گفت‌وگوی آدینه این هفته با محمدرضا بهزادی، نویسنده و تاریخ‌پژوه
سالی چند بار به هنگام سفر می‌کنم
شیما آشتیانی
محمدرضا بهزادی، متولد 17 فروردین 65 و فارغ‌التحصیل دكتری حشره‌شناسی كشاورزی (پارازیتولوژیست) از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات است. گرچه برای او پتانسیل كار در رشته‌اش وجود داشت، با این حال در زمینه حشره‌شناسی بسیار كم كار كرده است. نزدیك به 9 سال عضو هیات تحریریه مجله داستان همشهری (بخش روایت‌های داستانی)، چندسالی فهرست نویسی نسخ خطی و كهنه‌چاپ‌های عربی و فارسی، راه‌اندازی موزه و مركز اسناد كتابخانه مركزی دانشگاه شهید بهشتی، مشاور ریاست مركز اسناد دانشگاه شهید بهشتی، راه‌اندازی مركز اسناد و موزه كتابخانه مركزی دانشگاه علوم پزشكی ایران، تدریس كوتاه مدت درس روش پژوهش و تحقیق در علم اطلاعات و دانش‌شناسی به روش خاص خودش در مقطع كارشناسی ارشد در دانشگاه شهید بهشتی و نویسندگی و تالیف چندین كتاب از جمله فعالیت‌های او تاكنون است. با این همه، بهزادی علاقه‌ای به كارمند بودن ندارد. او بیشتر وقتش را صرف مطالعه تاریخ می‌كند و از آن با « علاقه شخصی جدی» یاد می‌كند. این علاقه تا حدی است كه هم‌اكنون مدیر مطالعات تاریخ انتشارات «پرنده» با مدیریت عباس حسین‌نژاد است. وی در حال تصحیح دیوان میرزا نصرا... صبوری اصفهانی و یكی دو نسخه خطی دیگر و تالیف كتابی جامع درباره تاریخ خوزستان در دوران امرای بنی‌كعب و حكومت خاندان شیخ خزعل‌خان معزالسلطنه سردار اقدس و همچنین تصحیح، تحشیه و تنقیح دو عهدنامه تركمنچای و گلستان به همراه یكی از دوستانِ نزدیكش، برای اولین بار در ایران است. از قراردادهای گلستان و تركمنچای در اصل چهار نسخه وجود داشته است، دو نسخه در ایران و دو نسخه در روسیه. نسخه‌های اصلی در آرشیو سیاست خارجی امپراتوری روسیه در مسكو است كه پس از پیگیری‌ها و درخواست‌های مدیر این انتشارات اسكن شده و به ایران فرستاده شده است و اكنون در حال تصحیح و انتشار متن اصلی آنها هستند. می‌توان گفت كامل‌ترین نسخه از این قراردادها به همراه تصویرشان كه بسیار با‌كیفیت هستند، در مرحله ورود به انتشار تا آخر تابستان است.
کتاب
به‌خاطر علاقه شخصی جدی‌ای كه به تاریخ دارم وقت زیادی برای مطالعه می‌گذارم. آخرین كتابی كه در حال مطالعه‌اش هستم هم در همین زمینه است. «تاریخ خوزستان» نوشته مصطفی انصاری كتاب بسیار خوبی‌است.
توضیحات تکمیلی
«تاریخ خوزستان، دوره خاندان كعب و شیخ خزعل» به نویسندگی مصطفی انصاری و ترجمه محمد جواهركلام، تحقیقی است درباره تاریخ خوزستان در فاصله سال‌های 1878 تا 1925م ( 1256تا 1304هـ ش) كه به دوره حكمرانی خاندان كعب یا شیخ خزعل مربوط است. نویسنده بر آن است ماهیت، گستره و علل خودمختاری قبیله‌ای را در خوزستان، طی سال‌های یاد شده بررسی كند و علل تغییر و تحول آن را نشان دهد. مباحث كتاب شامل شش فصل است. این كتاب توسط نشر شادگان منتشر شده است.
فیلم
اصولا فرصت فیلم نگاه كردن ندارم ولی فیلمی كه خیلی دوست دارم، چندین بار هم آن را تماشا كردم و بیشتر دیالوگ‌هایش را هم حفظ هستم، «ناخدا خورشید» آقای تقوایی است. یكی از دلایل علاقه‌ام به این فیلم، محیطی است كه فیلم در آن ساخته شده است. من همیشه خلیج فارس را به صورت دیوانه‌واری دوست داشته و دارم و مردمان دریادلش را از منظر غیوری غیرتمندی و سجایای فراوان اخلاقی می‌ستایم.
توضیحات تكمیلی
«ناخدا خورشید» فیلمی جنایی به كارگردانی و نویسندگی ناصر تقوایی ساخته شده در سال ۱۳۶۵ است. بازیگرانی همچون داریوش ارجمند، علی نصیریان، سعید پورصمیمی و پروانه معصومی در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. این فیلم كه برداشت آزادی از داستان داشتن و نداشتن ارنست همینگوی است، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد (داریوش ارجمند) و لوح زرین بهترین بازیگر نقش دوم مرد (سعید پورصمیمی) را در پنجمین جشنواره فیلم فجر به خود اختصاص داده است. همچنین ناصر تقوایی جایزه یوزپلنگ برنزی چهل و یكمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم لوكارنو را به خاطر فیلم ناخدا خورشید دریافت كرده‌است.
سفر
10، 11 سال است كه هر سال به «جزیره هنگام» سفر می‌كنم. تا پیش از به‌دنیا آمدن دخترم شاید سالی شش هفت بار با همسرم به این جزیره می‌رفتیم. علاوه بر مدخلیت یك منطقه بكر، آن فرهنگ عربی- ایرانی‌شان كه باعث پاسداری از خلیج فارس شده را دوست دارم.
توضیحات تکمیلی
جزیره هِنگام از جزیره‌های ایران در خلیج فارس است كه با آبادی‌های كوچك با وسعت حدود ۵۰ كیلومتر مربع در جنوب جزیره قشم واقع شده و دارای معادن نمك و خاك و سرب است. این جزیره ارتفاعات پست آهكی دارد و بلندترین نقطه آن كوه ناكس با ۱۰۶ متر ارتفاع است. نام پیشین این جزیره به‌صورت هنجام، هنیام متداول بوده‌است. فعالیت اقتصادی در جزیره هنگام، كه بیشتر اهالی از دیرباز به آن مشغول بوده‌اند، ماهیگیری بوده‌است و هم‌اكنون فروش صدف و پذیرایی از گردشگران نیز از جمله فعالیت‌های مردم محلی است.
پاتوق
خانه یكی از دوستانم پاتوق من است. چهار روز در هفته را منزل دكتر رضا كسروی هستم. هم كار می‌كنیم، هم گفت‌وگوی تاریخی می‌كنیم و هم قهوه‌ای می‌خوریم. او متخصص مامایی و تولیدمثل دام (دامپزشك) و یكی از بزرگ‌ترین لقب‌شناسان دوره قاجار، قبل و بعد از آن در ایران است. فیلسوفی‌است در لباس دامپزشكی و تاریخ.
کتاب
به‌خاطر علاقه شخصی جدی‌ای كه به تاریخ دارم وقت زیادی برای مطالعه می‌گذارم. آخرین كتابی كه در حال مطالعه‌اش هستم هم در همین زمینه است. «تاریخ خوزستان» نوشته مصطفی انصاری كتاب بسیار خوبی‌است.
توضیحات تکمیلی
«تاریخ خوزستان، دوره خاندان كعب و شیخ خزعل» به نویسندگی مصطفی انصاری و ترجمه محمد جواهركلام، تحقیقی است درباره تاریخ خوزستان در فاصله سال‌های 1878 تا 1925م ( 1256تا 1304هـ ش) كه به دوره حكمرانی خاندان كعب یا شیخ خزعل مربوط است. نویسنده بر آن است ماهیت، گستره و علل خودمختاری قبیله‌ای را در خوزستان، طی سال‌های یاد شده بررسی كند و علل تغییر و تحول آن را نشان دهد. مباحث كتاب شامل شش فصل است. این كتاب توسط نشر شادگان منتشر شده است.
فیلم
اصولا فرصت فیلم نگاه كردن ندارم ولی فیلمی كه خیلی دوست دارم، چندین بار هم آن را تماشا كردم و بیشتر دیالوگ‌هایش را هم حفظ هستم، «ناخدا خورشید» آقای تقوایی است. یكی از دلایل علاقه‌ام به این فیلم، محیطی است كه فیلم در آن ساخته شده است. من همیشه خلیج فارس را به صورت دیوانه‌واری دوست داشته و دارم و مردمان دریادلش را از منظر غیوری غیرتمندی و سجایای فراوان اخلاقی می‌ستایم.
توضیحات تكمیلی
«ناخدا خورشید» فیلمی جنایی به كارگردانی و نویسندگی ناصر تقوایی ساخته شده در سال ۱۳۶۵ است. بازیگرانی همچون داریوش ارجمند، علی نصیریان، سعید پورصمیمی و پروانه معصومی در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. این فیلم كه برداشت آزادی از داستان داشتن و نداشتن ارنست همینگوی است، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد (داریوش ارجمند) و لوح زرین بهترین بازیگر نقش دوم مرد (سعید پورصمیمی) را در پنجمین جشنواره فیلم فجر به خود اختصاص داده است. همچنین ناصر تقوایی جایزه یوزپلنگ برنزی چهل و یكمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم لوكارنو را به خاطر فیلم ناخدا خورشید دریافت كرده‌است.
سفر
10، 11 سال است كه هر سال به «جزیره هنگام» سفر می‌كنم. تا پیش از به‌دنیا آمدن دخترم شاید سالی شش هفت بار با همسرم به این جزیره می‌رفتیم. علاوه بر مدخلیت یك منطقه بكر، آن فرهنگ عربی- ایرانی‌شان كه باعث پاسداری از خلیج فارس شده را دوست دارم.
توضیحات تکمیلی
جزیره هِنگام از جزیره‌های ایران در خلیج فارس است كه با آبادی‌های كوچك با وسعت حدود ۵۰ كیلومتر مربع در جنوب جزیره قشم واقع شده و دارای معادن نمك و خاك و سرب است. این جزیره ارتفاعات پست آهكی دارد و بلندترین نقطه آن كوه ناكس با ۱۰۶ متر ارتفاع است. نام پیشین این جزیره به‌صورت هنجام، هنیام متداول بوده‌است. فعالیت اقتصادی در جزیره هنگام، كه بیشتر اهالی از دیرباز به آن مشغول بوده‌اند، ماهیگیری بوده‌است و هم‌اكنون فروش صدف و پذیرایی از گردشگران نیز از جمله فعالیت‌های مردم محلی است.
پاتوق
خانه یكی از دوستانم پاتوق من است. چهار روز در هفته را منزل دكتر رضا كسروی هستم. هم كار می‌كنیم، هم گفت‌وگوی تاریخی می‌كنیم و هم قهوه‌ای می‌خوریم. او متخصص مامایی و تولیدمثل دام (دامپزشك) و یكی از بزرگ‌ترین لقب‌شناسان دوره قاجار، قبل و بعد از آن در ایران است. فیلسوفی‌است در لباس دامپزشكی و تاریخ.
