حقایق هشداردهندهای كه نشان میدهد باید هر چه زودتر برای نجات خودمان كاری كنیم
10 نشانه وضع اورژانسی آبوهوا
تاریخ نشان داده ما پرستاران خوبی برای زمین نبودهایم و نیستیم. حالا هم كه اوضاع آبوهوای زمین اورژانسی شده است، هنوز عمق فاجعه برای خیلی از ما بهدرستی قابلدرك نیست. در آینده باتوجه به شواهد موجود، بهبود در كار نخواهد بود، پس دستكم باید اوضاع را از چیزی كه هست، بدتر نكنیم.توافقنامه آبوهوایی پاریس دقیقا چنین كاركردی دارد. به موجب این توافقنامه كشورهای امضاكننده موظفند نقشی در كاهش آلایندههای جوی داشته باشند. این توافقنامه قرار است نگذارد میانگین دمای زمین تا پایان قرن حاضر میلادی بیش از 5/1 درجه افزایش پیدا كند. اما دانشمندان پیشبینی كردهاند اگر با همین فرمان پیش برویم و هوا را آلوده كنیم، بین سالهای 1409 تا 1431 شمسی/ ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۲ میلادی از مرز 5/1 درجه افزایش دما عبور خواهیم كرد. شاید هنوز پیامدهای فاجعهبار چنین رخدادی برایتان باورپذیر نباشد. پس بیایید ده حقیقت تلخی را كه از گرمشدن بیرویه زمین خبر میدهند با هم مرور كنیم. برگرفته از: Wired
گرمتر شدهاند
بسیاری از كشورهای جهان در سالهای اخیر بهطرز بیسابقهای گرمتر شدهاند. به عنوان مثال آمارها نشان میدهد تابستان پارسال، گرمترین تابستان انگلیسیها از سال 1385/ ۲۰۰۶ بود. واكاوی دادههای هواشناسی تابستان ۲۰۱۸ بریتانیا نشان داد این قبیل موجهای شدید گرما تا حد زیادی از تغییرات آبوهوایی ناشی میشود. تحقیقات حاكی از آن است كه موجهای شدید گرما قرار نیست حالاحالاها شرشان را كم كنند، اما فقط تابستان بریتانیا نیست كه گرمتر شده است. زمستانهای این كشور هم بهطرز عجیبی از سرما فاصله گرفتهاند.
در هفتم اسفند 97 و در ابتدای آخرین ماه زمستان، دمای نسبتا بالای 2/21 درجه سانتیگراد برای منطقه كیو گاردن لندن ثبت شد. زمستانهای گرمتر اتفاق خوبی برای حیاتوحش، بهخصوص پرندگان مهاجر و پستاندارانی نیست كه به خواب زمستانی میروند. در این شرایط بقای گیاهان گلدار هم مورد تهدید
خواهد بود.
جاكارتا پایتخت اندونزی در حال غرقشدن است
سطح آب دریاها با سرعتی قابلتوجه در حال بالا آمدن است. هر سال بهطور میانگین سه میلیمتر به ارتفاع سطح آب دریاها افزوده میشود. این پدیده را به دو علت میتوان نسبت داد. یكی انبساط گرمایی (هرچه اقیانوسها گرمتر شود، آب انبساط بیشتری پیدا میكند) و دیگری ذوبشدن یخچالها و صفحات یخی (این اتفاق موجب افزایش جریان آب میشود).
اگر یخهای جنوبگان و گرینلند كاملا ذوب شود، سطح آب دریاها در جهان حتی ممكن است تا ۶۵ متر هم بالا بیاید. این سناریو هرقدر هم نامحتمل به نظر برسد، باز قابلانكار نیست كه تودههای یخی در مناطق قطبی سریعتر از پیش در حال ذوبشدن هستند و در همین حد هم زندگی قطبنشینها و ساكنان نواحی ساحلی تحت تأثیر قرار گرفته است.
برخی مناطق جاكارتا پایتخت اندونزی سالی حدود ۲۵ سانتیمتر زیر آب فرو میرود. از اینرو سران اندونزیایی در تلاشند مقدمات انتقال پایتخت از جاكارتا به منطقهای دورتر را فراهم كنند. در اقیانوس آرام هم حداقل هشت جزیره در یك قرن گذشته زیر آب رفتند. با ادامه این روند جزایری ازجمله تووالو و مارشال بهزودی از نقشه جهان محو خواهند شد.
در ۴۰ سال اخیر ۶۰ درصد جانوران از بین رفتهاند
سازمانهای فعال درزمینه حیاتوحش هر از چند گاهی گزارشهایی مبنی بر افت جمعیت گونههای جانوری منتشر میكنند كه متأسفانه تحقیقات آنها معمولا هم به اقدامی كارساز برای نجات گونههای در معرض تهدید ختم نمیشود، اما میدانیم این موج انقراض به تغییرات آبوهوایی نامربوط نیست. تغییرات آبوهوایی بهعنوان سومین عامل تأثیرگذار در نابودی تنوع زیستی گزارش شده است. مصرف و بهرهبرداری بیرویه منابع زمینی و دریایی در جایگاههای پیشین قرار دارند.
حتی اگر دمای زمین فقط دو درجه سانتیگراد افزایش پیدا كند، باز هم 5درصد گونههای جانوری و گیاهی در معرض تهدید خواهند بود. گرمای شدید بهخصوص به صخرههای مرجانی صدمه میزند. سطح پوششهای مرجانی با دو درجه سانتیگراد افزایش، میانگین دمای زمین به تنها یك درصد میزان فعلی خواهد رسید و این یعنی از انقراض صخرههای مرجانی خیلی دور نیستیم.
انتشار كربن از سال ۲۰۱۱
با سریعترین روند رو به افزایش است
تغییرات آبوهوایی شدید سبب افزایش نیاز بشر به مصرف منابع انرژی شده است. در سال ۲۰۱۸ انتشار كربن بر اثر مصرف جهانی انرژی به میزان 2 درصد جهش داشت و این سریعترین رشد انتشار كربن در هفت سال گذشته بوده است. فكر میكنید چرا؟
در سال گذشته وضعیتهای آبوهوایی غیرمعمول كم رخ نداده است. تمام روزهایی كه دمای هوا از حد معمول خیلی گرمتر یا سردتر شد، مردم چارهای نداشتند جز اینكه بدی هوا را با روشنكردن سیستمهای سرمایشی یا گرمایشی قابلتحملتر كنند. درنتیجه استفاده از منابع زغالسنگ و گاز طبیعی در جهان برای تأمین انرژی مورد نیاز بالا گرفت. بخش انرژی هم كه خود متهم انتشار دوسوم از كل كربن راهیشده به اتمسفر است.
جیره ۲۰۱۹ زمین را تا 7 مرداد مصرف میكنیم
«روز بدهكاری به زمین» روزی نمادین برای هشدار نسبت به برداشت بیرویه منابع طبیعی است. تاریخ محاسبه شده این روز بهطور نمادین نشان میدهد مصرف منابع طبیعی زمین تا آن تاریخ در سال جاری بیش از ظرفیت زمین برای بازسازی منابع از دسترفته سال پیش است. این تاریخ هر سال جلوتر میافتد. این روز 20 سال پیش در سال ۱۹۹۹ در ۲۹ سپتامبر (7 مهر 1378) بود و امسال در ۲۹ جولای (7 مرداد 1398). یعنی ما كل جیره امسالمان را تا هفتم مرداد برداشت خواهیم كردیم و بقیه برداشتهایمان تا انتهای سال فراتر از ظرفیت بازسازی زمین خواهد بود!برداشت منابع طبیعی بیش از ظرفیت بازسازی زمین موجب عواقب ناگواری ازجمله نابودی جنگلها، فرسایش خاك و افزایش انتشار دیاكسیدكربن خواهد شد و اینها در نهایت به تشدید گرمایش جهانی، خشكسالی، آتشسوزیهای جنگلی و بسیاری از پیامدهای آبوهوایی دیگر خواهد انجامید.
سطح كنونی دیاكسیدكربن در جو از هر زمان دیگری در تاریخ بشر بالاتر است
حسگرهای كار گذاشتهشده در رصدخانه مونا لوا در هاوایی از دهه 1330/ ۱۹۵۰ در حال اندازهگیری غلظت دیاكسید كربن موجود در اتمسفر زمیناند. این حسگرها در اردیبهشت امسال غلظت
26/415 ppm (قسمت در میلیون) را ثبت كردند. آخرین باری كه غلظت دیاكسید كربن در اتمسفر زمین به این حد رسیده بود به بیش از سهمیلیون سال پیش برمیگردد؛ زمانی كه سطح آب دریاها خیلی بالاتر از امروز بود و در جنوبگان درخت میرویید!
دانشمندان هشدار دادهاند كه غلظت دیاكسید كربن بالاتر از ۴۵۰ppm میتواند با پیامدهای آبوهوایی فاجعهبار و غیرقابلجبرانی همراه باشد. این را هم بدانید كه از سال ۱۷۵۰ میلادی تاكنون، حدود نیمی از دیاكسید كربن راهیافته به جو در ۴۰ سال اخیر منتشر شده است.
تب دانگ بهزودی آمریكا را درگیر میكند
تب دانگ نوعی بیماری ویروسی است كه از پشههای ناقل به انسان منتقل میشود و بهشدت هم در حال گسترش است. تاكنون ده هزار نفر از این بیماری تلف شدهاند و حدود صد میلیون نفر دیگر هر سال مورد تهدید قرار میگیرند. این بیماری از پشههای آئِدِس ایجِپتی منتقل میشود. هرچه زمین رو به گرمتر شدن میرود، امكان رشد و بقای این گونه پشهها مساعدتر میشود. محققان هشدار دادهاند اگر تدبیری برای گرمایش زمین اندیشه نشود، تب دانگ تا سال 1429/ ۲۰۵۰ میتواند به جنوبشرقی ایالات متحده و شهرهای ساحلی چین و ژاپن هم راه پیدا كند و قربانی بگیرد.
دوسوم رخدادهای آبوهوایی در ۲۰ سال گذشته تحت تأثیر فعالیتهای مخرب انسان بوده است
شمار وقوع سیل و بارانهای سنگین از سال 1383/ ۲۰۰۴ دو برابر شده است. شیوع گرمای شدید، خشكسالی و آتشسوزی هم در ۴۰ سال گذشته بیش از دو برابر افزایش یافته است. رخدادهای شدید آبوهوایی هرگز تنها از یك دلیل ناشی نمیشود. اما لازم است بدانید فعالیتهای مخرب بشری نقش بسزایی در تشدید وضعیتهای آبوهوایی دارد.
دانشمندان دریافتهاند ۶۸ درصد تمام رخدادهای شدید آبوهوایی براثر تغییرات جوی حاصل از فعالیتهای انسانی تشدید شدهاند. درواقع ردپای ما انسانها در تشدید بروز حوادثی همچون سیل و بارانهای سنگین و نیز خشكسالی بهوضوح مشهود است.
۱۲۰ هزار كیلومتر مربع از جنگلهای استوایی سال گذشته نابود شد
جنگلهای استوایی با سرعتی باورنكردنی در حال نابودی است. در هر دقیقه چیزی به اندازه ۳۰ زمین فوتبال از مساحت این جنگلها كاسته میشود. بخشی از این نابودی بهدلیل آتشسوزیهای طبیعی است، اما بخش زیادی هم از تخریبهای عمدی برای گلهداری و كشاورزی ناشی میشود. توسعه زمینهای كشت روغن پالم و سویا تاكنون عامل بسیاری از جنگلزداییها بوده است.
نابودی جنگلها كربن بیشتری راهی جو میكند. زیرا رشد درختان بهطور طبیعی مقداری از انتشار كربن را مهار میكند. وقتی جنگلها نابود میشود، كربنی كه دههها ذخیره شده بود ناگهان در جو آزاد میشود و حالا ۱۱ درصد انتشار دیاكسید كربن در جهان بهدلیل همین نابودی جنگلهای استوایی است. اگر بخواهیم در سطح كشوری عوامل انتشار دیاكسید كربن را بررسی كنیم، میتوان گفت پس از چین و ایالات متحده بهعنوان بزرگترین تولیدكنندگان كربن در جهان جنگلزدایی در مناطق استوایی در جایگاه سوم قرار میگیرد.
بعید است اروپا قادر به تحقق اهداف انرژی در حوزه حملونقل باشد
برخی كشورهای اروپایی مانند بریتانیا در تلاشند تا سال 1429/۲۰۵۰ هیچ انتشار كربنی از جانب وسایل نقلیه در حال تردد نداشته باشند. یعنی دهها میلیون خودروی مصرفكننده سوخت فسیلی در این كشور باید جای خود را با خودروهای برقی عوض كنند. اما تحقق این هدف بهآسانی امكانپذیر نیست و بریتانیا باید مقادیر زیادی كبالت (در حد مصرف كل صنعت اروپا در سال) به كشور وارد و سهچهارم تولید لیتیوم در جهان را مصرف كند كه در این حالت تقریبا به تمام تولید نِئودیمیم و حدود حداقل نیمی از تولید مس در جهان هم نیاز خواهد داشت.
با این اوصاف میبینید هشدارهای محققان هواشناسی نسبت به تغییرات شدید آبوهوایی شوخی نیست و وضع آبوهوای زمین براثر فعالیتهای انسانی مخرب واقعا رو به وخامت است. این وخامت نهتنها روی طبیعت و حیاتوحش تأثیر خواهد داشت، بلكه زندگی ما انسانها را هم دگرگون میكند.