یک کیمیایی کم‌رنگ

معکوس، اولین ساخته پولاد کیمیایی در حال اکران است؛ منتقدان سینمایی از کیفیت و حال و هوای این فیلم می‌گویند

یک کیمیایی کم‌رنگ

 به‌طور طبیعی انتخاب بعضی افراد جامعه برای گذراندن اوقات فراغتشان رفتن به سینما و فیلم دیدن است، اما این كه چه فیلمی را انتخاب كنند سوالی است كه در ذهن هر كسی كه قصد رفتن به سینما را دارد به وجود می‌آید.
پولاد كیمیایی را همیشه به عنوان بازیگر می‌شناختیم، اما او در اولین ساخته سینمایی خود این روزها با فیلم «معكوس» بر پرده سینماها حضور دارد؛ اثری كه به فضای اجتماعی كنونی اشاره می‌كند و حتی در لایه‌های زیرینش نقد قدرت هم كرده است.
در فیلم معكوس مانند فیلم‌های مسعود كیمیایی موضوع رفاقتی دیرینه در میان است. پولاد كیمیایی در اولین فیلم خود دو دوست قدیمی قبل از انقلاب را سوژه قرار داده است.‌ یكی از این دو دوست، فعال سیاسی و یكی مكانیك است و یك مسابقه اتومبیلرانی زیرزمینی یا غیرقانونی آنها را به هم پیوند می‌دهد.
داستان معكوس از این قرار است كه مردی به نام سالار (بابك حمیدیان) در یك حادثه تصادف در حالی‌كه خود راننده ماشین بوده، همسر خود را از دست داده است. اولیای دم همسر سالار از او دیه می‌خواهند و حتی فرزند سالار به نام سام را پیش خود نگه می‌دارند و پس دادن او به پدرش را فقط به این شرط امكان‌پذیر می‌دانند كه مبلغ دیه را بگیرند، اما سالار چنین پولی ندارد. چون او یك تعمیركار سیار است كه درآمدی ناچیز دارد. سالار وقتی خود را در تنگنا می‌بیند سراغ ناپدری‌اش به نام رضا دردشتی (اكبر زنجانپور) كه گاراژدار است می‌رود تا بلكه بتواند با كمك او این مبلغ را فراهم كند و باقی ماجراها.
بابك حمیدیان، لیلا زارع، اكبر زنجانپور،
شهرام حقیقت‌دوست، علیرضا كمالی نژاد، پروانه معصومی و سیاوش طهمورث از جمله بازیگران اصلی معكوس هستند كه بازی‌های خوب شان از ویژگی‌های این فیلم سینمایی به حساب می‌آید.
معكوس برای اولین بار در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و با مضامینی چون عشق، رفاقت، خشم، زخم، كینه، دشمنی، نامردی و مردانگی گهگاه سینمای پدرش، مسعود كیمیایی را به یاد مخاطب می‌آورد.  جام‌جم در گزارش پیش رو نظر منتقدان سینما را درباره این فیلم جویا شده كه در ادامه می‌خوانید.
 مسعود كیمیایی دست دوم
مصطفی جلالی فخر، منتقد سینما و متخصص بیماری‌های داخلی پولاد كیمیایی را وامدار پدرش، مسعود كیمیایی دانست. او در ادامه به جام‌جم گفت: اشتباه اول و اصلی پولاد كیمیایی این بود و احتمالا خواهد بود كه ترجیح نداد به جای كیمیایی دست دوم بودن، پولاد اول باشد.
 این منتقد سینما داستان معكوس را فاقد یك ایده مركزی محكم تلقی كرد و افزود: پولاد كیمیایی اگر باهوش بود، اتفاقا فیلمی می‌ساخت كه هیچ شباهتی با پدرش نداشته باشد؛ كاری كه كاوه صباغ زاده در فیلم «ایتالیا ایتالیا» كرد، اما حالا شده عكس برگردان
رنگ و رو رفته كسی كه سال‌هاست فیلم بد می‌سازد. معكوس بیش از حد كهنه، بدون شخصیت و چند پاره است. داستانش در حد ایده هم جانی ندارد. كسی كه بلد نیست یا وقت و سرمایه اكشن سازی ندارد به نفعش نیست مسابقه اتومبیلرانی راه بیندازد.
 كارگردان بهتری است تا بازیگر
 یاسمن خلیلی فرد، نویسنده و منتقد سینما، پولاد كیمیایی را در كارگردانی موفق‌تر از بازیگری دانست. او به جام‌جم گفت: معكوس نخستین فیلم پولاد كیمیایی دست كم به من ثابت كرد كیمیایی در كارگردانی خواهد توانست به مراتب موفق تر از بازیگری باشد. البته این به آن معنا نیست كه نخستین فیلم پولاد كیمیایی فیلم بی عیب و نقصی است.
او ادامه داد: كیمیایی پسر، معكوس را با معیارها، مشخصه‌ها و مولفه‌های فیلم‌های پدرش و شاید تقلید از آنها ساخته و همین است كه كار را خراب می‌كند. اگر كیمیایی در فیلم‌های خود تجربیات زیسته‌اش را جلوی دوربین می‌برد و آنها را چه در قالب دیالوگ، چه شخصیت پردازی و چه منطق روایی به مولفه‌های ثابت آثار خود تبدیل می‌كند، پولاد كیمیایی تنها با تقلیدی نه چندان موفق تلاش به بازسازی آنها می‌كند؛ تلاشی كه نمی‌توان گفت ناموفق است، اما چندان هم مطلوب و قابل توجه نیست.
نویسنده رمان‌های «انگار خودم نیستم» و «یادت نرود كه» درباره مضمون فیلم توضیح داد: فیلم با هلی شاتی از تهران آغاز می‌شود و شاید این تنها نقطه اتصال و ارتباط كل فضای آن با شهر تهران باشد، چرا كه اساساً نوعی بی‌مكانی در فیلم لمس می‌شود و رخدادهای آن دست كم با مناسبات شهری و جغرافیایی تهران سازگاری ندارند. موسیقی متن كار نیز به‌عدم سنخیت موقعیت مكانی با رویدادهای درام دامن می‌زند. فیلم روایتی نسبتاً كلاسیك دارد و بهره گیری از برخی عناصر چون فلاش بك‌های متعدد به این مسأله دامن می‌زند؛ در فیلم‌های كیمیایی پدر نیز از چنین المان‌هایی استفاده می‌شود.
او در پایان تاكید كرد: پولاد كیمیایی اما در بازی‌گرفتن از بازیگرانش عملكرد نسبتا موفقیت‌آمیزی داشته است. بازیگران او بازی‌هایی یكدست دارند و مشخصا به درستی هدایت شده‌اند. اكبر زنجانپور بازی درخشانی دارد. شهرام حقیقت دوست پس از سال‌ها در نقشی متفاوت ظاهر شده است و لیلا زارع بازی روانی دارد كه با نقش‌ها و بازی‌های پیشین او بسیار تفاوت دارد. در نهایت معكوس را باید فیلمی متوسط دانست كه سایه حضور مسعود كیمیایی همچنان بر آن سنگینی می‌كند و البته نویدبخش آن است كه او خواهد توانست در آینده فیلم‌های بهتری نیز بسازد.