قرنطینه‌های خانگی برای جلوگیری از ویروس كرونا مانع برگزاری جشن نیمه شعبان نشد، با یكی از برگزاركنندگان این جشن‌ها گفت‌وگو کرده‌ایم
منتظرانِ بر خط
آرام‌آرام به شكل زندگی جدیدمان كه عجیب با رعایت نكات بهداشتی است، عادت می‌كنیم اما هر بار كه به یكی از بزنگاه‌های مرسوم زندگی روی تقویم برمی‌خوریم دوباره یادمان می‌آید كه‌ای عجب! اینها را هم داشتیم و حالا نمی‌توانیم داشته باشیم. تازه‌ترین مورد، به برگزاری جشن نیمه شعبان مربوط بود. تا به آن رسیدیم یادمان افتاد كه بله، این یكی را هم نمی‌توانیم مثل سال‌های گذشته برگزار كنیم و باید متناسب با سبك زندگی جدید ازش سراغ بگیریم. همه مراكز فرهنگی و موسسه‌های دینی از مخاطبانشان دعوت می‌كردند از همان خانه شان پای پخش اینترنتی جشن‌ها بنشینند؛ تجربه‌ای جدید... شكلِ تازه‌ای از بروز و ظهور فرهنگ انتظار. اما این جشن‌ها چه جزئیاتی داشتند؟ كجاها برپا شدند و از چه بسترهایی پخش شدند؟ تازه، این همه ماجرا نبود. همه چیز عوض شد؛ حتی نذری‌ها. نذری‌ها هم با شرایط جدید تغییر شكل دادند. بسیاری از عاشقان مهدی، در روز نیمه شعبان ماسك، ژل ضدعفونی و دیگر موارد ایمنی و بهداشتی بین مردم توزیع كردند.
آذین‌بندی پنجره‌ها و فریاد یا مهدی
سر از پنجره خانه‌تان اگر بیرون می‌بردید، یك تصویر و یك صوت غالب، فضا را پر كرده بود؛ عصر روز نیمه شعبان را می‌گوییم. اهالی خانه‌ها كه قرار بود برای حفاظت از جان خودشان و دیگران از خانه خارج نشوند از پنجره‌ها ریسه آویزان كرده بودند و بچه‌ها هم سر بیرون آورده بودند و بلند فریاد می‌كشیدند یا مهدی.
آذین كردن پنجره‌ها و سردادن فریاد یا مهدی از پشت بام‌ها و تراس‌ها، نشان داد مردم حتی اگر نتوانند از در خانه‌هایشان بیرون بیایند، موعود خود را فراموش نمی‌كنند.
علاوه بر پویش آذین‌بندی و رنگ‌بندی بالكن یا پنجره مشرف به خیابان از سوی شهروندان، هم ایستگاه سلامت با هدف توزیع ماسك، دستكش و ضدعفونی وسایل نقلیه در سطح شهر برپا بود و هم مسابقه‌هایی به صورت ارسال فیلم‌های كوتاه از قرنطینه. فیلم‌هایی كه مردم در آنها مولودی خوانی می‌كردند. البته بیرون از خانه‌ها در خیابان‌ها هم جشن برپا بود، منتها بدون حضور مردم؛ كاروان‌هایی همراه با اجرای موسیقی زنده راه افتاده بودند و خیابان‌ها را طی می‌كردند تا پیام‌آور شادی باشند.
قرار عاشقی در هیات مجازی
موسسه فرهنگی عقیق، یكی از مراكزی بود كه از همان ابتدای اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه‌های خانگی دست به كار شد و به مراكز دینی و فرهنگی پیشنهاد داد برنامه‌هایشان را به صورت آنلاین اجرا و پخش كند.
مهدی ملك‌پور كه سردبیر عقیق است می‌گوید از همان ابتدا به هیات‌ها پیشنهاد داده‌اند كه برنامه‌هایشان به صورت مجازی برپا باشد با هشتگ «هیات تعطیل نمی‌شود». از همین رو عقیق، هیات‌های چنددقیقه‌ای برپا كرده و در اینستاگرام و تلگرام و سایتش آنها را به اشتراك گذاشته است. او به جام‌جم می‌گوید: «ما طرحی را اجرا كردیم با عنوان قرار عاشقی در هیات مجازی. جلسات متعددی را برگزار كردیم مثلا با مداحی محمود كریمی و دیگران. هماهنگی و پخش آنلاین این مراسم‌ها با ما بود. به تهران هم محدود نماندیم و برنامه‌های مراكز شهرستان‌ها را هم پوشش دادیم.»
ملك‌پور می‌گوید با این كه این امكان جدید، زاییده محدودیت است، اما مخاطبان پرشمار لایوها كه بین 1500 تا 2000 بوده‌اند، نشان می‌دهد شركت‌كنندگان در این برنامه‌ها حتی گاه از اعضای شركت‌كننده در هیات‌ها هم بیشتر بوده‌اند.
ملك‌پور و هم‌تیمی‌هایش پیش از نیمه شعبان و پس از تعطیلی حرم‌ها نیز دست به كار شده‌اند و با هماهنگی آستان قدس رضوی، در حرم امام رضا(ع) دعاهایی را تصویربرداری و پخش كرده‌اند. علاوه بر این، آنها طرح روضه خانوادگی را هم در این مدت برگزار كرده‌اند. خانواده‌ها ذكر می‌گفته‌اند و عقیق پخش می‌كرده است.
منتظران آنلاین، منتظران آفلاین
در این میان، پرطرفدارترین برنامه‌های مرتبط با جشن
نیمه شعبان، برگزاری جشن به صورت آنلاین یا آفلاین بود. پخش برخی از جشن‌ها نیز تركیبی از جشن آنلاین و آفلاین بود. در این روش بخش‌هایی از جشن قبل ضبط شده و بخش‌هایی كه نیاز به تعامل زنده مخاطب داشت به صورت زنده اجرا می‌شد. مثلا سخنرانی، دعا، گروه سرود از قبل ضبط شده بود، اما قسمت مجری و مسابقه كه با مخاطب همراه می‌شود و سؤال می‌پرسد و جواب می‌گیرد و قرعه‌كشی می‌كند، به صورت زنده انجام می‌شد.
آنلاین‌ها كجا پخش شدند؟
صدها جشن آنلاین در سراسر كشور به مناسبت سالروز نیمه شعبان برپا شد. اغلب این جشن‌ها از پلتفرم‌هایی چون لایو اینستاگرام، آپارات، اسكایپ و ایكای روم بهره بردند.
لایو اینستاگرام
از همان ابتدای خانه‌نشینی‌ها و قرنطینه‌های خانگی برای جلوگیری از شیوع ویروس كرونا، لابد شما هم با كلی لایو اینستاگرامی مواجه بودید. كار كردن با آن را هم حتما بلدید. انتشار تصاویر جشن نیمه شعبان به صورت لایو در اینستاگرام بسیار ساده و سهل است. اینستاگرام این امكان را به ما می‌دهد تا ده هزار نفر نیز تماشاگر آنلاین داشته باشیم بدون هر گونه افت سرعتی.
آپارات
بازار جشن‌های نیمه شعبان در سامانه اشتراك‌گذاری ویدئوی آپارات هم داغ بود. پخش زنده را در آپارات از طریق نرم‌افزار OBS می‌شود انجام داد.
آفلاین‌ها كجا پخش شدند؟
اما همه جشن‌های نیمه شعبان به صورت آنلاین برگزار نشد؛ جشن‌های آفلاین نیز طرفداران خود را داشتند. اتفاقا چون برگزاری جشن و پخش آن به صورت آفلاین، برگزاركنندگان را كمتر دچار اضطراب می‌كرد طرفدار بیشتری نیز داشتند. به هر حال در این گونه از برپایی جشن، برنامه‌ها می‌توانستند از قبل طراحی و تدارك دیده شوند.
استوری اینستاگرام و واتساپ
محبوب‌ترین بستر برای پخش غیر زنده جشن‌های نیمه شعبان، استوری‌های اینستاگرامی بود. مجموعه‌ای از استوری‌ها طی چند روز آماده شده و طی چند روز هم منتشر شد تا رسیدیم به روز جشن. همه اینها از قبل ضبط شده و عملا جشن آفلاین بود.
كانال تلگرام، سروش و ایتا
همان شیوه از برگزاری جشن و انتشار آفلاین آن كه در استوری‌های اینستاگرامی اتفاق افتاد، در تلگرام و سروش و ایتا هم بر پا بود. كانال‌ها مخاطبانشان را از چندی پیش جذب كرده و برنامه هاشان را ارائه كرده بودند. در این شیوه ممكن بود واقعا جشنی در كار باشد یا ممكن هم بود برنامه‌های كوتاهی در كار باشد كه به مرور از چند شب قبل از نیمه شعبان تا روز نیمه شعبان روی گروه یا كانال
قرار می‌گرفت.
سر از پنجره خانه‌تان اگر بیرون می‌بردید، یك تصویر و یك صوت غالب، فضا را پر كرده بود؛ عصر روز نیمه شعبان را می‌گوییم. اهالی خانه‌ها كه قرار بود برای حفاظت از جان خودشان و دیگران از خانه خارج نشوند از پنجره‌ها ریسه آویزان كرده بودند و بچه‌ها هم سر بیرون آورده بودند و بلند فریاد می‌كشیدند یا مهدی.
آذین كردن پنجره‌ها و سردادن فریاد یا مهدی از پشت بام‌ها و تراس‌ها، نشان داد مردم حتی اگر نتوانند از در خانه‌هایشان بیرون بیایند، موعود خود را فراموش نمی‌كنند.
علاوه بر پویش آذین‌بندی و رنگ‌بندی بالكن یا پنجره مشرف به خیابان از سوی شهروندان، هم ایستگاه سلامت با هدف توزیع ماسك، دستكش و ضدعفونی وسایل نقلیه در سطح شهر برپا بود و هم مسابقه‌هایی به صورت ارسال فیلم‌های كوتاه از قرنطینه. فیلم‌هایی كه مردم در آنها مولودی خوانی می‌كردند. البته بیرون از خانه‌ها در خیابان‌ها هم جشن برپا بود، منتها بدون حضور مردم؛ كاروان‌هایی همراه با اجرای موسیقی زنده راه افتاده بودند و خیابان‌ها را طی می‌كردند تا پیام‌آور شادی باشند.
قرار عاشقی در هیات مجازی
موسسه فرهنگی عقیق، یكی از مراكزی بود كه از همان ابتدای اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه‌های خانگی دست به كار شد و به مراكز دینی و فرهنگی پیشنهاد داد برنامه‌هایشان را به صورت آنلاین اجرا و پخش كند.
مهدی ملك‌پور كه سردبیر عقیق است می‌گوید از همان ابتدا به هیات‌ها پیشنهاد داده‌اند كه برنامه‌هایشان به صورت مجازی برپا باشد با هشتگ «هیات تعطیل نمی‌شود». از همین رو عقیق، هیات‌های چنددقیقه‌ای برپا كرده و در اینستاگرام و تلگرام و سایتش آنها را به اشتراك گذاشته است. او به جام‌جم می‌گوید: «ما طرحی را اجرا كردیم با عنوان قرار عاشقی در هیات مجازی. جلسات متعددی را برگزار كردیم مثلا با مداحی محمود كریمی و دیگران. هماهنگی و پخش آنلاین این مراسم‌ها با ما بود. به تهران هم محدود نماندیم و برنامه‌های مراكز شهرستان‌ها را هم پوشش دادیم.»
ملك‌پور می‌گوید با این كه این امكان جدید، زاییده محدودیت است، اما مخاطبان پرشمار لایوها كه بین 1500 تا 2000 بوده‌اند، نشان می‌دهد شركت‌كنندگان در این برنامه‌ها حتی گاه از اعضای شركت‌كننده در هیات‌ها هم بیشتر بوده‌اند.
ملك‌پور و هم‌تیمی‌هایش پیش از نیمه شعبان و پس از تعطیلی حرم‌ها نیز دست به كار شده‌اند و با هماهنگی آستان قدس رضوی، در حرم امام رضا(ع) دعاهایی را تصویربرداری و پخش كرده‌اند. علاوه بر این، آنها طرح روضه خانوادگی را هم در این مدت برگزار كرده‌اند. خانواده‌ها ذكر می‌گفته‌اند و عقیق پخش می‌كرده است.
منتظران آنلاین، منتظران آفلاین
در این میان، پرطرفدارترین برنامه‌های مرتبط با جشن
نیمه شعبان، برگزاری جشن به صورت آنلاین یا آفلاین بود. پخش برخی از جشن‌ها نیز تركیبی از جشن آنلاین و آفلاین بود. در این روش بخش‌هایی از جشن قبل ضبط شده و بخش‌هایی كه نیاز به تعامل زنده مخاطب داشت به صورت زنده اجرا می‌شد. مثلا سخنرانی، دعا، گروه سرود از قبل ضبط شده بود، اما قسمت مجری و مسابقه كه با مخاطب همراه می‌شود و سؤال می‌پرسد و جواب می‌گیرد و قرعه‌كشی می‌كند، به صورت زنده انجام می‌شد.
آنلاین‌ها كجا پخش شدند؟
صدها جشن آنلاین در سراسر كشور به مناسبت سالروز نیمه شعبان برپا شد. اغلب این جشن‌ها از پلتفرم‌هایی چون لایو اینستاگرام، آپارات، اسكایپ و ایكای روم بهره بردند.
لایو اینستاگرام
از همان ابتدای خانه‌نشینی‌ها و قرنطینه‌های خانگی برای جلوگیری از شیوع ویروس كرونا، لابد شما هم با كلی لایو اینستاگرامی مواجه بودید. كار كردن با آن را هم حتما بلدید. انتشار تصاویر جشن نیمه شعبان به صورت لایو در اینستاگرام بسیار ساده و سهل است. اینستاگرام این امكان را به ما می‌دهد تا ده هزار نفر نیز تماشاگر آنلاین داشته باشیم بدون هر گونه افت سرعتی.
آپارات
بازار جشن‌های نیمه شعبان در سامانه اشتراك‌گذاری ویدئوی آپارات هم داغ بود. پخش زنده را در آپارات از طریق نرم‌افزار OBS می‌شود انجام داد.
آفلاین‌ها كجا پخش شدند؟
اما همه جشن‌های نیمه شعبان به صورت آنلاین برگزار نشد؛ جشن‌های آفلاین نیز طرفداران خود را داشتند. اتفاقا چون برگزاری جشن و پخش آن به صورت آفلاین، برگزاركنندگان را كمتر دچار اضطراب می‌كرد طرفدار بیشتری نیز داشتند. به هر حال در این گونه از برپایی جشن، برنامه‌ها می‌توانستند از قبل طراحی و تدارك دیده شوند.
استوری اینستاگرام و واتساپ
محبوب‌ترین بستر برای پخش غیر زنده جشن‌های نیمه شعبان، استوری‌های اینستاگرامی بود. مجموعه‌ای از استوری‌ها طی چند روز آماده شده و طی چند روز هم منتشر شد تا رسیدیم به روز جشن. همه اینها از قبل ضبط شده و عملا جشن آفلاین بود.
كانال تلگرام، سروش و ایتا
همان شیوه از برگزاری جشن و انتشار آفلاین آن كه در استوری‌های اینستاگرامی اتفاق افتاد، در تلگرام و سروش و ایتا هم بر پا بود. كانال‌ها مخاطبانشان را از چندی پیش جذب كرده و برنامه هاشان را ارائه كرده بودند. در این شیوه ممكن بود واقعا جشنی در كار باشد یا ممكن هم بود برنامه‌های كوتاهی در كار باشد كه به مرور از چند شب قبل از نیمه شعبان تا روز نیمه شعبان روی گروه یا كانال
قرار می‌گرفت.
