یوكیا آمانو، رئیس‌ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۷۲ سالگی درگذشت. پیش از این گفته شده بود آمانو به دلیل بیماری، خواهان كناره‌گیری از سمتش در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. در بیانیه آژانس درباره فوت آمانو آمده است: «طی یك دهه گذشته، آژانس با حمایت اعضا و پشتكار كاركنان به نتایج ملموسی برای رسیدن به هدف اتم برای صلح و توسعه دست یافته است.» به همین مناسبت روز گذشته پرچم آژانس بر فراز ساختمان اصلی این سازمان به حالت نیمه‌افراشته در آمد.
آمانو قرار بود در ماه مارس سال جاری میلادی به دلیل بیماری از سمت خود كنار برود. دوره چهار ساله سوم او در این مقام در نوامبر سال ۲۰۲۱ به پایان می‌رسید. ماه سپتامبر گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام كرد آمانو تحت درمان پزشكی قرار گرفته، اما جزئیات بیماری او را اعلام نكرد. درحال حاضر از افرادی مانند رافائل گروسی، نماینده آرژانتین در آژانس یا كرنل فیروتا، رئیس دفتر رومانیایی آمانو به عنوان نامزدهای جانشینی او نام برده می‌شود.
آمانو پنجمین مدیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال ۲۰۰۹ پس از محمد البرادعی بود. وی كه فارغ‌التحصیل دانشكده حقوق دانشگاه توكیو بود، از سال ۱۹۷۲ (میلادی) در وزارت خارجه ژاپن مشغول به كار شد. در آوریل ۲۰۰۱ در مقام نماینده ژاپن با عنوان كارشناس دولتی در هیات سازمان ملل متحد در زمینه مسائل موشكی منصوب و درست سه ماه بعد از آن وارد گروه متخصصان سازمان ملل در زمینه مطالعات منع گسترش و خلع سلاح هسته‌ای شد. وی در سفارتخانه‌های ژاپن در ویتنام، واشنگتن و بروكسل نیز حضور داشت و همچنین یكی از اعضای هیات اعزامی ژاپن به كنفرانس خلع سلاح هسته‌ای در ژنو بود.
آمانو، هفته گذشته نیز در نشست شورای حكام با موضوع پرونده هسته‌ای ایران غایب بود. این دومین بار بود كه او به دلیل مشكلات جسمی نشست‌های آژانس را از دست می‌داد. فدریكا موگرینی، مسؤول سیاست ‌خارجی اتحادیه اروپا در صفحه توییتر خود با ابراز اندوه شدید از فوت آمانو نوشت: «[او] مردی با تعهد و فوق‌العاده حرفه‌ای بود و همیشه سعی می‌كرد به بی‌طرف‌ترین شكل در خدمت جامعه جهانی باشد. من هیچ‌وقت همكاری با او را فراموش نمی‌كنم.»
آمانو سال ۲۰۰۹ با حمایت آمریكا به مدیركلی آژانس رسید. اندكی بعد در اسناد ویكی‌لیكس مشخص شد كه او به واشنگتن اطمینان داده در مسأله پرونده هسته‌ای ایران «كاملا در زمین ایالات متحده» بازی كرده و تلاش می‌كند تا فشار بر جمهوری اسلامی ایران را افزایش دهد. براساس توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵، مدیر‌كل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وظیفه گزارش‌دهی در مورد وضعیت برنامه هسته‌ای ایران و پایبندی تهران به بندهای هسته‌ای برجام را به‌عهده دارد. آمانو تا پیش از تصمیمات اخیر جمهوری اسلامی ایران برای كاهش تعهدات هسته‌ای در ۱۵ گزارش پیاپی از جمله پنج گزارش پس از خروج آمریكا از برجام تایید كرده بود كه تهران به این توافق پایبند است. در ماه‌های گذشته آمریكا و رژیم صهیونیستی، آمانو را برای افزایش بازرسی‌ها و انتشار گزارش‌های جهت‌دار علیه برنامه هسته‌ای ایران، تحت فشار قرار داده بودند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بارها از آمانو به دلیل آنچه او بی‌توجهی به اسناد ادعایی درباره برنامه هسته‌ای ایران خوانده، انتقاد كرد.
یوكیا آمانو در ماه می ۱۹۴۶ در كاناگاوا در ژاپن متولد شده بود. وی در جریان سفر به ایران در ۱۱ تیر ۹۴ با حسن روحانی، رئیس‌جمهور و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار كرد. بعضی منابع می‌گویند مرگ وی به‌دلیل گرایش‌هایش به اروپا و حمایت‌هایش در مورد صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران مشكوك بوده و انگشت اتهام را به سمت گروه‌های جنگ‌طلب آمریكایی و لابی‌های صهیونیسم می‌گیرند.