نسخه Pdf

مرهمی برای جـامــانــده‌هـا

مروری بر رمان «اربعین طوبی»

مرهمی برای جـامــانــده‌هـا

اسماعیل بنده‌خدا / روزنامه‌نگار

 شاید شما هم دلتان برای حضور در پیاده‌روی عظیم اربعین حسینی بتپد، ولی این امكان برایتان فراهم نشده باشد و در حسرت چشیدن طعم شیرین این سفر پرفیض مانده باشید؛ یا شاید هم جاذبه مغناطیس حسینی، شما را ربوده باشد و عازم دیار دوست باشید. در هر دو صورت، امروز یك پیشنهاد بسیار خوب برایتان داریم؛ «اربعین طوبی»، كتابی كه مطالعه آن مرهمی است برای دل‌های جامانده، و همسفری برای زائرانِ پیاده كربلای حسینی. كتابی كه با خواندنش هم می‌توانید از یك رمان خوب و جذاب لذت ببرید و هم از میان سطرهای كتاب، سفری را شروع كنید از محله‌های جنوب تهران به بصره و نجف و كربلا... .
داستان اربعین طوبی، نوشته سید محسن امامیان، داستان واقعی زندگی پرفراز و نشیب زنی است كه ماجرا‌های تلخ و شیرین زیادی به سرش آمده است. به قول خودش،
هر چهل روز یك گره به كار زندگی‌اش می‌افتد و هر 40 روز دستی از غیب گره‌هایش را می‌گشاید! از همان كودكی كه پدرش را در جریان كودتای ۲۸ مرداد از دست می‌دهد تا همین چند سال پیش كه قرار است به سفر اربعین برود! زنی به نام طوبی كه زاده تهران و ایرانی‌الاصل است، اما در نوجوانی و پس از فوت پدرش، همسر مردی عراقی شده و راهی این كشور می‌شود و باقی عمرش را در بصره و در كنار هووی عراقی‌اش زندگی می‌كند. همین یك خط اصلی داستان، برای جذب مخاطب جهت خواندن این رمان كافی است، اما باید به شما بگویم كه غیر از این، چند خط اصلی داستانی دیگر نیز در این رمان به طور موازی در جریان است و انتظار شما را می‌كشد كه همه اینها باعث می‌شود نتوانید كتاب را كنار بگذارید و به كارهای دیگرتان برسید!
طوبی كه اكنون در سال‌های پیری عمر خود است و داستانش را روایت می‌كند، سال‌هاست كه چشم به راه پسر مفقودالاثرش است. پسری كه همگان از آمدنش مأیوس شده و نام او را با عنوان شهید بر سینه دیوار زده‌اند، اما حسی مادرانه طوبی را همچنان امیدوار به بازگشت او نگاه داشته‌ است.
زندگی پر فراز و نشیب این زن بستر مناسبی است برای روایت شادی‌ها و تلخ‌كامی‌های گذشته و حال این دو سرزمین؛ ایران و عراق. كشورهایی كه در گذشته ملتی واحد بودند و برخلاف گسست‌های اعتباری، مشتركات اعتقادی و فرهنگی خود را حفظ كرده‌اند. بی‌شك مهم‌ترین عامل این پیوند، جایگاه عتبات عالیات در آن سرزمین و دل‌های مشتاق در این سرزمین بوده و هست. حب اهل‌بیت(ع) حبل‌المتینی است كه حتی جنگی نابرابر، طولانی و تحمیلی نتوانسته خدشه‌ای بر این پیوند ایجادكند. شاهد این ادعا، كنگره عظیم پیاده‌روی اربعین و سفره‌داری مردم شیعه و محب عراق، برای زوار ایرانی و سایر كشور‌هاست.
اربعین طوبی گام به گام شما را به عمق تاریخ مشترك دو سرزمین ایران و عراق می‌برد و از گذشته‌های دور سخن می‌گوید تا همین امروز كه عاشقان حسینی با پای پیاده به سوی قبله دل‌ها در حركتند؛ از شهید نواب صفوی و فدائیان اسلام و ارتباط همسر طوبی با این شخصیت‌ها، تا شهید چمران و لبنان و بسیاری از رزمندگانی كه راه صد ساله را در یك شب رفتند و ارتباط آن با فرزند طوبی؛ از اعزام اجباری سربازان شیعه عراقی و پسران طوبی توسط صدام برای جنگ با ایران، از جنگ كویت و اختناق وحشتناك رژیم بعث صدام تا حماسه‌های شنیدنی مدافعان حرم و شهدای اهل سنت در برابر داعشی‌های جنایتكار؛ كه همه این ماجراها در كنار هم، داستانی جذاب و خواندنی را از زندگی طوبی برای ما به تصویر می‌كشد. در واقع اربعین طوبی پلی است بین گذشته و حال، بین ایران و عراق، بین شیعه و سنی، بین مادر و فرزند، بین خواهر و برادر، بین عاشق و معشوق، و بین تهران و بصره و كربلا!
«اربعین طوبی» با قلم روان و جذابش، سبك زندگی اسلامی صحیح را به ما می‌آموزد. حتی زندگی عاشقانه خواهر طوبی و همسرش در این رمان، و همچنین سبك زندگی شیعیان عراقی بدون تحمیل زبان و نژادی خاص، نكات درخشان زیادی دارد.
اربعین طوبی بدون تعارف دلنشین است. ساده و روان است و خود به خود در وجود خواننده رمان جاری می‌شود. راویش بین «دانای كل» و «اول شخص» دائم در حال تغییر است، اما این تغییر، مخاطب را سردرگم نمی‌كند. هنگامی كه دانای كل روایت می‌كند، تصور می‌كنی با یك دوربین از بالا زندگی طوبی را همچون یك سریال تلویزیونی می‌بینید و جلو می‌روید و وقتی اول شخص (كه همان طوبی است روایت می‌كند)، انگار كه مادربزرگ مهربانی كنارت نشسته است و با لطافت داستان زندگی عجیب خودش را برایت تعریف می‌كند. «اربعین طوبی» علاوه بر همه اینها توانسته است به مدد یك چالش عاشقانه بین نوه دختری طوبی با نوه پسری هووی طوبی، تعلیق خوبی را در داستان ایجاد كند. چالش عاشقانه‌ای كه كار را به دعواهای قومی و قبیله‌ای بزرگی می‌كشاند و اتفاقاتی كه در پی می‌آید!
رمان اربعین طوبی، شما را وارد دنیای جدیدی می‌كند تا با ماجراهای آن بخندید یا احیاناً با برخی تلخی‌های آن اشك بریزید و در نهایت با سیل عظیم دلدادگان حسینی هم قدم شوید. كتابی كه كنار گذاشتن آن سخت است و دوست دارید زودتر برگردید و ادامه ماجرا را پی بگیرید. این كتاب ۳۲۰صفحه‌ای كه به نوعی اولین رمان كامل با محوریت اربعین اباعبدا...(ع) محسوب می‌شود، سال ۹۵ توسط انتشارات جمكران به چاپ رسیده، اما امسال در چاپ جدید، ویرایش جدیدی روی كتاب اعمال شده و طرح جلد كتاب نیز تغییر كرده است. خلاصه این را بگویم كه به‌هیچ‌وجه این رمان را از دست ندهید و اگر این روزها وقت‌تان فقط به خواندن یک کتاب اربعینی می‌رسد «اربعین طوبی را در اولویت‌بگذارید.