حساب رسمی دفتر ریاست جمهوری افغانستان در توییتر، تصویری از اشرفغنی منتشر كرده كه او را در حال خواندن یكی از متون مهم ادبیات فارسی نشان میدهد
تاریخ بیهقی در پرواز كابل - داووس
«چیشدهچیشدهچیشدهچیشــــده... كجا موند دفعه پیش؟ آهان آهان... محمود برگشت گفت تو اگه این كاره بودی كه قصه اینجوری نمیشد. اونم برگشت گفت برو بابا تو چه میدونی آخه اون به من چی گفته بود كه من چی گفتم بهش.» اینها را عمواكبر برای صغریخانم تعریف نمیكرد. این صدای استادمان در آغاز یكی از كلاسهای «تاریخ بیهقی» در دانشكده ادبیات بود. صدایی كه هر بار با جملاتی ثابت و سپس با قصه بخشی دیگر از گزارش سترگ ابوالفضل دبیر ادامه مییافت. همینقدر نفله و همینقدر تباه! آن سال، بیهقی با تقلیلیافتنش به قصهگویی كه قصههای صدمنیهغازش را میتوان در كوچهها آواز كرد، جلوی چشم ما ذبح میشد. فكرش را بكنید آن مرد بزرگ كه قصهگویی و تاریخنگاری، واپسین اولویتهایش هم نبودند، جلوی چشم ما و به مدد آن استاد بیسواد، شده بود نقالی كه جز مخابره از دربار محمود، هنر دیگری نداشت. آن همه ظرایف زبانی، آن همه جزئیات روایی، به هیچ گرفته میشد. آن هم توصیه كه معاصرانمان حلقه گوشمان كرده بودند كه از رودخانه بیهقی آب بردارید برای امروزتان، به هیچ گرفته میشد و ما فقط میخواندیم كه محمود برگشت چی گفت! [با لحن چی گفت؟ دَرِ گوش من گفت. چی گفت؟ بخوانید] باری، بیهقی و تاریخ سترگش برای بسیاری از دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی چنین وضعی پیدا میكرد در رخوت و جمود دانشكدههای ادبیات. امروز كه حساب رسمی دفتر رئیسجمهوری افغانستان عكسی از اشرفغنی احمدزی را منتشر كرد، من مستقیم پرت شدم به آن روزها و آن كلاسهای شرمآور.
صبح دیروز حساب رسمی دفتر رئیسجمهور اسلامی افغانستان در توییتر تصویری منتشر كرده كه اشرفغنی را مشغول مطالعه در هواپیما نشان میدهد.
آنطور كه در متن همراه با این عكس آمده، ظاهرا آقای رئیس عازم اجلاس داووس 2020 سوئیس بوده و در مسیر مشغول مطالعه كتاب شده است. كتابی كه در تصویر به دست رئیسجمهور كشور افغانستان میبینیم، تاریخ بیهقی است؛ یكی از متون كهن ادبیات ایران كه وجهه ادبی آن بسیار بیشتر از وجهه تاریخیاش به چشم میآید. كتاب را ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی در 30 جلد نوشته كه به دستور مسعود غزنوی بخش عمده آن از بین رفته و تقریبا پنج جلد آن باقی مانده است.
آیا رئیسجمهور افغانستان
شهردار رشت است؟
راستش را بخواهید این كه میخواهیم بگوییم تصویر بیهقیخوانی اشرفغنی كمی نمایشی به نظر میرسد، به خاطر زخمهایی است كه پیش از این از مسؤولان در این باره خوردهایم. شاید یادتان باشد كه چندی پیش، عكسی از شهردار رشت منتشر شد و او را با عینك دودی به چشم و لبخندی ملیح بر لب در حال خواندن كتابی در تاكسی نشان میداد. آن روز خشمگینانه درباره این ریاكاری آشكار نوشتیم و تیتر زدیم كه با آن عینك دودی برای قوز قرنیه آقای شهردار نگرانیم!
امروز اما با آن صراحت نمیتوانیم بگوییم كه تصویر كتابخوانی رئیسجمهور افغانستان هم نمایشی ریاكارانه است. اما خب چند دلیل دست به دست هم میدهد كه دست كم بتوانیم شائبه این نمایش را مطرح كنیم. نخستین دلیل، اشتراكاتی با ماجرای شهردار رشت دارد؛ بله، باز هم لبخندی گوشه لب سبز شده كه به نظر میرسد بیشتر مناسب ژستی برای عكاسی است تا اینكه مناسب غور و تعمقی در یك كتاب باشد [بیهقی جوك كه تعریف نمیكرد!]. دلیل دوم این است كه تصویر نه به صورت اتفاقی بلكه برای انتشار در حساب رسمی دفتر رئیسجمهور افغانستان در توییتر ثبت شده است. به هر حال دوستان میخواهند رئیسشان را كتابخوان جلوه بدهند. چه بسا هم كه باشد، اما جایی كه عكس را منتشر كرده، وجاهت پیام ارسالی عكس را ساقط كرده است. بهخصوص كه نویسنده این توییت سعی كرده بدون اشاره به كتابخوانی اشرفغنی فقط بنویسد: «رئیس جمهور اشرفغنی امروز صبح برای شركت در مجمع سالانه داووس به سوییس رفت. رئیس جمهور همچنین با رئیس مجمع، چند رئیس دولت و مقامات ارشد كشورهای شركتكننده دیدار خواهد كرد».
این متن به همراه عكس كتابخوانی اشرفغنی یعنی این كه نمیخواهیم بگوییم رئیسجمهور كتابخوان ما را تماشا كنید، میخواهیم بگوییم او در حال سفر به سوئیس است، اما خب شما تماشا كنید ببینید رئیسجمهور ما كتاب میخواند.
اشرفغنی در مسیر جعفر مدرس صادقی
اولین شگفتی در رابطه با این تصویر این است كه اشرفغنی نسخه چاپ ایران به زبان فارسی میخواند. او میتوانست نسخه انگلیسی یا اردوی این متن را مطالعه كند، اما او یكی از تصحیحهای چاپ ایران را میخواند. از این اثر، تصحیحهای مختلفی در بازار كتاب ایران موجود است. آنطور كه از طراحی جلد كتاب در این تصویر میتوانیم متوجه شویم، تصحیحی كه اشرفغنی به دست دارد، تصحیح جعفر مدرس صادقی است؛ با ویرایشی داستانیتر و روایتی نرمتر. تصحیحی با همه علائم نگارشی و علائم سجاوندی مخصوص متنهایی كه مدرس صادقی تصحیحشان میكند. روش او موافقان و مخالفانی دارد اما به نظر میرسد برای كسی كه احتمالا در خواندن متن بیهقی دچار دشواریهایی باشد، نسخه مناسبی است. اگر شما هم بنا به همین دلایل تا كنون به این متن مهم سری نزدهاید، نسخه مدرس را دست بگیرید و با لذت بخوانید. فقط شما را به خدا قصهاش را آنطور كه استاد ما در دانشگاه تعریف میكرد برای كسی نقل نكنید! تازهترین چاپ این تصحیح را نشر مركز در ۶۶۲صفحه و با قیمت ۱۱۰ هزار تومان منتشر كرده است.