فضای مجازی در خدمت تعلیم و تربیت

فضای مجازی در خدمت تعلیم و تربیت

در زمانه امروز زندگی بدون فضای مجازی تقریبا غیرممكن است، زیرا خدمات این فضا، مراودات را آسان‌تر و جذاب‌تر كرده و از این پس دیگر از آن گریزی نیست، اما همان‌طور كه همیشه گفته شده است استفاده از این فضا نیازمند بسترسازی‌های فرهنگی است تا به‌ویژه در خانواده‌ها، سواد رسانه‌ای ارتقا یابد و افراد از كوچك تا بزرگ بدانند كه از فضای مجازی و محتوای آن درچه شرایطی و چگونه استفاده كنند. مشكل اما این است كه اغلب ما بی‌هدف درفضای مجازی می‌گردیم و به معنی واقعی كلمه وقت تلف می‌كنیم بدون این كه این فضا و محتواهای آن به ارتقای دانایی و آگاهی در ما كمك كند.
خانواده‌های زیادی هستند كه به علت مشغله‌های كاری و مشكلات زندگی حال حرف زدن با بچه‌ها و برقراری ارتباط سالم با آنها را ندارند و بازی با آنها و قصه‌گویی كه از رسومات قدیمی ماست را كنار گذاشته‌اند و در عوض به دست بچه‌ها گوشی‌های تلفن همراهی را داده‌اند كه ممكن است در آن چشم‌شان هر چیزی را ببیند و گوششان هرچیزی را بشنود.
وضع كه در خانواده‌ها اینچنین است، در فضاهای آموزشی از مدرسه تا دانشگاه نیز چنین است، درحالی كه می‌تواند نباشد و از فضای مجازی و امكانات نرم‌افزارهای مفید در جهت افزایش دانش و آگاهی افراد استفاده شود. چند سالی است در برخی كشورهای پیشرفته دنیا از فضای مجازی و تلفن‌های همراه هوشمند برای رشد فرهنگ كتابخوانی میان دانش‌آموزان استفاده می‌شود به این نحو كه كتاب‌های مفید را در این فضا بارگذاری و كودكان و نوجوانان را ترغیب به خواندن می‌كنند.
پس اگر ما نیز از فضای مجازی در جهت تعلیم و تربیت استفاده كنیم راه را به‌درستی رفته‌ایم وگرنه دچار نوعی سرگردانی می‌شویم كه حاصلش تولید افرادی است كه دچار شخصیت‌های ملون هستند. مشكل اصلی جامعه ما این است كه در حوزه سواد رسانه‌ای كمتر كار می‌كنیم برای همین تصور این است كه سواد رسانه‌ای منحصر است به سخت‌افزارها در حالی كه این نوع از سواد به ما آموزش می‌دهد كه چگونه هدفمند جست‌وجو كنیم، از كدام منبع و كانال پیام‌هایمان را دریافت كنیم و آیا همه آنها را بپذیریم یا این كه روی هر پیام تفكر كنیم و با نگاه نقادانه به موضوعات نگاه كنیم. اینها همه مستلزم آموزش هم در خانه و هم در سیستم آموزشی است، چرخه‌ای كه اگر مورد توجه قرار گیرد موجب دانایی و اگر نگیرد موجب ناآگاهی و سطحی شدن می‌شود.