داستان   یک مستند دولتی

چرا تلویزیون مستند دولتی‌ها برای دختر آبی را پخش نکرد؟

داستان یک مستند دولتی

شب قبل از بازی ایران و کامبوج، مسابقه‌ای که بنا بود برای اولین بار زنان وارد استادیوم‌ فوتبال شوند و از نزدیک جدال 22 نفر در مستطیل سبز را ببینند، مستندی به رسانه ملی ارسال شد تا روی آنتن برود. مستندی با موضوعی حساس که اتفاقا مرتبط با ورود زنان به ورزشگاه‌های فوتبال بود. اما این مستند چه بود؟ آن‌طور که ما شنیده‌ایم ظاهرا جریانی در دولت مستندی پیرامون مرحومه سحر خدایاری که در شبکه‌های اجتماعی به دختر آبی معروف است تهیه و شب قبل از بازی ایران و کامبوج به سازمان صدا و سیما ارسال می‌کند تا آن را پخش کند. مستندی که محور اصلی آن پرونده سحر خدایاری و نقدهایی به عملکرد قوه قضاییه در این پرونده است و البته خود صدا و سیما هم بابت پخش ویژه‌برنامه‌هایی در این رابطه مورد نقد قرار می‌گیرد. گفت‌وگو با علی ربیعی سخنگوی دولت، حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس‌جمهور و مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش از دیگر بخش‌های مستندی است که ظاهرا با هدایت دفتر سخنگوی دولت ساخته شده است. اما این مستند علی‌رغم خواست برخی مدیران قوه مجریه روی آنتن نرفت.

وقتی دکتر «عباد» مستند می‌سازد
مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی در توئیت‌هایش هم اصل خبر وجود چنین مستندی را تایید کرد و هم از علل پخش نشدن آن گفت. رنجبران در رشته‌توئیت خود نوشت: «تیم اطلاع رسانی #دولت به مدیریت #دکترعباد عزیز به بهانه حضور بانوان در ورزشگاه، تازه به فكر -به اصطلاح- پاسخ دادن به برنامه یك ماه پیش شبكه سه با موضوع #دخترآبی افتاده و در اقدامی عجیب مستندی ساخته که از نگاه حرفه‌ای، تمرکز آن خواسته یا ناخواسته در جهت اختلاف افکنی میان قوا و تضعیف #وحدت_ملی و البته تزریق ناامیدی است. مشفقانه از ایشان می‌پرسم حال که #رسانه_ملی برای حفاظت از منافع ملی و فهمِ درست از شرایط کشور، زیر بار پخش این مستند نرفته؛ بهتر نیست شیرینی بازی امروز #ایران_کامبوج را با بازی در فضای مجازی، به محملی برای شعارهای سطح پائین سیاسی، #انتخاباتی و #تفرقه_انگیز تبدیل نکنند؟»
شاید برایتان سوال شود «دکتر عباد» که در توئیت رنجبران از او یاد شده کیست؟ عباد نام مستعار دکتر علی ربیعی سخنگوی دولت در دوران حضورش در وزارت اطلاعات است.



چرا پخش نشد؟

اما چرا این مستند پخش نشد؟  فرضیه‌های احتمالی را بررسی می‌کنیم:
اصل حرف مستند چیست؟ موضوع ورود زنان به ورزشگاه‌ها. موضوعی که با همراهی بخش‌های مختلف نظام تقریبا حل شده و زنان و دختران توانسته‌اند در ورزشگاه حاضر شوند. حالا وقتی که اصل سوژه مستند از موضوعیت خارج شده پخش این مستند، آن هم در شب بازی ایران و کامبوج چه نتیجه‌ای دارد؟ تاکید دوباره بر اختلافات و نزاع‌هایی که امروز دیگر صحبتی از آنها نیست.
بیراه نیست اگر بگوییم یکی از چیزهایی که مانع حل خیلی از مسائل می‌شود چیزی نیست جز افتادن موضوعات در میدان سیاست. ورود زنان به ورزشگاه نیز از این قاعده مستثنا نیست. مساله‌ای که در فضایی آرام قابلیت طرح و حل داشته سال‌ها به عنوان دستاویز جناح‌های سیاسی برای انتخابات‌ها قرار گرفته و همین باعث شده که اصل موضوع به حاشیه رانده شود. در حالی که موضوع ورود زنان به ورزشگاه‌ها تقریبا تا مرحله حل نهایی پیش رفته است ساخت و پخش مستندی با محوریت حمله به نهادهای مختلف نتیجه‌ای جز انداختن موضوع حل شده زنان و ورزشگاه در بازی سیاست آن هم در آستانه انتخابات مجلس ندارد.
مستندی که جریانی در دولت آن را ساخته و به رسانه ملی برای پخش داده آن طور که گفته می‌شود نوعی جوابیه به اظهارات مطرح شده در ویژه‌برنامه‌های تلویزیونی درباره دختر آبی است اما این جوابیه تصویری یک نکته دارد و آن هم این‌که به بهانه جواب به صحبت‌های یک کارشناس در برنامه، یکی دیگر از قوای کشور مورد نقد قرار گرفته و طبیعتا این حق برای قوه قضاییه هم ایجاد می‌شود که نسبت به مستند یک‌سویه ساخته دولت اعتراض کند! بماند که خود صدا و سیما هم به عنوان یک دستگاه حاکمیتی که در این مستند مورد نقد قرار گرفته حق پاسخگویی دارد.
چهارمین نکته هم این است که رسانه ملی برای پخش برنامه‌هایش پروتکل‌هایی دارد که طی فرآیند آنها چند ساعته و یکروزه نیست. برنامه‌های تولیدی به ویژه اگر تولید بیرون صدا و سیما باشد در فرآیندی مورد بازبینی و ارزیابی قرار می‌گیرند تا با استانداردهای پخش تلویزیونی هماهنگ باشد، موضوعی که طبیعتا برای مستند ساخته دولت یکروزه طی نمی‌شد.


موافق ورود زنان
به ورزشگاهید؟

بازی ایران و کامبوج با حضور آرام و بی‌حاشیه زنان ایرانی و در جشنواره گل ملی‌پوشانمان در ورزشگاه آزادی برگزار شد.
همه از این اتفاق خوشحال بودند اما اگر مستندی که جریانی خاص در دولت آن را برای پخش در رسانه ملی ساخته بود، پخش می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟
آیا با همه نکاتی که گفتیم پخش این مستند در شرایط کنونی به نفع ورود زنان در ورزشگاه بود؟ یا این‌که سازندگان آن برای مقاصد سیاسی می‌خواستند کاری کنند که ماجرای ورود زنان به ورزشگاه‌ها به این زودی حل نشده و با ادامه جنجال‌آفرینی در این رابطه فرصت بهره‌برداری انتخاباتی را برای جریان متبوع خود فراهم کند.


کار صدا و سیما
غیر قانونی است!

اما عصر دیروز خبرگزاری ایرنا به نقل از « یک مقام مطلع در شورای اطلاع‌رسانی دولت» به صحبت‌های رنجبران جواب داد. این مقام مطلع که اسمی از او در خبر نیست به ایرنا گفته است:
دولت با استناد به بند ۳۰ «اساسنامه سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی» جوابیه‌ای تصویری برای پخش در تلویزیون تهیه و ارسال کرده و صدا و سیما طبق قانون موظف به پخش این جوابیه است؛ هرگونه امتناع از پخش جوابیه دولت به اتهامات مطرح شده «غیرقانونی» است.
در پی خودسوزی تأسف‌بار سحر‌خدایاری، شبکه سوم سیما با ورود دیرهنگام به ماجرا، در میزگردی، انگشت اتهام عدم ورود زنان به ورزشگاه‌ها را به سمت دولت نشانه رفت و مدعی شد علت منع زنان از حضور در ورزشگاه‌ها، آماده‌نشدن زیرساخت‌ها از سوی دولت بوده است؛ بنابراین از آنجا که این ادعا، کاملا کذب و غیر واقعی بود، دولت با هدف شفاف‌سازی، نه یک «مستند» بلکه «جوابیه تصویری» کوتاهی شامل توضیحات سخنگوی دولت، وزیر ورزش و نماینده رئیس جمهور در شورای نظارت بر صداوسیما، تهیه و برای پخش به صدا و سیما ارسال کرد
دولت صرفاً یک نامه به عنوان شخص آقای علی عسکری، رئیس سازمان صدا و سیما به پیوست یک نسخه جوابیه تصویری ارسال کرده و حتی این نامه را پیگیری هم نکرده است چه رسد به وارد آوردن فشار.
اکنون که افکار عمومی با چنین موضعگیری سیاسی‌کارانه و نازل مشوش شده، ناگزیریم برای تنویر افکار عمومی از «ظرفیت‌های دیگر» استفاده کنیم.
نکته جالب درمورد توضیحات این منبع آگاه که نامی از او نیامده آن است که اگر مستند ارسال شده به صدا و سیما واقعا یک جوابیه ساده بوده، اصرارها برای پخش آن درست در شب قبل از بازی ایران و کامبوج و رفتن زنان و دختران به ورزشگاه چه منطق خاصی داشته است؟ برای یک جوابیه ساده، زمان پخش تعیین می‌کنند؟