بود، اما هواپیمای بدون سرنشین را مورد اصابت قرار دادیم.
گرانقیمتترین پهپاد جهان
پهپاد گلوبال هاوك (Global Hawk) محصول شركت نورثروپ-گرومن آمریكا با نام اختصاری RQ-4 است كه به منظور اجرای عملیاتهای جاسوسی و شناسایی توسط نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده آمریكا به كار گرفته میشود.
گلوبال هاوك دوربردترین پهپاد عملیاتی جهان است؛ هواپیمای بدون سرنشینی با دو بال بلند بدون پسگرایی شبیه بال یك گلایدر كه برای سوار شدن روی هوا و كاهش مصرف سوخت در ارتفاع بالا كاربرد بسیار دارد.
این هواپیما دارای مخازن سوخت داخلی در درون بال و بدنه است. بدنه هواپیما آلومینیومی است و این هواپیما توان حمل یك محموله ۹۰۰ كیلوگرمی حاوی سنسورهای شناسایی را دارد.
این مدل میتواند تا ارتفاع ۶۵ هزارپایی پرواز كند و چهار خدمه آنرا كنترل میكنند.
برد عملیاتی این پهپاد حدود 12هزارو300 ناتیكال مایل( بیش از ۲۲ هزار كیلومتر) است و قادر به اجرای ماموریت در تمام شرایط آب و هوایی است.
گلوبال هاوك را میتوان از جمله تسلیحات گرانقیمت ارتش آمریكا برشمرد، چراكه قیمت هر فروند از این پهپاد با احتساب هزینههای عملیاتی و نگهداری آن به بیش از 200 میلیون دلار میرسد و از این حیث یكی از گرانترین پهپادهای آمریكایی محسوب میشود.
هیچ تجاوزی بدون پاسخ نخواهد ماند
هدف قرار گرفتن پهپاد جاسوسی آمریكا كه بسیار مدرن است در شرایط فعلی كه در تحریمهای كامل نظامی و اقتصادی قرار داریم، اهمیت بسیاری دارد. همچنین موضوع قابل توجه دیگر این است كه این پهپاد توسط سامانه صددرصد بومی كشورمان منهدم شدهاست.
از سوی دیگر اقدام سپاه نشان داد همانطور كه از قبل هم گفتهایم، اجازه نمیدهیم كشوری به حریم جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران تجاوز كند. سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریكا نشان دهنده هوشیاری مرزبانان و مسؤولان پدافندی كشورمان است كه با هر شیء كوچك و بزرگی كه وارد حریم هوایی ایران شود، برخورد میكنند. سرنگونی پهپاد، تجلی حقانیت و آمادگی نیروهای مدافع كشورمان و توانمندی بسیار آنها بود.
آمریكا همیشه درصدد زورگویی است و بهدنبال این است كه دیگران را تابع محض خود بداند، این در حالی است كه این رویه موردقبول جمهوری اسلامی ایران نبوده و نخواهد بود، آمریكا باید بداند نظام جمهوری اسلامی مانند قبل از انقلاب نیست كه این كشور به هر اقدامی علیه مردم و كشور دست بزند. در نظام جمهوری اسلامی ایران و براساس تصمیم مردم و مسؤولان لزوم حفظ استقلال بر همه مسائل دیگر ترجیح داده میشود. بارها نیز تاكید كردهایم هیچ تجاوزی را بدون پاسخ نخواهیم گذاشت و با آن برخورد كوبندهای میكنیم.
واكنش نظامی و دیپلماتیك ایران
با توجه به اینكه این رویداد در فضای آسمانی ایران رخداده بود، مقامات ایران واكنش مناسب و شایستهای را نسبت به آن نشان دادند و موضعگیری قاطعی در عرصههای سیاسی و نظامی نسبت به این رویدادها صورت گرفت و همچنین هشدارهای لازم نیز به طرف آمریكایی داده شد.
شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در حاشیه اجلاس مقامات عالی امنیتی 120 كشور جهان در روسیه در گفتوگو با خبرنگاران اعلام كرد: «اف ای آر» (مرز هوایی)، خط قرمز است و فرقی ندارد كه هواپیمای كدام كشور از آن عبور كرده است به متجاوز همواره پاسخ سخت داده و خواهیم داد.
سردار سلامی، فرمانده كل سپاه نیز با اعلام اینكه در سحرگاه پنجشنبه پدافند هوایی سپاه پاسداران یك فروند هواپیمای جاسوسی آمریكا را در پی تعرض به مرزهای آبی كشور سرنگون كرد توضیح داد: این یك پیام واضح و صریح و دقیق بود و آن اینكه مرزهای سرزمین ایران خط قرمز ماست و مدافعان این مرزها هر دشمنی كه به این مرزها تعرض كند را نابود میكند و دشمن برنخواهد گشت.
علاوه بر پاسخ نظامی در عرصه دیپلماتیك هم جمهوری اسلامی تحرك سیاسی در پیش گرفت. در همین زمینه محمدجواد ظریف وزیر خارجه كشورمان در شامگاه پنجشنبه به وقت تهران در توییتر با انتشار نقشه و مختصاتی عنوان كرد كه ایران توانست بقایای پهپاد آمریكایی را در آبهای خود پیدا كند.
ظریف در توییتر نوشت: آمریكا علیه كشور ما به تروریسم اقتصادی روی آورده و علیه ما دست به عملیات مخفی میزند و حالا به خاك ما تجاوز كرده. ما به دنبال جنگ نیستیم، اما با تعصب از زمین و آسمان و دریایمان محافظت میكنیم.
در همین حال، سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه كشورمان در تماس فوری با سفیر سوئیس در تهران بهعنوان حافظ منافع آمریكا، اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران به دولت آمریكا بهخاطر تعرض به حریم هوایی كشورمان را به وی ابلاغ كرده و با اشاره به اینكه این اقدام نیروهای آمریكایی برای اولینبار نبوده و بارها پیش از این نیز اتفاق افتاده است، خواهان احترام نیروهای آمریكایی به حریم هوایی و دریایی جمهوری اسلامی ایران و رعایت كامل مقررات بینالمللی شد. معاون وزیر خارجه كشورمان با تاكید مجدد بر اینكه جمهوری اسلامی ایران خواهان جنگ و درگیری در منطقه خلیج فارس نیست، نسبت به هر گونه اقدام نسنجیده نیروهای آمریكایی در منطقه هشدار داده و گفت جمهوری اسلامی ایران در دفاع از آب و خاك خود قاطعانه عمل كرده و لحظهای درنگ نخواهد كرد. دیروز همچنین سفیر سوئیس به عنوان حافظ منافع آمریكا به وزارت خارجه احضار و مراتب اعتراض ایران به وی ابلاغ شد.
نماینده دائم ایران هم در سازمان ملل متحد طی نامهای به آنتونیو گوترش مراتب اعتراض خود از این واقعه را به دبیركل سازمان ملل متحد اعلام كرد. در این نامه مجید تختروانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد نوشته: در حدود ساعت ۱۴ دقیقه بامداد روز ۲۰ ژوئن یك هواپیمای جاسوسی آمریكا در حالی كه كاملا در وضعیت استتار قرار داشت از پایگاهی در جنوب خلیج فارس به هوا برخاست و بر فراز تنگه هرمز به سوی بندر چابهار در حالی كه همه تجهیزات شناسایی خود را خاموش كرده بود پرواز كرد؛ در حالتی كه آشكارا مشغول به جاسوسی بود.
تختروانچی در ادامه این نامه آورده است: این هواپیما در حالی كه مشغول بازگشت به سمت غربی تنگه هرمز بود با وجود اخطارهای مكرری كه برایش ارسال شد، وارد حریم هوایی ایران شد و متعاقبا پدافند دفاعی ایران مطابق ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد آن را هدف قرار داد.