تاریخ مصرف پدرسالار گذشته است؟
مرجان فاطمی / روزنامهنگار
«پدرسالار» جزو پرمخاطبترین سریالهای تلویزیونی دستهبندی میشود. نه به این معنا كه سریال خوشساخت و بیعیب و نقصی است؛ نه! چون همین حالا كه بعد از دو دهه، مجددا آن را تماشا میكنیم متوجه میشویم با سریالی به نسبت سادهانگارانه و تا حدودی شعاری روبهرو هستیم كه شاید اگر نمونهاش همین حالا روی آنتن باشد، آن را اثری گلدرشت بنامیم و حتی حوصله تماشا كردنش را هم نداشته باشیم.
آنچه باعث میشود «پدر سالار» برای مخاطبان
دهه 70 تلویزیون اهمیت داشته باشد، این است كه داستان این سریال، متعلق به زمانه خودش است و درواقع اثری است كه حرفها، مناسبات و دغدغه بخش مهمی از مردم زمانه خودش را
یدك میكشد.
جامعهای پدرسالار كه قرار است كمكم در دهه 60
و 70 وارد دوران نوسازی شود و سبك زندگی مدرن را تجربه كند. جامعهای كه پایش در سنت قرار دارد اما میل به تجدد و تغییر در آن دیده میشود و از این رو در بلاتكلیفی دستوپا میزند. در این شرایط، تكلیف خانوادههایی منسجم و یكپارچه كه زندگیشان مانند شاخههای یك درخت، گره خورده است مشخص نیست.
از یك طرف قوانین سختگیرانه بزرگ خاندان روی زندگی تكتك اعضا سایه انداخته و هیچكس
حق ندارد بدون اجازه او حتی قدمی از قدم بردارد و از طرف دیگر، دنیای جدید چنین مناسباتی را نمیپذیرد. در این شرایط چگونه میتوان وارد دنیای مدرن
شد؟
نسل جدید تبعیت از نسل گذشته را میپذیرد یا مثل عروس جوان «پدرسالار»، مقابل این سنتها میایستد و بنیادشان را فرو میریزد؟ درواقع «پدرسالار» در پاسخ به این سوالات ساخته شد. دغدغه این سریال، نشان دادن راهكاری برای
حفظ تعادل در این شرایط بود؛ تبیین این مساله كه تنها راه برونرفت از این وضعیت، استفاده از قوه قهریه نیست. راههای دیگری هم برای این تغییر وضعیت وجود دارد. درست همانطور كه در سریال «پدرسالار» هیچ كدام از روشهای قهری جواب نمیدهد و در نهایت گفتوگو و تعامل میان
دو نسل، راهگشا میشود.
نقطه روشن داستان زمانی است كه پدر خانواده متوجه میشود كه دیگر فضا برای سلطنت و حكمرانی بزرگترها مناسب نیست و او هم برای حفظ احترامش باید همعرض سایرین حركت كنند.
از این جهت باید گفت «پدرسالار»، سریالی متعلق به ابتدای دهه 70 است و جزو آثار زماندار تلویزیون تلقی میشود.
از جمله سریالهایی كه بعد از مدتی، منقضی میشوند و دیگر نمیتوانند برای نسل جدید حرفی برای گفتن داشته باشند. همین حالا هم نمیتوانیم از متولدین دهههای 70 و 80 بخواهیم به تماشای چنین سریالی بنشیند و آن را درك كند و از محتویاتش لذت ببرد. چون نسل جدید كوچكترین تصویری از این زندگی ندارد و حتی نمیتواند بپذیرد روزگاری در ایران، پدر و مادرش زندگی مشابهی را تجربه كردهاند.
بنابراین سریال پدرسالار با اینكه اثر بسیار پرمخاطبی بوده، هیچ زمان در فهرست آثار بدون تاریخ مصرف تلویزیون قرار نمیگیرد و نمیتوان آن را در هر دوره و زمانی جذاب ارزیابی كرد اما بدون شك، سریالی اثرگذار بوده است كه یادش در ذهن اكثر مخاطبانی كه آن را تماشا كردهاند میماند.
آنچه باعث میشود «پدر سالار» برای مخاطبان
دهه 70 تلویزیون اهمیت داشته باشد، این است كه داستان این سریال، متعلق به زمانه خودش است و درواقع اثری است كه حرفها، مناسبات و دغدغه بخش مهمی از مردم زمانه خودش را
یدك میكشد.
جامعهای پدرسالار كه قرار است كمكم در دهه 60
و 70 وارد دوران نوسازی شود و سبك زندگی مدرن را تجربه كند. جامعهای كه پایش در سنت قرار دارد اما میل به تجدد و تغییر در آن دیده میشود و از این رو در بلاتكلیفی دستوپا میزند. در این شرایط، تكلیف خانوادههایی منسجم و یكپارچه كه زندگیشان مانند شاخههای یك درخت، گره خورده است مشخص نیست.
از یك طرف قوانین سختگیرانه بزرگ خاندان روی زندگی تكتك اعضا سایه انداخته و هیچكس
حق ندارد بدون اجازه او حتی قدمی از قدم بردارد و از طرف دیگر، دنیای جدید چنین مناسباتی را نمیپذیرد. در این شرایط چگونه میتوان وارد دنیای مدرن
شد؟
نسل جدید تبعیت از نسل گذشته را میپذیرد یا مثل عروس جوان «پدرسالار»، مقابل این سنتها میایستد و بنیادشان را فرو میریزد؟ درواقع «پدرسالار» در پاسخ به این سوالات ساخته شد. دغدغه این سریال، نشان دادن راهكاری برای
حفظ تعادل در این شرایط بود؛ تبیین این مساله كه تنها راه برونرفت از این وضعیت، استفاده از قوه قهریه نیست. راههای دیگری هم برای این تغییر وضعیت وجود دارد. درست همانطور كه در سریال «پدرسالار» هیچ كدام از روشهای قهری جواب نمیدهد و در نهایت گفتوگو و تعامل میان
دو نسل، راهگشا میشود.
نقطه روشن داستان زمانی است كه پدر خانواده متوجه میشود كه دیگر فضا برای سلطنت و حكمرانی بزرگترها مناسب نیست و او هم برای حفظ احترامش باید همعرض سایرین حركت كنند.
از این جهت باید گفت «پدرسالار»، سریالی متعلق به ابتدای دهه 70 است و جزو آثار زماندار تلویزیون تلقی میشود.
از جمله سریالهایی كه بعد از مدتی، منقضی میشوند و دیگر نمیتوانند برای نسل جدید حرفی برای گفتن داشته باشند. همین حالا هم نمیتوانیم از متولدین دهههای 70 و 80 بخواهیم به تماشای چنین سریالی بنشیند و آن را درك كند و از محتویاتش لذت ببرد. چون نسل جدید كوچكترین تصویری از این زندگی ندارد و حتی نمیتواند بپذیرد روزگاری در ایران، پدر و مادرش زندگی مشابهی را تجربه كردهاند.
بنابراین سریال پدرسالار با اینكه اثر بسیار پرمخاطبی بوده، هیچ زمان در فهرست آثار بدون تاریخ مصرف تلویزیون قرار نمیگیرد و نمیتوان آن را در هر دوره و زمانی جذاب ارزیابی كرد اما بدون شك، سریالی اثرگذار بوده است كه یادش در ذهن اكثر مخاطبانی كه آن را تماشا كردهاند میماند.