رئیس‌جمهور آمریکا پس از واکنش‌های تند اولیه از پاسخ به اقدام ایران عقب‌نشینی کرد
ترامپ کم آورد
واكنش آمریكا به انهدام پهپاد، همچون همیشه بود؛ مملو از بلوف و اقدامات نمایشی به همراه مواضع ضد و نقیض. ابتدا ترامپ در توئیتر، یك جمله تهدیدآمیز كوتاه نوشت و بعد در دیدار نخست‌وزیر كانادا كمی عقب‌نشینی كرد. دوباره رسانه‌های آمریكایی از واكنش نظامی احتمالی خبر دادند و كاخ سفید با رهبران سنا و مجلس نمایندگان جلسه گذاشت. در مرحله بعدی نیویورك تایمز از تصمیم ترامپ برای حملات محدود نظامی به چند نقطه خبر داد كه در آخرین لحظات متوقف شده است. جالب‌تر از همه توئیت دیروز دونالد ترامپ بود كه در دومین روز پس از سرنگونی این پهپاد نوشت: دستور حمله به سه هدف در ایران را دادم. بعد از یك فرمانده پرسیدم چند نفر [ایرانی] در این اقدام ما كشته خواهند شد؟ پاسخ داد ۱۵۰ نفر. ۱۰ دقیقه پیش از حمله دستور توقف دادم. چون چنین حمله‌ای متناسب با زدن یك پهپاد نیست.»
واكنش‌های بین‌المللی به سقوط پهپاد جاسوسی آمریكا
امانوئل مكرون، رئیس‌جمهور فرانسه در حاشیه نشست اتحادیه اروپا در بروكسل، خواستار كاهش تنش در منطقه شد. وی افزود: وظیفه ما دعوت همه طرف‌ها به آرامش است. تنش نظامی هیچ سودی برای ما به دنبال نخواهد داشت.
همچنین آنگلا مركل، صدراعظم آلمان پس از نشست بروكسل گفت آلمان و كشورهای اتحادیه اروپا درباره شرایط خاص درخصوص وضعیت ایران نگران هستند.
وی افزود: خواستار مذاكرات دیپلماتیك و رسیدن به راه‌حل سیاسی برای اوضاع بسیار متشنج كنونی هستیم.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هم با اشاره به این‌كه وضع تحریم علیه ایران غیرقابل توجیه است، افزود: اگر آمریكا اقدام نظامی علیه ایران اتخاذ كند، پیامدهای فاجعه‌باری برای منطقه به دنبال خواهد داشت. دیمیتری پسكوف، سخنگوی كاخ كرملین نیز از تمامی طرف‌ها خواست درباره وضعیت پیش آمده خویشتنداری كنند. وی گفت مسكو درباره تنش‌های بالاگرفته میان واشنگتن و تهران نگران است.
آنتونیو گوترش، دبیركل سازمان ملل نیز گفت: تمام طرف‌ها باید حداكثر خویشتنداری را به كار ببرند و از گسترش بیشتر دامنه تنش‌ها در اثر حادثه پهپاد خودداری كنند؛ جهان نمی‌تواند از پس یك درگیری بزرگ در آن منطقه برآید.
اما وزارت خارجه بحرین در بیانیه‌ای خصمانه و مداخله‌جویانه مدعی شد پهپاد آمریكایی در حریم بین‌المللی در تنگه هرمز مورد هدف قرار گرفته شده است.
وزارت خارجه بحرین همچنین مدعی شد اقدام ایران موجب تشدید تنش می‌شود و امنیت و آزادی كشتیرانی بین‌المللی و همچنین امنیت و ثبات ملت‌های منطقه را هدف قرار می‌دهد.
بحرین با طرح این ادعا كه ایران قوانین و معاهدات بین‌المللی را به‌طور مكرر نقض می‌كند، از جامعه بین‌المللی خواست تا با قاطعیت با اقدامات ایران مقابله كند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هم در واكنش به ساقط شدن پهپاد جاسوسی آمریكا توسط پدافند نیروی هوا فضای سپاه در پیامی ویدئویی در توئیتر با ادعای این‌كه ایران اعمال خشونت‌آمیز خود علیه ایالات متحده آمریكا و جامعه جهانی را شدت بخشیده است دیگران را به حمایت از آنچه تلاش‌های ایالات متحده علیه خشونت‌گری رژیم ایران خواند دعوت كرد.
شگفتی جهانی از قدرت موشكی ایران
ژنرال بازنشسته آمریكایی در شبكه سی.ان.ان: پهپاد 200 میلیون دلاری كه سرنگون شد در ارتفاع بسیار بالایی پرواز می‌كرد. هدف قرار دادن آن نشانه مهارت بالای ایرانی‌ها و قدرت موشكی قابل توجه آنهاست. پیام ایران به آمریكا این است: وارد سرزمین ما نشوید، ما از سرزمین خود دفاع خواهیم كرد.
عبدالباری عطوان، تحلیلگر جهان عرب در مطلبی در رای الیوم نوشت: تصمیم سرنگونی پهپاد آمریكا ناگهانی نبود و در راستای راهبردی است كه چندی قبل اتخاذ شده است و عنوان آن برخورد با هر هواپیما، تانك یا موشكی است كه حریم زمینی و هوایی ایران را نقض كند؛ خواه این از جانب آمریكا باشد یا اسرائیل. مفهومش این است كه انگشت روی ماشه بود و در انتظار این
نقض بودند.
خبرگزاری اسپوتنیك روسیه : سرنگونی پهپاد گلوبال هاوك یك فاجعه تمام‌عیار برای سنتكام (نیروهای آمریكایی مستقر در خاورمیانه) بود. پهپاد گلوبال هاوك، پیشرفته‌ترین هواپیمای بدون سرنشین آمریكایی است كه آمریكایی‌ها مدعی بودند قابلیت عبور از همه نوع سیستم‌های راداری را دارد و با توجه به امكان پرواز در ارتفاع بالای 65هزار‌پا و سرعتی بالا و نوع آلیاژ ساخت آن به هیچ وجه نه قابل ردیابی است و نه توسط هیچ سیستم پدافندی قابل سرنگونی است.
خوشحالی بی‌سرانجام جنگ‌طلبان
بعد از انتشار خبر سقوط پهپاد گرانقیمت و فوق پیشرفته آمریكا در فضای آسمانی ایران، واكنش‌های متعددی نسبت به تبعات احتمالی ایالات متحده و شخص ترامپ در عرصه رسانه‌ای صورت گرفت. از همان ابتدا برخی رسانه‌های مخالف جمهوری اسلامی تلاش كردند با فضاسازی خیالی نشان دهند آمریكایی‌ها از اتفاقی كه رخ داد خیلی عصبانی هستند و اقدام متقابل نظامی دردناكی را علیه جمهوری اسلامی ایران انجام خواهد داد. نگاهی گذرا به این فضاسازی‌های صورت‌گرفته در فضای مطبوعاتی منطقه به‌ویژه كشورهای مخالف جمهوری اسلامی از یك سو و همچنین تلاش‌های شبانه‌روزی برخی عوامل روزمزد فضای مجازی مخالف جمهوری اسلامی ایران با واكنش‌های متفاوت و البته مضحكی از سوی كاربران مواجه شد. برخی از این عناصر هم حتی ضمن خیالبافی‌های معمول درباره اطلاع از اخبار محرمانه اعلام كردند كه مردم ایران طی 24 ساعت آینده منتظر یك درگیری شدید باشند و علاوه بر این از تجمع در نزدیكی تاسیسات نظامی و انتظامی خودداری كنند چون این مراكز هدف اولیه حملات آمریكایی‌ها است! شوری این ادعاها در فضای مجازی آنچنان بود كه بسیاری از كاربران از مخالف تا موافق جمهوری اسلامی را وامی‌داشت كه ضمن نثار زمزمه‌های درگوشی ناشایست نسبت به چنین گویندگانی به تمسخر آنان بپردازند.
در اولین واكنش ترامپ در حساب توییتری خود بدون هیچ توضیح اضافه‌ای نوشت: ایران یك اشتباه بسیار بزرگ را مرتكب شد. برخی رسانه‌ها همین جمله را با عنوان واكنش تند ترامپ تعبیر كردند و منتظر بودند رئیس‌جمهور ایالات متحده در موضعگیری دیگر از نقشه‌های خود برای برخورد سخت با ایران بگوید. اما ظاهرا واكنش دوم او انتظار جنگ‌طلبان را برآورده نكرد. او در دیدار با جاستین ترودو نخست‌وزیر كانادا در كاخ سفید ضمن اعلام این‌كه این پهپاد در آب‌های بین‌المللی بوده عنوان كرد كه ایرانی‌ها اشتباه بسیار بدی را مرتكب شدند اما وی در تحلیل ماجرا اتفاق صورت‌گرفته را تا حد یك اشتباه فردی تقلیل داد و ضمن ابراز خوشوقتی از این‌كه این پهپاد بدون سرنشین بوده عنوان كرد كه فكر می‌كنم یكی از فرماندهان نظامی ایران این اشتباه بزرگ را انجام داده است.
ارزیابی اظهارات صورت‌گرفته نشان می‌داد كه سقوط پهپاد ظاهرا محاسبات نظامی ارتش آمریكا را با مشكل مواجه كرده است. آنها گمان نمی‌كردند كه ایران از چنین قدرت دفاعی برخوردار باشد و به گمان خود پهپاد مذكور با توجه به فوق پیشرفته بودن آن می‌تواند بدون مانع به جاسوسی در مرزهای دریایی یا آسمان ایران بپردازد و بدون مشكل به مقر خود برگردد اما با رهگیری این پهپاد جاسوسی ساختار تحلیلی كارشناسان نظامی آمریكا به‌هم ریخت. با این وصف، مقامات جنگ‌طلب كاخ سفید البته به این واكنش‌ها راضی نبودند و امید داشتند كه حداقل به صورت محدود هم كه شده به تاسیسات نظامی ایران حمله‌ای صورت گیرد. در همین زمینه خبرگزاری رویترز اعلام كرد كاخ سفید از رهبران دموكرات و جمهوریخواه دعوت كرد تا با حضور در جلسه‌ای اطلاعات مرتبط با ساقط كردن پهپاد آمریكایی توسط ایران به آنها ارائه شود. روسای كمیته‌های نیروهای مسلح در مجلس نمایندگان و مجلس سنا نیز از جمله مدعوین به این جلسه بودند که نتیجه‌ای دربر نداشت.
واكنش مخالفان ترامپ
ایلان گلدنبرگ، مقام سابق وزارت دفاع آمریكا در مطلبی در توییتر نوشت: «همه یك نفس عمیق بكشند. ایران قبلا هم پهپادهای آمریكا را زده است. دلیلی برای جنگ نیست. این بخشی از همان افزایش متقابل تنش است كه هفته پیش دیدیم تمامش نتیجه تصمیم اشتباه ترامپ در خروج از برجام است.
جو بایدن، معاون سابق رئیس‌جمهور آمریكا و جدی‌ترین نامزد فعلی حزب دموكرات برای انتخابات سال آینده در توییتر نوشت: فاجعه خودساخته دونالد ترامپ در خروج یك جانبه از برجام نه تنها به توافق بهتری ختم نشده، بلكه ایران در آستانه بازگشت به برنامه هسته‌ای خود است و زمینه رویارویی نظامی میان دو كشور هم پدید آمده است.
بایدن افزود: راهبرد رئیس‌جمهور ترامپ در قبال ایران یك فاجعه خودساخته است. ما در خاورمیانه دو اولویت داریم؛ یكی دست نیافتن ایران به سلاح هسته‌ای و دوم سلامت شریان عبور نفت از تنگه هرمز كه حالا آقای ترامپ در هر دو زمینه شكست خورده است.
فضاسازی رسانه‌ای
صبح دیروز به وقت تهران نیویورك‌تایمز مدعی شد ترامپ تصمیم به حمله موردی به چند پایگاه در ایران گرفته بوده اما در لحظات آخر، از این تصمیم صرف‌نظر كرده است. بر اساس این گزارش، حمله نظامی آمریكا قرار بوده در بامداد جمعه انجام شود تا تلفات انسانی كمتر شود. موضوع خنده‌داری كه ترامپ هم در توییت دیروز خود به آن اشاره كرد و مدعی شد با توجه به این‌كه حمله به مواضع ایران باعث كشته شدن حدود 150 نفر می‌شده از این حمله صرف‌نظر
كرده است.
گذشته از این مواضع طنزآمیز ترامپ، باید گفت هراس نیروهای نظامی آمریكا از رویارویی با ایران با واقعیت‌های موجود عرصه سیاسی و نظامی ایران تطابق دارد، چون گرچه طیف جنگ‌طلب آمریكایی در چند ماه اخیر وسوسه شده بودند كه برای وادار كردن جمهوری اسلامی به عقب‌نشینی ضربه محدود نظامی به منافع ایران وارد كنند اما پاسخ قاطع ایران بویژه بعد از سقوط پهپاد جاسوسی نشان داد كه واكنش ایران به كوچك‌ترین تجاوز و تعدی آمریكا حتمی و سخت و دردناك
خواهد بود.
امانوئل مكرون، رئیس‌جمهور فرانسه در حاشیه نشست اتحادیه اروپا در بروكسل، خواستار كاهش تنش در منطقه شد. وی افزود: وظیفه ما دعوت همه طرف‌ها به آرامش است. تنش نظامی هیچ سودی برای ما به دنبال نخواهد داشت.
همچنین آنگلا مركل، صدراعظم آلمان پس از نشست بروكسل گفت آلمان و كشورهای اتحادیه اروپا درباره شرایط خاص درخصوص وضعیت ایران نگران هستند.
وی افزود: خواستار مذاكرات دیپلماتیك و رسیدن به راه‌حل سیاسی برای اوضاع بسیار متشنج كنونی هستیم.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هم با اشاره به این‌كه وضع تحریم علیه ایران غیرقابل توجیه است، افزود: اگر آمریكا اقدام نظامی علیه ایران اتخاذ كند، پیامدهای فاجعه‌باری برای منطقه به دنبال خواهد داشت. دیمیتری پسكوف، سخنگوی كاخ كرملین نیز از تمامی طرف‌ها خواست درباره وضعیت پیش آمده خویشتنداری كنند. وی گفت مسكو درباره تنش‌های بالاگرفته میان واشنگتن و تهران نگران است.
آنتونیو گوترش، دبیركل سازمان ملل نیز گفت: تمام طرف‌ها باید حداكثر خویشتنداری را به كار ببرند و از گسترش بیشتر دامنه تنش‌ها در اثر حادثه پهپاد خودداری كنند؛ جهان نمی‌تواند از پس یك درگیری بزرگ در آن منطقه برآید.
اما وزارت خارجه بحرین در بیانیه‌ای خصمانه و مداخله‌جویانه مدعی شد پهپاد آمریكایی در حریم بین‌المللی در تنگه هرمز مورد هدف قرار گرفته شده است.
وزارت خارجه بحرین همچنین مدعی شد اقدام ایران موجب تشدید تنش می‌شود و امنیت و آزادی كشتیرانی بین‌المللی و همچنین امنیت و ثبات ملت‌های منطقه را هدف قرار می‌دهد.
بحرین با طرح این ادعا كه ایران قوانین و معاهدات بین‌المللی را به‌طور مكرر نقض می‌كند، از جامعه بین‌المللی خواست تا با قاطعیت با اقدامات ایران مقابله كند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هم در واكنش به ساقط شدن پهپاد جاسوسی آمریكا توسط پدافند نیروی هوا فضای سپاه در پیامی ویدئویی در توئیتر با ادعای این‌كه ایران اعمال خشونت‌آمیز خود علیه ایالات متحده آمریكا و جامعه جهانی را شدت بخشیده است دیگران را به حمایت از آنچه تلاش‌های ایالات متحده علیه خشونت‌گری رژیم ایران خواند دعوت كرد.
شگفتی جهانی از قدرت موشكی ایران
ژنرال بازنشسته آمریكایی در شبكه سی.ان.ان: پهپاد 200 میلیون دلاری كه سرنگون شد در ارتفاع بسیار بالایی پرواز می‌كرد. هدف قرار دادن آن نشانه مهارت بالای ایرانی‌ها و قدرت موشكی قابل توجه آنهاست. پیام ایران به آمریكا این است: وارد سرزمین ما نشوید، ما از سرزمین خود دفاع خواهیم كرد.
عبدالباری عطوان، تحلیلگر جهان عرب در مطلبی در رای الیوم نوشت: تصمیم سرنگونی پهپاد آمریكا ناگهانی نبود و در راستای راهبردی است كه چندی قبل اتخاذ شده است و عنوان آن برخورد با هر هواپیما، تانك یا موشكی است كه حریم زمینی و هوایی ایران را نقض كند؛ خواه این از جانب آمریكا باشد یا اسرائیل. مفهومش این است كه انگشت روی ماشه بود و در انتظار این
نقض بودند.
خبرگزاری اسپوتنیك روسیه : سرنگونی پهپاد گلوبال هاوك یك فاجعه تمام‌عیار برای سنتكام (نیروهای آمریكایی مستقر در خاورمیانه) بود. پهپاد گلوبال هاوك، پیشرفته‌ترین هواپیمای بدون سرنشین آمریكایی است كه آمریكایی‌ها مدعی بودند قابلیت عبور از همه نوع سیستم‌های راداری را دارد و با توجه به امكان پرواز در ارتفاع بالای 65هزار‌پا و سرعتی بالا و نوع آلیاژ ساخت آن به هیچ وجه نه قابل ردیابی است و نه توسط هیچ سیستم پدافندی قابل سرنگونی است.
خوشحالی بی‌سرانجام جنگ‌طلبان
بعد از انتشار خبر سقوط پهپاد گرانقیمت و فوق پیشرفته آمریكا در فضای آسمانی ایران، واكنش‌های متعددی نسبت به تبعات احتمالی ایالات متحده و شخص ترامپ در عرصه رسانه‌ای صورت گرفت. از همان ابتدا برخی رسانه‌های مخالف جمهوری اسلامی تلاش كردند با فضاسازی خیالی نشان دهند آمریكایی‌ها از اتفاقی كه رخ داد خیلی عصبانی هستند و اقدام متقابل نظامی دردناكی را علیه جمهوری اسلامی ایران انجام خواهد داد. نگاهی گذرا به این فضاسازی‌های صورت‌گرفته در فضای مطبوعاتی منطقه به‌ویژه كشورهای مخالف جمهوری اسلامی از یك سو و همچنین تلاش‌های شبانه‌روزی برخی عوامل روزمزد فضای مجازی مخالف جمهوری اسلامی ایران با واكنش‌های متفاوت و البته مضحكی از سوی كاربران مواجه شد. برخی از این عناصر هم حتی ضمن خیالبافی‌های معمول درباره اطلاع از اخبار محرمانه اعلام كردند كه مردم ایران طی 24 ساعت آینده منتظر یك درگیری شدید باشند و علاوه بر این از تجمع در نزدیكی تاسیسات نظامی و انتظامی خودداری كنند چون این مراكز هدف اولیه حملات آمریكایی‌ها است! شوری این ادعاها در فضای مجازی آنچنان بود كه بسیاری از كاربران از مخالف تا موافق جمهوری اسلامی را وامی‌داشت كه ضمن نثار زمزمه‌های درگوشی ناشایست نسبت به چنین گویندگانی به تمسخر آنان بپردازند.
در اولین واكنش ترامپ در حساب توییتری خود بدون هیچ توضیح اضافه‌ای نوشت: ایران یك اشتباه بسیار بزرگ را مرتكب شد. برخی رسانه‌ها همین جمله را با عنوان واكنش تند ترامپ تعبیر كردند و منتظر بودند رئیس‌جمهور ایالات متحده در موضعگیری دیگر از نقشه‌های خود برای برخورد سخت با ایران بگوید. اما ظاهرا واكنش دوم او انتظار جنگ‌طلبان را برآورده نكرد. او در دیدار با جاستین ترودو نخست‌وزیر كانادا در كاخ سفید ضمن اعلام این‌كه این پهپاد در آب‌های بین‌المللی بوده عنوان كرد كه ایرانی‌ها اشتباه بسیار بدی را مرتكب شدند اما وی در تحلیل ماجرا اتفاق صورت‌گرفته را تا حد یك اشتباه فردی تقلیل داد و ضمن ابراز خوشوقتی از این‌كه این پهپاد بدون سرنشین بوده عنوان كرد كه فكر می‌كنم یكی از فرماندهان نظامی ایران این اشتباه بزرگ را انجام داده است.
ارزیابی اظهارات صورت‌گرفته نشان می‌داد كه سقوط پهپاد ظاهرا محاسبات نظامی ارتش آمریكا را با مشكل مواجه كرده است. آنها گمان نمی‌كردند كه ایران از چنین قدرت دفاعی برخوردار باشد و به گمان خود پهپاد مذكور با توجه به فوق پیشرفته بودن آن می‌تواند بدون مانع به جاسوسی در مرزهای دریایی یا آسمان ایران بپردازد و بدون مشكل به مقر خود برگردد اما با رهگیری این پهپاد جاسوسی ساختار تحلیلی كارشناسان نظامی آمریكا به‌هم ریخت. با این وصف، مقامات جنگ‌طلب كاخ سفید البته به این واكنش‌ها راضی نبودند و امید داشتند كه حداقل به صورت محدود هم كه شده به تاسیسات نظامی ایران حمله‌ای صورت گیرد. در همین زمینه خبرگزاری رویترز اعلام كرد كاخ سفید از رهبران دموكرات و جمهوریخواه دعوت كرد تا با حضور در جلسه‌ای اطلاعات مرتبط با ساقط كردن پهپاد آمریكایی توسط ایران به آنها ارائه شود. روسای كمیته‌های نیروهای مسلح در مجلس نمایندگان و مجلس سنا نیز از جمله مدعوین به این جلسه بودند که نتیجه‌ای دربر نداشت.
واكنش مخالفان ترامپ
ایلان گلدنبرگ، مقام سابق وزارت دفاع آمریكا در مطلبی در توییتر نوشت: «همه یك نفس عمیق بكشند. ایران قبلا هم پهپادهای آمریكا را زده است. دلیلی برای جنگ نیست. این بخشی از همان افزایش متقابل تنش است كه هفته پیش دیدیم تمامش نتیجه تصمیم اشتباه ترامپ در خروج از برجام است.
جو بایدن، معاون سابق رئیس‌جمهور آمریكا و جدی‌ترین نامزد فعلی حزب دموكرات برای انتخابات سال آینده در توییتر نوشت: فاجعه خودساخته دونالد ترامپ در خروج یك جانبه از برجام نه تنها به توافق بهتری ختم نشده، بلكه ایران در آستانه بازگشت به برنامه هسته‌ای خود است و زمینه رویارویی نظامی میان دو كشور هم پدید آمده است.
بایدن افزود: راهبرد رئیس‌جمهور ترامپ در قبال ایران یك فاجعه خودساخته است. ما در خاورمیانه دو اولویت داریم؛ یكی دست نیافتن ایران به سلاح هسته‌ای و دوم سلامت شریان عبور نفت از تنگه هرمز كه حالا آقای ترامپ در هر دو زمینه شكست خورده است.
فضاسازی رسانه‌ای
صبح دیروز به وقت تهران نیویورك‌تایمز مدعی شد ترامپ تصمیم به حمله موردی به چند پایگاه در ایران گرفته بوده اما در لحظات آخر، از این تصمیم صرف‌نظر كرده است. بر اساس این گزارش، حمله نظامی آمریكا قرار بوده در بامداد جمعه انجام شود تا تلفات انسانی كمتر شود. موضوع خنده‌داری كه ترامپ هم در توییت دیروز خود به آن اشاره كرد و مدعی شد با توجه به این‌كه حمله به مواضع ایران باعث كشته شدن حدود 150 نفر می‌شده از این حمله صرف‌نظر
كرده است.
گذشته از این مواضع طنزآمیز ترامپ، باید گفت هراس نیروهای نظامی آمریكا از رویارویی با ایران با واقعیت‌های موجود عرصه سیاسی و نظامی ایران تطابق دارد، چون گرچه طیف جنگ‌طلب آمریكایی در چند ماه اخیر وسوسه شده بودند كه برای وادار كردن جمهوری اسلامی به عقب‌نشینی ضربه محدود نظامی به منافع ایران وارد كنند اما پاسخ قاطع ایران بویژه بعد از سقوط پهپاد جاسوسی نشان داد كه واكنش ایران به كوچك‌ترین تجاوز و تعدی آمریكا حتمی و سخت و دردناك
خواهد بود.
