گفتوگو باحامد جعفری تهیهكننده انیمیشن بچهزرنگ
مسیر قهرمانسازی را هموار میكنیم
تولید انیمیشن سینمایی در كشورمان آنقدر نوپاست و آدمهای فعال در این عرصه به قدری مشغول تولیدات تجربی و سفارشی بودند كه اگر قرار باشد برای تهیهكنندگی انیمیشن در ایران یك مصدhق بیاوریم، آن فرد كسی نیست جز حامد جعفری تهیه كننده و مدیرعامل هنرپویا. این تهیهكننده به صورت متمركز در كمپانی هنرپویا فعالیت میكند و مدیرعامل این شركت انیمیشنسازی است، شركتی كه بیشتر از هر مجموعه دیگری فیلم سینمایی انیمیشنی تولید كرده است؛ فیلمهای شاهزاده روم، فیلشاه و بچهزرنگ كه هنوز اكران نشده اما دربارهاش گفتنی زیاد است و جعفری توضیحات قابل اعتنایی درباره این انیمیشن سینمایی دارد.
شركت هنر پویا تا امروز دو انیمیشن ساخته است. چطور شد برای تولید سومین انیمیشن با كانون همكاری كردید؟
تولیدیك انیمیشن سینمایی عموما در كمپانیها و توسط گروه بزرگی از هنرمندان انجام میشود كه دو سه سال در كنار هم فعالیت میكنند و هم تولید فیلم را پیش میبرند و هم برای تكمیل زنجیره قهرمانسازی و تاثیرگذاری بر مخاطب و برنامهریزیهای دقیق اكران ملی و بینالمللی و استمرار تولیدات را پیگیری میكنند. پس همكاری هنرپویا با كانون پرورش فكری كودكان و نوجوان برای ما در بهبود توفیقات در تمام این موارد مفید خواهد بود.
بنابراین در تولید فیلم سینمایی و سریال بچهزرنگ كانون سرمایهگذاری كرده و ۵۰ درصد پروژه را در اختیار گرفته است و حتما این مشاركت، هم در وجهه ملی و هم بینالمللی برای سینمای كودك و انیمیشن كشور مفید خواهد بود.
برای نسل ما كانون با اتفاقات نوستالژیك گره خورده و خاطرات زیادی از تولیدات و برنامههای آن داریم ضمن این كه ارائه محصولی با محتوای پاك و سالم هدف مشترك هنرپویا و كانون بوده و همه اینها در موفقیت فیلم بچه زرنگ كمك میكند.
هنر پویا هم البته تجربیات بینالمللی داشته. درست است؟
بله. شاهزاده روم در كشورهای زیادی مثل انگلیس، عراق، لبنان، كانادا، فرانسه، آلمان، استرالیا و... به نمایش درآمد و به لطف الهی با توسعه این تجربه، در پروژه فیلشاه نیز توانستیم به اكران سراسری دست پیدا كنیم و در سینماهای لبنان، روسیه و در برخی كشورهای مشترك المنافع حوزه CIS این فیلم را به صورت سراسری اكران كنیم و به موفقیت دست یابیم. البته قطعا در كنار اینها كانون هم به واسطه فیلمهای كودك و نوجوانی كه طی سالهای گذشته ساخته و به دلیل حضور در جشنوارههای متعدد جهانی و كسب موفقیتهای زیاد و برنده شدن جوایز متعدد از جمله موفقیت در جشنوارههای كن و ونیز و... یك برند معتبر بینالمللی است كه به موفقیت بینالمللی فیلم كمك خواهد كرد.
وقتی برای اكران بینالمللی برنامهریزی میكنیدیعنی كیفیت انیمیشن به لحاظ فنی و محتوایی قابل اعتناست. در این باره چه كردهاید؟
به نظرم هنرمندان ایرانی به لحاظ فنی، توان تولید انیمیشن طبق استانداردهای جهانی را دارند اما نكته اینجاست كه تولید انیمیشن فرد محور نیست، بلكه شركتمحور است. مردم هم اگر به ذهن خود مراجعه كنند، معمولا اسم كارگردانها و تهیهكنندگان مطرحترین انیمیشنهای جهان را نمیدانند و عموما میگویند آثار دیزنی یا محصولات پیكسار. از طرف دیگر انیمیشن را هنر- صنعتی میدانیم كه یك بخش هنری دارد و یك بخش یا فرآیند صنعتی كه اینها به هم تنیده هستند. در نتیجه رسیدن به كیفیت و كسب تجربه در انیمیشنسازی با رسوب تجربه در كمپانیها به دست میآید و موفقیت هنرپویا نیز متكی بر همین موضوع است.
بر همین مبنا مثلا كسانی كه در پروژه شاهزاده روم در هنرپویا فعالیت میكردند و در بچهزرنگ حضور نداشتند ولی چون نخ تسبیح و برنامهریزی روشمند و پایپ لاین تولید و روش مدیریت كمپانی پا برجا بوده و استاندارد و رسوب تجربه اتفاق افتاده است، شاهد رشد كیفی جدی فیلمها هستیم.
با این حساب به بچه زرنگ چه نمرهای میدهید؟
قرار نیست ما نمره بدهیم. نكته اینجاست كه همه ما در هنرپویا هر روز داریم تلاش میكنیم به استانداردها نزدیكتر شویم. كما اینكه در پروژه قبلی هم از استانداردها دور نبودیم. فیلشاه در بیروت اكران شد؛ شهری كه نمایندگیهای تقریبا تمام پخشكنندههای سینمایی مهم دنیا در خاورمیانه در آن حضور دارند و همه فیلمهای هالیوودی در آنجا اكران میشوند به نمایش درآمد و موفق شد، یا فیلشاه در روسیه كه صاحب صنعت است در بیشتر از 400 سالن اكران شد و تمام این اكرانها موفقیت آمیز بودند. البته ممكن است به حد اعلای كیفیت در انیمیشنسازی نرسیده باشیم اما كیفیت و استاندارد تولیدمان، حتما قابل قبول و حتی قابل رقابت با خیلی از تولیدات دنیا است و به نظرم رو به پیشرفت هم هستیم.
بخش دیگری از كیفیت محصولات نیز به قصه و روایت برمیگردد كه ضعفهایی معمولا در این زمینهها وجود دارد و البته سعی كردیم این مشكلات را هم رفع كنیم تا قصه همهفهم شود چون مخاطب ما كودك است و این یعنی ناخودآگاه با توان عرضه بینالمللیبین روبهرو هستیم. چراكه عموما همان سختگیریها و نگرانیهایی كه برای مخاطب كودك در ایران هست، در همه جای جهان وجود دارد و اگر بیشتر نباشد كمتر نیست. در نتیجه از این بابت هم پروژه قابلیت عرضه بینالمللی را دارد.
بخش اعظم تولید انجام شده است؟
بله. امیدواریم به زودی فرآیند تولید به اتمام برسد و وارد مراحل پس از تولید شود.
تجربههای به دست آمده از دو كار قبلی را چطور در این پروژه لحاظ كردید؟
تلاشمان را كردهایم كه بر مبنای رسوب تجربه نقطه ضعفهایی كه در شاهزاده روم و فیلشاه بوده را در این كار رفع كنیم و در حد بضاعتمان، كیفیت كار را ارتقاء دهیم.
بدون تردید كیفیت این اثر به لحاظ كیفی چند قدم جلوتر از آثار قبلی است. زمانی كه شاهزاده روم اكران شد از جامعه مخاطب بازخورد گرفتیم. وقتی فیلشاه اكران شد از یك گروه متخصص و دانشگاهی دعوت كردیم و همه موارد از جمله اثربخشی پیام، اثربخشی تبلیغات و تحلیل مخاطب و... را ارزیابی كنند و بر اساس همین ارزیابی یك بار در ابتدای تولید، استوری ریلهای بچهزرنگ را اصلاح كردیم و حتی حاضرشدیم كمی تولید به تاخیر بیفتد.
قهرمان داستان شما قرار است در كنار قهرمانهای بزرگترین شركتهای انیمیشنسازی جهان، حرفی برای گفتن داشته باشد. برای این هدف چه كردهاید؟
قهرمانسازی برای مخاطب یك چرخه است. قدم اول ساختن فیلمی است كه یك قهرمان را به مخاطب معرفی میكند، قدم بعدی عرضه محصولاتی است كه ما به آن میگوییم محصولات جانبی و فرض كردهایم كه در كنار فیلم قرار میگیرد اما واقعیت این است كه اثربخشی این محصولات شاید بیشتر از خود فیلم باشد. چون بچهها با قهرمانها در تخیلشان زندگی میكنند و لذت میبرند كه آنها را در دنیای واقعی روی لیوان و بشقاب و دفتر و میز و... ببینند.
بعد از آن برای استمرار ارتباط بین قهرمانها و مخاطب، سریال ساخته میشود كه نمونهاش را درباره بسیاری از انیمیشنهای مطرح مثل پاندای كونگفوكار، بچه رئیس و شیرشاه دیدهایم. برای اولین بار در پروژه بچه زرنگ به صورت كامل و گسترده محصولات جانبی طراحی شده و در دست تولید قرار گرفته و ساخت سریال هم آغاز شده است. اما باید توجه داشت كه در آغاز راه صنعتی شدن انیمیشن هستیم بنابراین باید این مسیر بارها و بارها طی شود تا به تجربه و نقطه متعالی دست پیدا كنیم. وقتی شاهزاده روم را ساختیم هیچ شركت پخش سینمایی حاضر نشد آن را اكران كند چون فكر میكردند نمیفروشد اما وقتی اكران شد و به رتبه سوم یا چهارم فروش رسید،یك اتفاق رقم خورد؛ سال بعد حدود هشت فیلم انیمیشنی در جشنواره فجر اكران شد. سعی ما این بود كه هنر پویا در ساخت فیلم انیمیشن سینمایی پیشقدم باشد و جریانسازی كند، در زمینه تكمیل زنجیره شخصیتپردازی و خلق قهرمان هم راه را باز میكنیم و امیدواریم بازار پرباری ایجاد شود و خلأ موجود در تولیدات سینمایی برای كودكان پر شود.
بچگی ما با قهرمانهای خارجی سپری شد ولی ما داریم تلاش میكنیم بچههای ایرانی با قهرمانهایی بزرگ شوند كه ساخت كشور خودمان باشند.