آشنایی با 11 راهكار برای نگهداری گل و گیاه در تابستان
نگذارید گل‌تان کباب شود
تابستان است و دغدغه‌ای به دغدغه‌های شما گل و گیاه داران اضافه شده. چون این فصل یكی از فصول سخت برای نگهداری این موجودات دوست داشتنی لطیف است. پس باید دنبال راهكارهایی باشید برای نگهداری سرحال آنها. كارهای زیادی می‌توانید قبل از شروع تابستان یا در طول این فصل انجام دهید تا مطمئن شوید گیاهان خانگی شما از گرما جان سالم به در می‌برند. در ادامه 11 مورد از مهم‌ترین نكات مربوط به مراقبت تابستانی از گیاهان برای شروع كار شما آورده شده است.
رطوبت را بالا ببرید
گیاهانی كه رطوبت بالا دوست دارند مثل كالاتیا، فیتونیا و بیشتر سرخس‌ها باید در این فصل بیشتر آبیاری شوند. همچنین شما می‌توانید
زیر گلدانی را پر از سنگریزه كرده و داخل آن را آب بریزید تا حكم مرطوب‌كننده را برای گیاه داشته باشد. این كار به سرزندگی بیشتر این نوع گل‌ها در تابستان كمك می‌كند.
گیاه را نسوزانید
اگر می‌خواهید روی گل‌ها آب پاشی كنید به خصوص در باغچه و گیاهان با برگ‌های ظریف و علفی، به هیچ وجه این كار را در ساعات گرم روز انجام ندهید، چون قطرات آب روی سطح برگ مثل ذره‌بین عمل می‌كنند. وقتی اشعه خورشید به آنها می‌تابد آن قسمت از برگ را می‌سوزاند و در نهایت به رشد گیاه آسیب می‌زند.
آبیاری عمیق انجام دهید
الف) آبیاری مناسب كلید مراقبت از گیاهان خانگی است. اگر چه آبیاری بیش از اندازه هم آسان‌ترین راه برای كشتن آنهاست. همچنین می‌دانید نورآفتاب و گرما باعث تبخیر سریع‌تر آب از سطح خاك گلدان می‌شوند. حتما موقع آب دادن به گل‌ها دقت كرده‌اید اگر خیلی سریع آبیاری كنید آب بلافاصله از زیر گلدان خارج می‌شود.
ب) پس در دو حالت آبیاری بسیار سریع یا ناكافی، اغلب تنها قسمت رویی خاك خیس می‌شود و بقیه آب از كناره‌های گلدان و از دسترس ریشه خارج می‌شود. پس در چنین شرایطی مطمئن شوید آب آبیاری به آرامی جذب ریشه گیاه شده و آب اضافی ده تا 20 دقیقه بعد كم‌كم از گلدان خارج می‌شود.
تست رطوبت بگیرید
همیشه رطوبت خاك را چك كنید. بهترین و ساده‌ترین روش برای این كار تست انگشت است. انگشت‌تان را در خاك گلدان فرو كنید، ببینید چقدر مرطوب است. یك بند انگشت یا پایین‌تر؟ اگر رطوبت خاك بالاتر از آن بود، یك هشدار است تا آبدهی را كاهش دهید. با بیلچه، چوب و میخ هم می‌توانید این كار را انجام دهید. وقتی میخ را پای گلدان فرو كرده و بیرون می‌كشید، اگر خاك به آن نچسبیده بود یعنی خشك است ولی اگر خاك خیس باشد مقداری از آن به میخ می‌چسبد، پس فعلا آبیاری نیاز ندارد.
یك شاخص كلیدی دیگر برای خشك شدن سریع خاك، جدا شدن خاك از كناره‌های گلدان است. ایجاد شكاف بین خاك و لبه گلدان یك نشانه برای آبیاری است.
یك نكته دیگر این‌كه هوای خشك خانه در تشنگی سریع‌تر گیاهان مؤثر است. چون در صورت كاهش رطوبت هوا، گیاه آب را زودتر از دست می‌دهد. در نتیجه ریشه، برای جایگزینی آن نیاز به جذب آب بیشتری دارد و خاك گلدان سریع‌تر
خشك می‌شود.
ظهرها آبیاری نكنید
در ساعات گرم روز نباید به گل‌ها آب بدهید. بهترین زمان برای این كار هوای خنك اول صبح است. چون در این زمان گیاهان می‌توانند آب را تا قبل از ظهر جذب كنند و این كار به‌طور مستقیم روی جذب كامل مواد غذایی‌شان تاثیر مثبتی دارد. همچنین آبیاری اول صبح می‌تواند سوخت و ساز مواد غذایی را در گیاهان افزایش دهد و در نتیجه رشد آنها بیشتر شود. از طرف دیگر در سپیده‌دم چون هنوز آفتاب نزده پس تبخیر آب در كمترین حد خودش است و این باعث صرفه‌جویی در مصرف آب می‌شود. می‌دانید كه بالا رفتن رطوبت در اطراف گیاه باعث افزایش بیماری‌های قارچی می‌شود. آبیاری در زمان طلوع آفتاب یك حُسن دیگر هم دارد و آن این‌كه در این زمان چون گیاهان بیشتر آب دریافتی را جذب می‌كنند از تجمع رطوبت بیش از حد رطوبت و ابتلایشان به بیماری جلوگیری می‌شود.
سایه‌سازی كنید
گل و گیاهان آپارتمانی در اصل برای این آپارتمانی نامیده می‌شوند چون نیاز به نور مستقیم ندارند. گل‌هایی كه پشت پنجره‌های جنوبی یا غربی قرار می‌گیرند در این فصل ممكن است دچار آفتاب سوختگی شوند. اما از آنجا كه شما نمی‌توانید روی برگ‌های آنها ضد آفتاب بزنید بهتر است در ساعات گرم روز جا به جایشان كنید، پرده‌ها را بكشید یا در صورت نازك بودن پرده از پشت دری استفاده كنید تا از آفتاب مستقیم در امان باشند. لازم است بدانید این حالت حتی برای كاكتوس‌ها و ساكولنت‌های نور دوستی كه هنوز كوچكند و به نور زیاد عادت نكرده‌اند، صادق است.
خونسردی خود را حفظ كنید
شما در هوای خیلی گرم چه احساسی دارید؟ احساس ضعف و بی‌حالی می‌كنید؟ حالا فكر كنید گیاهان‌تان چه احساسی دارند. آنها تا مدتی می‌توانند گرمای زیادی را تحمل كنند اما بعد پژمرده می‌شوند. در چنین شرایطی بهترین كاری كه می‌توانید بكنید این است كه آنها را از نقاط گرم خانه دور نگه دارید و در ساعات گرم روز آنها را در ساعات گرم روز از پنجره دور كنید.
بهترین راه برای خنك نگه داشتن خانه شما در گرما، بستن پنجره‌ها در طول روز به خصوص در ساعات اوج گرما و باز كردن آنها در شب وقتی كه هوا خنك می‌شود. اگر بتوانید خانه را فقط چند درجه خنك‌تر كنید، احساس بهتری خواهید داشت و این حس به گیاهان شما هم منتقل خواهد شد.
در اوج گرما غذا ندهید
گرچه استفاده از كودهای شیمیایی برای گیاه به‌خصوص در فصل رشد بسیار مفید است، اما بهتر است در روزهای اوج گرما این كار را متوقف كنید. به محض كاهش دما می‌توانید این كار را از سر بگیرید. یادتان باشد در كنار كمبود مواد غذایی گیاهان به اثرات زیاد بود آنها فكر كنید كه همین دردسر ساز می‌شود. اگر گیاه شما در تابستان رشد كندی دارد یا حاشیه و روی برگ‌ها سوخته و یا برگ‌ها پژمرده هستند و لكه‌های سفید نمكی روی خاك دیده‌اید، همه این‌هااز عوارض زیاد بودن مواد غذایی است. غذای اضافه نتیجه معكوس دارد.
تعویض گلدان نكنید
شما نباید یك روز خیلی گرم را برای این كار انتخاب كنید به‌خصوص در گیاهانی كه وابسته به ریشه هستند (مثل فیكوس). چرا؟ چون بیشتر مواقع برگ‌ها در اثر گرما آسیب می‌بینند. حالا تصور كنید اگر گلدان را در روزهای گرم، تعویض كنید شوك مضاعفی به گیاه وارد می‌شود.
برای هرس صبر كنید
چرا باید تا زمان عبور موج گرما برای هرس گل و گیاهان زینتی صبر كرد؟ استرس در حالی كه هرس گیاه را به تولید شاخ و برگ نو تشویق می‌كند اما فصل گرم اصلا زمان مناسبی برای انجام آن نیست. این مورد بیشتر برای گل‌های باغچه‌ای صدق می‌كند به ویژه آنهایی كه شاخه‌های چوبی دارند و به آن تنش وارد می‌كند. پس در روزهای گرم كمی عقب‌نشینی كنید. وقتی شرایط به حالت نرمال برگشت می‌توانید برگ‌هایی را كه بر اثر عواملی مثل گرما، آبیاری زیاد و خشكی هوا، زرد، بی‌رنگ و خشك شده‌اند
هرس كنید.
یاد بگیرید استرس را تشخیص دهید
اگر در پیشگیری بهتر از درمان است كوتاهی كردید و گیاه دچار مشكل شد باید بلافاصله سراغ تشخیص این علائم بروید. كلیدها را که شناختید می‌توانید از پیشروی آثار تنش‌زا جلوگیری كنید. علائم متداول استرس برای مراقبت از گیاه در تابستان معمولا باید با گرمای بیش از حد و آب خیلی كم انجام شود.
گیاهان گرمسیری، به ویژه آنهایی كه برگ‌های نازك دارند، معمولا در معرض گرما قرار می‌گیرند.
شاخ و برگ تازه گیاه كه زمانی سبز روشن هستند وقتی استرس‌زده باشد، رنگ‌پریده به نظر می‌رسد.
این علائم به طور كلی به روش‌های مختلفی خود را نشان می‌دهد، اما اغلب شبیه لكه قهوه‌ای یا زرد پررنگ در برگ‌ها و ساقه‌ها به نظر می‌رسد.
گل‌ها و گاهی برگ‌های یك گیاه استرس‌زده، می‌افتند و یا زرد می‌شوند.
گیاهانی كه رطوبت بالا دوست دارند مثل كالاتیا، فیتونیا و بیشتر سرخس‌ها باید در این فصل بیشتر آبیاری شوند. همچنین شما می‌توانید
زیر گلدانی را پر از سنگریزه كرده و داخل آن را آب بریزید تا حكم مرطوب‌كننده را برای گیاه داشته باشد. این كار به سرزندگی بیشتر این نوع گل‌ها در تابستان كمك می‌كند.
گیاه را نسوزانید
اگر می‌خواهید روی گل‌ها آب پاشی كنید به خصوص در باغچه و گیاهان با برگ‌های ظریف و علفی، به هیچ وجه این كار را در ساعات گرم روز انجام ندهید، چون قطرات آب روی سطح برگ مثل ذره‌بین عمل می‌كنند. وقتی اشعه خورشید به آنها می‌تابد آن قسمت از برگ را می‌سوزاند و در نهایت به رشد گیاه آسیب می‌زند.
آبیاری عمیق انجام دهید
الف) آبیاری مناسب كلید مراقبت از گیاهان خانگی است. اگر چه آبیاری بیش از اندازه هم آسان‌ترین راه برای كشتن آنهاست. همچنین می‌دانید نورآفتاب و گرما باعث تبخیر سریع‌تر آب از سطح خاك گلدان می‌شوند. حتما موقع آب دادن به گل‌ها دقت كرده‌اید اگر خیلی سریع آبیاری كنید آب بلافاصله از زیر گلدان خارج می‌شود.
ب) پس در دو حالت آبیاری بسیار سریع یا ناكافی، اغلب تنها قسمت رویی خاك خیس می‌شود و بقیه آب از كناره‌های گلدان و از دسترس ریشه خارج می‌شود. پس در چنین شرایطی مطمئن شوید آب آبیاری به آرامی جذب ریشه گیاه شده و آب اضافی ده تا 20 دقیقه بعد كم‌كم از گلدان خارج می‌شود.
تست رطوبت بگیرید
همیشه رطوبت خاك را چك كنید. بهترین و ساده‌ترین روش برای این كار تست انگشت است. انگشت‌تان را در خاك گلدان فرو كنید، ببینید چقدر مرطوب است. یك بند انگشت یا پایین‌تر؟ اگر رطوبت خاك بالاتر از آن بود، یك هشدار است تا آبدهی را كاهش دهید. با بیلچه، چوب و میخ هم می‌توانید این كار را انجام دهید. وقتی میخ را پای گلدان فرو كرده و بیرون می‌كشید، اگر خاك به آن نچسبیده بود یعنی خشك است ولی اگر خاك خیس باشد مقداری از آن به میخ می‌چسبد، پس فعلا آبیاری نیاز ندارد.
یك شاخص كلیدی دیگر برای خشك شدن سریع خاك، جدا شدن خاك از كناره‌های گلدان است. ایجاد شكاف بین خاك و لبه گلدان یك نشانه برای آبیاری است.
یك نكته دیگر این‌كه هوای خشك خانه در تشنگی سریع‌تر گیاهان مؤثر است. چون در صورت كاهش رطوبت هوا، گیاه آب را زودتر از دست می‌دهد. در نتیجه ریشه، برای جایگزینی آن نیاز به جذب آب بیشتری دارد و خاك گلدان سریع‌تر
خشك می‌شود.
ظهرها آبیاری نكنید
در ساعات گرم روز نباید به گل‌ها آب بدهید. بهترین زمان برای این كار هوای خنك اول صبح است. چون در این زمان گیاهان می‌توانند آب را تا قبل از ظهر جذب كنند و این كار به‌طور مستقیم روی جذب كامل مواد غذایی‌شان تاثیر مثبتی دارد. همچنین آبیاری اول صبح می‌تواند سوخت و ساز مواد غذایی را در گیاهان افزایش دهد و در نتیجه رشد آنها بیشتر شود. از طرف دیگر در سپیده‌دم چون هنوز آفتاب نزده پس تبخیر آب در كمترین حد خودش است و این باعث صرفه‌جویی در مصرف آب می‌شود. می‌دانید كه بالا رفتن رطوبت در اطراف گیاه باعث افزایش بیماری‌های قارچی می‌شود. آبیاری در زمان طلوع آفتاب یك حُسن دیگر هم دارد و آن این‌كه در این زمان چون گیاهان بیشتر آب دریافتی را جذب می‌كنند از تجمع رطوبت بیش از حد رطوبت و ابتلایشان به بیماری جلوگیری می‌شود.
سایه‌سازی كنید
گل و گیاهان آپارتمانی در اصل برای این آپارتمانی نامیده می‌شوند چون نیاز به نور مستقیم ندارند. گل‌هایی كه پشت پنجره‌های جنوبی یا غربی قرار می‌گیرند در این فصل ممكن است دچار آفتاب سوختگی شوند. اما از آنجا كه شما نمی‌توانید روی برگ‌های آنها ضد آفتاب بزنید بهتر است در ساعات گرم روز جا به جایشان كنید، پرده‌ها را بكشید یا در صورت نازك بودن پرده از پشت دری استفاده كنید تا از آفتاب مستقیم در امان باشند. لازم است بدانید این حالت حتی برای كاكتوس‌ها و ساكولنت‌های نور دوستی كه هنوز كوچكند و به نور زیاد عادت نكرده‌اند، صادق است.
خونسردی خود را حفظ كنید
شما در هوای خیلی گرم چه احساسی دارید؟ احساس ضعف و بی‌حالی می‌كنید؟ حالا فكر كنید گیاهان‌تان چه احساسی دارند. آنها تا مدتی می‌توانند گرمای زیادی را تحمل كنند اما بعد پژمرده می‌شوند. در چنین شرایطی بهترین كاری كه می‌توانید بكنید این است كه آنها را از نقاط گرم خانه دور نگه دارید و در ساعات گرم روز آنها را در ساعات گرم روز از پنجره دور كنید.
بهترین راه برای خنك نگه داشتن خانه شما در گرما، بستن پنجره‌ها در طول روز به خصوص در ساعات اوج گرما و باز كردن آنها در شب وقتی كه هوا خنك می‌شود. اگر بتوانید خانه را فقط چند درجه خنك‌تر كنید، احساس بهتری خواهید داشت و این حس به گیاهان شما هم منتقل خواهد شد.
در اوج گرما غذا ندهید
گرچه استفاده از كودهای شیمیایی برای گیاه به‌خصوص در فصل رشد بسیار مفید است، اما بهتر است در روزهای اوج گرما این كار را متوقف كنید. به محض كاهش دما می‌توانید این كار را از سر بگیرید. یادتان باشد در كنار كمبود مواد غذایی گیاهان به اثرات زیاد بود آنها فكر كنید كه همین دردسر ساز می‌شود. اگر گیاه شما در تابستان رشد كندی دارد یا حاشیه و روی برگ‌ها سوخته و یا برگ‌ها پژمرده هستند و لكه‌های سفید نمكی روی خاك دیده‌اید، همه این‌هااز عوارض زیاد بودن مواد غذایی است. غذای اضافه نتیجه معكوس دارد.
تعویض گلدان نكنید
شما نباید یك روز خیلی گرم را برای این كار انتخاب كنید به‌خصوص در گیاهانی كه وابسته به ریشه هستند (مثل فیكوس). چرا؟ چون بیشتر مواقع برگ‌ها در اثر گرما آسیب می‌بینند. حالا تصور كنید اگر گلدان را در روزهای گرم، تعویض كنید شوك مضاعفی به گیاه وارد می‌شود.
برای هرس صبر كنید
چرا باید تا زمان عبور موج گرما برای هرس گل و گیاهان زینتی صبر كرد؟ استرس در حالی كه هرس گیاه را به تولید شاخ و برگ نو تشویق می‌كند اما فصل گرم اصلا زمان مناسبی برای انجام آن نیست. این مورد بیشتر برای گل‌های باغچه‌ای صدق می‌كند به ویژه آنهایی كه شاخه‌های چوبی دارند و به آن تنش وارد می‌كند. پس در روزهای گرم كمی عقب‌نشینی كنید. وقتی شرایط به حالت نرمال برگشت می‌توانید برگ‌هایی را كه بر اثر عواملی مثل گرما، آبیاری زیاد و خشكی هوا، زرد، بی‌رنگ و خشك شده‌اند
هرس كنید.
یاد بگیرید استرس را تشخیص دهید
اگر در پیشگیری بهتر از درمان است كوتاهی كردید و گیاه دچار مشكل شد باید بلافاصله سراغ تشخیص این علائم بروید. كلیدها را که شناختید می‌توانید از پیشروی آثار تنش‌زا جلوگیری كنید. علائم متداول استرس برای مراقبت از گیاه در تابستان معمولا باید با گرمای بیش از حد و آب خیلی كم انجام شود.
گیاهان گرمسیری، به ویژه آنهایی كه برگ‌های نازك دارند، معمولا در معرض گرما قرار می‌گیرند.
شاخ و برگ تازه گیاه كه زمانی سبز روشن هستند وقتی استرس‌زده باشد، رنگ‌پریده به نظر می‌رسد.
این علائم به طور كلی به روش‌های مختلفی خود را نشان می‌دهد، اما اغلب شبیه لكه قهوه‌ای یا زرد پررنگ در برگ‌ها و ساقه‌ها به نظر می‌رسد.
گل‌ها و گاهی برگ‌های یك گیاه استرس‌زده، می‌افتند و یا زرد می‌شوند.
