قرقیزستان، سرزمین سازمان‌های مردم‌نهاد

قرقیزستان، سرزمین سازمان‌های مردم‌نهاد


 آسیای میانه به دلیل موقعیت ژئوپلتیك و ذخایر عظیم معدنی و زیرزمینی به خصوص گاز و نفت اهمیت خاصی دارد. جمهوری قرقیزستان یكی از كشورهای كوچك اما مهم آسیای میانه است. این كشور سال‌ها در حوزه تمدنی ایران بوده است و در دوران بعد اسلام نیز تعاملات فكری و فرهنگی فراوانی با ایران بزرگ داشته است. اما پس از جدایی تا حدودی از ریشه‌های فرهنگی خود فاصله گرفت. پس از استقلال از شوروی بازیگران زیادی در این كشور ایفای نقش می‌كنند. فعالیت‌های گسترده كشورهایی نظیر عربستان، امارات، قطر و البته آمریكا در كنار قدرت‌های منطقه‌ای تركیه، روسیه و چین موجب ایجاد رقابت‌ها و البته حساسیت‌های خاصی شده است.
سرمایه‌گذاری صدها میلیون دلاری قدرت‌های فرامنطقه‌ای و القای ایران‌هراسی در كشورهای آسیای میانه به‌خصوص در قرقیزستان، ضرورت تدوین یك راهبرد جامع را به ما خاطرنشان می‌كند. مطابق آمار 2019 بیشترین فعالیت قرقیزها در پینترست، فیسبوك، یوتیوب، توییتر، وی‌كونتاكته و اینستاگرام است. تولید و ارائه محتوا در این شبكه‌ها در قالب همگرایی رسانه‌ای برای توسعه همكاری‌ها ضروری است.
حسن حاجی بدلی دانش‌آموخته دكترای مدیریت رسانه و كارشناس مسائل آسیای میانه در این خصوص پیشنهاد می‌كند:
اسناد تاریخی نشان‌دهنده سابقه دیرینه روابط بین ایران و قرقیزستان است. از صدها سال قبل مراكز تجاری قرقیزستان و ایران در مسیر جاده بزرگ ابریشم، فعالیت می‌كرده و دروازه یكدیگر برای ورود به بازار كشورهای منطقه بوده‌اند. این روابط بایستی از طریق برگزاری رویدادهای علمی از طریق فرصت‌ها و قابلیت‌های فضای مجازی در قالب‌های مختلف رسانه‌ای احیا شود.
این كشور بعد از دوران استقلال به دنبال بازیافت هویت اصلی خود است. حدود 90 درصد جمعیت این كشور هفت میلیونی را مسلمانان تشكیل می‌دهند. از این رو، سیاستمداران و نخبگان قرقیزستان توجه خاصی به انتشار آثار مشترك با برجسته‌سازی آثار تمدن قرقیزی نشان می‌دهند. در حوزه دینی اندیشمندان و نخبگان فكری دو كشور می‌توانند با برگزاری رویدادهای مختلف و شناسایی میراث مشترك دینی به تولید محتوا با قابلیت بهره‌برداری رسانه‌ای در این خصوص بپردازند. آگاه‌سازی در خصوص جریان تندروی سلفی در كنار پاسخگویی به شبهات در مورد تشیع می‌تواند زمینه‌ساز درك مناسبی از اسلام در آن كشور شود. نقش رایزنی فرهنگی ایران در بیشكك نیز با درك این موضوع به ترجمه و انتشار آثاری كه در پیشینه تمدنی و فكری این خطه جایگاه دارند، انكارناپذیر است.
نوروز بزرگ‌ترین نماد فرهنگی مشترك دو كشور است. این جشن باید به نمادی از دوستی دو ملت تبدیل شود. برگزاری رویدادها و تولید محتوای مشترك، ترجمه و بازنشر آثار متنوع فرهنگی از فارسی در قالب‌های مختلف رسانه‌ای از قبیل موسیقی، فیلم، هنرهای تجسمی و ... می‌تواند زمینه‌ساز نزدیكی دو ملت شود.
قرقیزستان را كشورِ سازمان‌های غیردولتی می‌نامند. بنا بر برخی آمار بیش از 2000 سازمان غیردولتی با كاركردها، برنامه‌ها و اسامی مختلف فعالیت دارند. اكثر قریب به اتفاق فعالیت این سازمان‌ها در قالب اقدامات بشردوستانه است. هدفی كه در واقع مقاصد سیاسی را با حمایت‌های مالی كشور‌های خارجی دنبال می‌كند. اكثر این سازمان‌ها یك‌وجه مشترك دارند و آن تأمین منابع مالی و تداركاتی این گروه‌ها از سوی بنیادها و نهادهای كشورهای خارجی به‌ویژه غربی است. آمریكا، روسیه، تركیه و چین بیشترین سهم را از این بنیادها دارند. با توجه به ریشه‌های تاریخی دو ملت ضرورت دارد نهادهای فرهنگی و دانشگاهی ایران با رویكرد برد - برد برای دو كشور به فعالیت‌های مردم‌نهاد بپردازند.
با توجه به كیفیت مناسب خدمات و مزیت قیمت پایین نسبت به رقبا، ارائه كمك فنی و مستشاری تجربیات ایران در حوزه‌های مختلف برای انجام اصلاحات اقتصادی در قرقیزستان ضروری است. این امر می‌تواند در قالب سازمان‌ها و تشكیلاتی مانند اكو، شانگهای اوراسیا پیگیری و با معرفی ظرفیت‌های متنوع ایران از طریق یك پلتفرم رسانه‌ای به همراه ارائه خدمات جامع به‌زبان قرقیزی صورت بگیرد.