در روز وقف تعدادی از وقفهای جالب و متفاوت خیران را مرور كردهایم
وقف بدون وقفه
همهچیز از یك نیاز یا یك اتفاق شروع میشود و این نقطه آغاز نیت یك واقف برای وقف بخشی از مال و داراییاش است. وقف یكی از رسمهای نیك اسلام است و حالا سالهای سال است كه به یكی از سنتهای قشنگ ایرانیها تبدیل شده است؛ آنقدر كه قدم در هر شهر و روستایی از ایران كه میگذاریم، بالاخره مسجدی، مدرسهای، بیمارستانی یا حتی آبسردكنی است كه وقف استفاده اهالی آن محل شده است و دعای خیری برای واقف دارد. اما همه وقفهایی كه در طول تاریخ انجام شده محدود به همین نیتهای مرسوم نبوده است. گاهی اوقات كسانی با نیتهایی متفاوت، وقفهای جالبی كردهاند؛ وقفهای متفاوت و جالبی كه البته تعدادشان هم كم نیست و شنیدن و دانستن چند تایی از این هزاران وقف عجیب در روز وقف، شاید تلنگری برای باز شدن راهی برای واقفی با فكر و نیتی متفاوت باشد.
میدانستید زمینی به نام بند گربهای وجود دارد كه صاحب زمین آنجا را وقف جلوگیری از آزار و اذیت گربهها كرده است؟ این قطعه از زمین در منطقه بشرویه استان خراسان جنوبی است و كسانی كه در این زمین خانه دارند، حق اذیت كردن گربهها را ندارند. اینطور كه ما شنیدهایم، در قدیم، نگهداری گوشت بهراحتی این روزها در خانه نبوده است؛ حالا اگر در این بین، گربهای میآمد و همان یك تكه گوشتی را كه صاحبخانه در خانهاش نگهداری میكرد میبرد، اهالی خانه حسابی گربه را توبیخ میكردند. همین هم شد كه در چنین اوضاع و احوالی، یك نفر آمد و زمینش را وقف خانه برای كسانی كرد كه اگر روزی گربهای گوشتشان را برد، كاری به كارش نداشته باشند؛ وقفی كه باعث شد محبت و مهر بیشتری بین مردم نسبت به هم و خب نسبت به حیوانات رواج پیدا كند.
وقف یك مشت پسته
یك مشت پسته هم میتواند نیت یك وقف باشد. ماجرای جالب این است كه عباس خلیلی، صاحب یك باغ پسته است كه همه باغ را به شرط تهیه یك مشت پسته در جلسات قرآن كریم وقف كرده است. داستان این است كه آقای خلیلی اهل شهر سنخواست از شهرستان جاجرم است و محصول باغ پسته یك میلیارد ریالی خودش را با نیت تهیه یك مشت پسته به عنوان پذیرایی برای جوانان و نوجوانان نمازخوان و شركتكننده در جلسات قرآن مسجد جامع شهر و اطعام و عزاداری حضرت زهرا(س) در دهه فاطمیه وقف كرده است.
اولین وقف سایبری جهان
به نظر یكی از جالبترین وقفهای مبتكرانه چند سال اخیر، وقف مجازی یا وقف سایبری است كه مرتضی میرسراجی برای اولین بار آن را انجام داده است. درآمد این موقوفه، جوایز، هدایا، حمایتهای مالی و... به برگزیدگان وبسایت الخیرات كه منتخب هیأت داوری هستند اختصاص داده میشود. این وقف منفعتی و عام است و نخستین وقف سایبری جهان لقب گرفته است كه خوشبختانه به نام ایران ثبت شده است. در وبسایت الخیرات سعی میشود كارهایی كه عیار 24 دارد و جزو ترینهاست و خوب محسوب میشوند، به مردم معرفی شود. تا امروز بیشتر از 80 وقف جالب، از نظر نوع و عواید، برای معرفی در این سایت قرار گرفته است. آقای میرسراجی میگوید با این كار، ایران به عنوان پیشگام در موقوفات سایبری معرفی شده است و امیدوارم این كار صدقه جاریه و باقی الصالحاتی باشد كه مردم برای همیشه از عواید آن بهرهمند شوند.
جاروی پر طاووس وقف حرم مطهر امام رضا(ع)
فردی به نام حاجیه نوابوالدهسالار در سال 1263، یعنی نزدیك به 170 سال پیش جارویی از پر طاووس را وقف حرم مطهر امام رضا(ع) كرده است. دسته این جاروی پر طاووس، با دستهپوش مرواریددوزیشدهای پوشانده شده است و تعداد پرهای طاووس به كار رفته در این جارو تقریبا 90 پر است اما تعداد پرهای اولیه آن در حدود صد پر بوده است. این روزها این جارو در موزه مركزی آستان قدس نگهداری میشود.
وقف آشپزخانه
نه اینكه آشپزخانهای وجود داشته باشد و حسین خادمی آن را وقف كند؛ بلكه آقای خادمی، به نیت وقف، آشپزخانه مجهز و كاملی در زمینی به مساحت 450 متر مربع ساخت و پس از تكمیل ظاهر و باطنش، آن را وقف كرده است. این واقف آشپزخانه خود را برای استفاده حسینیه ابوالفضلی هیات دارالشفای رضوانشهر و آشپزی جهت مراسم جشن و عزاداری خارج از حسینیه وقف كرده است. ارزش ریالی این آشپزخانه چیزی حدود دو میلیارد و 500 میلیون ریال برآورد شده بود.
وقف مهریه
یكی از موقوفات جالب، قطعه زمینی به مساحت 400متر مربع در روستای ملاقلی در وردشت سمیرم است كه این موقوفه جزو موقوفاتی با نیت ساخت مسجد برای این روستاست. حالا ماجرا چه بوده است؟ اینكه از آنجا كه در این روستا مسجدی وجود نداشت، خانم روحانگیز شهریاری این زمین را كه به عنوان مهریهاش به او رسیده بود، وقف ساخت مسجدی در روستای مادریاش كرد. به نظر میرسد در دورهای از تاریخ، وقف مهریه مرسوم بوده است كه خانم فاطمه آشوری هم كه از اهالی روستای چاه فالیز شهرستان بجستان بوده است، پنجدانگ از مزرعه چاه و آب آن را كه مهریهاش بوده است، با نیت مصرف در هزینههای برگزاری مراسم ولادت و عزاداری در شهادت امام رضا(ع) وقف كرده است.
وقف زمین جهت ترویج فرهنگ وقف
وقف برای چه؟ برای ترویج وقف؛ به همین روشنی و واضحی. در واقع كسی آمده است و مالش را وقف كرده است تا دیگران هم از او یاد بگیرند و این كار را ادامه دهند. دیگر چه چیزی بهتر از این؟ آقای رمضان مبرم، یكی از همین واقفان است. او90 هزار مترمربع زمین كشاورزی خودش در شهرستان ایلام را وقف كرد تا در زمان خودش، اولین موقوفهای باشد كه با چنین نیتی به ثبت میرسد. البته این زمین علاوه بر نیت اصلیاش كه تبلیغ و ترویج فرهنگ وقف بوده است، روضهخوانی حضرت زهرا(س) و كمك به ایتام را هم به همراه خودش داشته است.
وقف درمان
هزینه درمان بیماران سرطانی هم از آن نیتهایی است كه خیلی از واقفان سراغش میروند كه خب فقط در نوع مالی كه وقف میكنند، تفاوت دارند. مثلا علی موسوی نیز، یك درصد از 6 درصد كل سهام كارخانه لوله و پروفیل كویر خراسان جنوبی را برای بیماران سرطانی شهرستان بیرجند وقف كرده است. این وقف برای درمان بیماران سرطانی شهرستان بیرجند است كه به دلیل نوع متقاوت وقفش، در لیست وقفهای عجیب و جالب قرار گرفته است.
وقف دیگ
البته اینكه وسیلهای را به نیتی خاصی و برای مصرف خاصی نذر كنیم موضوع جدید و عجیبی نیست، اما خب هر وسیلهای در نوع خودش میتواند جالب باشد. مثلا در سال 1331، وقف جالب دیگری در امور اوقاف به ثبت رسید؛ ثبت وقف یك دیگ. خانم خدیجه خسروی یك عدد دیگ بزرگ را برای امور خیر و مراسم مذهبی و اعیاد و عزا وقف كرد و گفت كه این دیگ را برای هر امر خیری، به هركسی كه نیاز داشت بدهید تا در آن غذا درست كند تا من هم نقش كوچكی در آن نذری داشته باشم.
وقف برای انرژی صلحآمیز هستهای
انرژی هستهای هم از آن مواردی است كه وقفهای متفاوتی برای پیشرفتش انجام شده است. ستاره شاكرمی، خانمی است كه آپارتمان خودش را در خرمآباد با نیت اینكه همه درآمدهای آن برای انرژی صلحآمیز هستهای مصرف شود، وقف كرده است. شاید برایتان جالب باشد بدانید كه عین كلمه صلحآمیز در موقوفه این واقف نوشته و تاكید شده كه اتفاقا همین موضوع این وقف را شگفتانگیزتر از قبل كرده است. ماجرای وقف برای انرژی هستهای به یكی دو مورد ختم نمیشود. همین چند سال اخیر، نیكوكار دیگری هم ملكی را در خرمشهر كه در زمان خودش حدود 20 میلیارد ریال ارزش داشت برای توسعه فعالیت علمی دانشجویان در زمینه انرژی هستهای وقف كرد. علاوه بر آن، در سال 92 و به مناسبت هفته وقف، این بانوی نیكوكار كه تهرانیالاصل است، ملكی تجاری را در خرمشهر با متراژ 400 متر مربع به منظور حمایت از دانشجویان در زمینه انرژی هستهای وقف كرد.