بحث سهام عدالت با توجه به جامعه بالای مشمولان و دارندگان آن، یكی از موضوعات مهم و فراگیر این روزهای اقتصاد ایران است. درباره سهام عدالت موضوع كاهش سهام یك میلیون تومانی به 500 هزار تومانی آن هم در بی‌اطلاعی محض مردم یكی از مسائل حاشیه‌ساز و پربحث بوده است. مجلس طرح یا برنامه‌ای برای اصلاح این موضوع و بازگشت سهام به صاحبان آن دارد؟
ابتدا اجازه بدهید بگویم سهام عدالت چه بود و چه شد و چه باید بشود. وقتی قرار شد سیاست‌های كلی اصل 44 قانون اساسی اجرایی شود، نگاهی در دولت وقت حاكم بود كه مردم مالك كشور هستند. اتفاقی كه دركشورهای شبیه كشور ما می‌افتد این است كه بنگاه‌های دولتی بزرگ كه خیلی ثروتمند هستند متعلق به مردمی هستند كه خیلی محرومند یا حداقلش این است كه مردم محروم جامعه نیز در این شركت‌ها سهیم هستند. بنابراین قرار شد این موضوع در اقتصاد ایران نیز اجرایی شود. اما درباره این‌كه چرا این اتفاقات افتاد و بخش قابل‌توجهی از مردم به حق خود در سهام عدالت نرسیدند باید بگویم این موضوع ریشه در تفكرات مدیران دولتی دارد. چگونه یك مدیر دولتی به خودش اختیار می‌دهد ماهی 60 میلیون تومان حقوق بگیرد، اما حاضر نیست برای یك بار در طول زندگی یك انسان او مالك یك میلیون تومان سهام شود؟ ریشه‌های این موضوع همان نگاهی است كه می‌گوید سهام عدالت باید به هر طریقی از مردم پس گرفته شود. همان فردی كه حقوق چند ده میلیونی با عنوان حقوق نجومی گرفته است همان فرد مصوبات را به گونه‌ای اصلاح كرد كه سهام یك میلیون تومانی تبدیل به 500هزار تومان شود. این یك نوع نگاه به مملكت‌داری است وگرنه اساسا فلسفه سهام عدالت این بود كه اولا اگر ما به دنبال بازتوزیع درآمد هستیم درآمد دو منشا كار و ثروت دارد. ما در انتقال ثروت از بخش دولتی به بخش غیردولتی كه نامش را واگذاری یا خصوصی‌سازی گذاشتیم باید به طبقه محروم و متوسط جامعه هم توجه كنیم، لذا دولت با جان و دل در آن مقطع به دنبال این بود كه مردم مالك این سهام شوند، اما در دوره بعد گروهی آمدند كه به‌رغم این‌كه حقوق‌های چند ده میلیون تومانی آن هم اوایل دهه90 را بر خود مباح می‌دانستند، انتقال یك میلیون سهام به مردم را جایز ندانستند. لذا انواع مدل‌هایی را طراحی كردند تا این سهم رقیق شود.
مثلا چه كار كردند؟
از جمله این‌كه برخلاف قانون، سهام‌های خوبی را كه به مردم منتقل شده بود و می‌توانست از محل سود آن، سهام اقساط پرداخت شود از سبد سهام عدالت خارج كردند و سهام نامطلوب را در سبد سهام عدالت گذاشتند. من در گذشته هم گفته‌ام اگر قرار است در مجلس كاری صورت بگیرد یكی از این كارها باید ابطال آن مصوبه دولت و شورای‌عالی سیاست‌های كلی اصل44 باشد كه آمد و سهام سودده و مطلوب را از سبد سهام عدالت خارج و سهام نامطلوب را در سبد قرار داد. گام بعدی این است كه بازماندگان اگر واقعا بازمانده هستند باید سهام به آنها تعلق بگیرد. چطور است اگر یك مدیر دولتی یك میلیون تومان مطالبه از صندوقی داشته باشد دنبال دریافت آن تا ریال آخر است، اما وقتی به مردم می‌رسد می‌گوییم چنین چیزی نداریم، تمام شد رفت. اتفاقا دارایی داریم. به میزان كافی هم داریم و كاملا می‌توان به بازماندگان سهام عدالت سهام داد ولی باید همان نگاهی كه گفتم، اصلاح شود.