معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، از رعایت پروتکلهای بهداشتی در مدارس و کسبوکارها میگوید
به فکر محدودیتهای بیشتر نباشید
حرف همه این است، ویروس کرونا حالاحالاها با ماست و این رعایت پروتکلهای بهداشتی، استفاده از ماسک و شستوشوی دستهاست که باید برای جلوگیری از ابتلا، انجام شود. مسؤولان بهداشت و سلامت، حتی معتقدند که فعلا، حداقل تا آخر سال جاری، نباید امیدی به داشتن واکسن کرونا داشته باشیم و همه اینها یعنی، سبک زندگی کرونایی را باید انجام دهیم؛ سبک زندگیای که به رعایت پروتکلهای بهداشتی ختم میشود. شاید به خاطر همین باشد که کسبوکارها فعالند، مدارس و دانشگاهها هم کار آموزش را شروع کردهاند. یک سؤال اما گوشه ذهن همه باقی میماند؛ پروتکلهای بهداشتی چقدر در کشور رعایت میشود و چقدر، بر این مسئله نظارت میشود؟ سیما لاری، سخنگوی وزارت بهداشت گفته بود اگر کارمندان در داخل دفتر کارشان ماسک نزنند و پروتکلهای بهداشتی را رعایت نکنند و اگر کسبوکارها، به پروتکلها بیتوجه باشند، با آنها برخورد میشود. حالا حدود یک ماه از حرفهای او میگذرد، مدارس و دانشگاهها باز شدهاند و مردم مانند گذشته تقریبا، سبک زندگی خود را انجام میدهند، به رستوران و کافه میروند و سفرها را شروع کردهاند. با محسن فرهادی، معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان درباره رعایت پروتکلها در مدارس، ادارات و کسبوکارها صحبت کردیم. او میگوید حدود یک ماهی میشود که نمره رعایت به پروتکلهای بهداشتی ثابت و روی عدد 80درصد مانده است و شرایط رعایت پروتکلهای بهداشتی در مدارس خوب است؛ حتی اگر به گفته خود مسؤولان سلامت وزارت آموزش و پرورش، 60 درصد مدارس کشور، ناظر سلامت نداشته باشد.
پروتکلهای بهداشتی در مدارس، بهخوبی رعایت میشود و ازنظر ما، نمره قابل قبولی دارد.
دقیقتر نمیتوانید بگویید؟
هنوز به جمعبندی جامعی نرسیدهایم و در حال بررسی اطلاعات هستیم. در هفتههای بعد، نمره را اعلام میکنیم.
اما ما شنیدهایم که برخی از مدارس تهران، به خاطر اینکه پروتکلها را رعایت نکردهاند، تعطیل شدهاند.
بله، متأسفانه این مشکلات وجود دارد. بهخاطر همین است که حضور در مدارس اجباری نیست و دانشآموزان میتوانند از طریق آموزش از راه دور یا به کمک درسهایی که در شبکههای صداوسیما به آنها داده میشود، آموزش ببینند.
کمبود ناظر، دلیل رعایت نشدن پروتکلهای بهداشتی در مدارس است؟
بله. اتفاقا درباره نظارت داخلی مدارس، مشکلاتی وجود دارد. ناظر سلامت، کمبود بزرگی است که وزارت آموزش و پرورش، به ما قول داده است هر چه سریعتر این مشکل را برطرف کند. درصورتیکه ناظران مدارس باشند، مشکلات رعایت پروتکلهای بهداشتی در مدارس کم میشود.
آیا حالا باوجود این کمبود و بیماری کرونا، باز شدن مدارس تصمیم درستی بود؟
آموزش را نمیتوان تعطیل کرد. ما در برخی از استانهای قرمز و مناطق محروم که امکانات کمی دارند، با رعایت پروتکلهای بهداشتی، مشکل داریم.
پس چرا مدارس باز شدند؟
حضور در مدرسه، اجباری نیست. در مدارسی که در مناطق محروم هستند یا در مناطق قرمز، با امکانات آموزشی، آموزش مجازی یا با کمک صداوسیما، آموزش را انجام میدهند.
شما چه تضمینی برای رعایت پروتکلها در مدارس میدهید؟
همکاران ما در دانشگاههای علوم پزشکی و کارشناسان بهداشت محیط ما بسیج شدهاند و با حضور در مدارس، رعایت به پروتکلها در مدارس را بررسی میکنند.
چند ماه پیش با شما مصاحبهای داشتیم که به ما گفتید پروتکلها از سوی برخی کسبه و سازمانها رعایت نمیشود، هنوز هم اینطور است؟
شرایط بهتر شده است. اگر تا چند ماه پیش، رستورانها، بانکها و مؤسسات اداری پروتکلهای بهداشتی را رعایت نمیکردند، حالا با کنترل بیشتر و توجه آنها، این مراکز در صدر فهرست رعایت پروتکلها و در رتبه نخست، قرار دارند. حالا بانکها و مؤسسات اداری از 75 تا 80 درصد پروتکلهای بهداشتی را رعایت میکنند. از یک ماه پیش تا به حال، مردم هم بیشتر به پروتکلها توجه میکنند؛ حالا حدود 77 تا 80 درصد مردم ماسک میزنند و به رعایت پروتکلها توجه دارند. در این فهرست اما پاساژ و نانواییها کمترین توجه را به رعایت پروتکلهای بهداشتی نشان میدهند.
پاساژ و نانواییها چند درصد پروتکلها را رعایت میکنند؟
تنها 40 درصد پروتکلها را رعایت میکنند. ناوگان حمل و نقل عمومی، فرودگاهها و هواپیماها، از دیگر مراکزی هستند که بعد از پاساژها و نانواییها به پروتکلها و مسائل بهداشتی بیتوجهاند.
چرا محدودیتها را بیشتر نمیکنید؟
قطعا محدودیتهای حداقلی که در تهران اجرا شده است، باعث شده تا وضعیت تهران ثابت باقی بماند. اعمال محدودیتهای بیشتر نه در ایران و نه در دنیا جواب نمیدهد. دنیا به سمت اعمال محدودیتهای حداقلی رفته و برای اقتصاد و سلامت، هر دو، ارزش قائل است. اگر محدودیتهای بیشتر اعمال کنیم، یک راهکار موقت در پیش گرفتهایم. اعمال محدودیتها با بهحداقل رساندن ارتباطات و رعایت فاصلهگذاری اجتماعی، رعایت پروتکلهای بهداشتی، رعایت بهداشت فردی و زدن ماسک جواب میدهد. اگر حالا دوباره محدودیتها را اعمال کنیم، انتقال را کاهش میدهیم اما بعد از بازگشایی دوباره، راهی برای انتقال بیشتر فراهم کردهایم.
به نظرتان تجویز این نسخه برای کشورمان جوابگوست؟
تغییر رفتار، تنها راهحل مدیریت بیماری است. اعمال محدودیتهای بیشتر راهحل قطعی نیست. رعایت بهداشت فردی و پروتکلها، زدن ماسک، حضور مدت زمان کوتاه در محلهای سربسته و تهویه مناسب میتواند باعث کنترل بیماری شود. شما با ماسک هم به مدت طولانی در پاساژ که انتقال بیماری در آن زیاد است، حضور داشته باشید، باز ممکن است بیمار شوید.
برخی میگویند ابتلا به کرونا به زمان حضور افراد در فضای بستگی دارد، درست است؟
اینطور نیست که ما بگوییم بعد از یک ساعت ماندن در فضای بسته بیمار میشوید، نیم ساعت ماندن بهتر از یک ساعت ماندن است، یک ربع ماندن از نیم ساعت ماندن بهتر است. با وجود ماسک، احتمال ابتلا به بیماری در فضای بسته زیاد است، حتی اگر پنج دقیقه در آن محیط باشید. به خاطر همین است که پیشنهاد میشود کارمندان دورکار شوند یا اجلاسها بهصورت آنلاین برگزار شود و با ماسک هم نمیتوان زیاد در فضای بسته ماند.
در رعایت پروتکلهای بهداشتی، به نقش و وجود ناظران چقدر توجه شده است؟
براساس نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا، تمامی دستگاههای دولتی، ارگانها و مؤسسات، مسؤولیت عام و خاص دارند تا پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند و نیز بر رعایت پروتکلهای بهداشتی نظارت داشته باشند. تمامی دستگاههای دولتی وظیفه دارند به ساختمانها، ادارات و زیرمجموعههای خود نظارت کنند و ناظر رعایت پروتکلهای بهداشتی و استفاده از ماسک در ادارات باشند. تمامی ادارات دولتی، غیردولتی، نهادهای مردمی، بانکها و مؤسسات موظفند این نکات را انجام دهند. بهجز این، وزارت صمت، اتاق اصناف، اتاقهای بازرگانی، اتحادیهها و واحدهای صنفی هم عملکرد زیرمجموعههای خود را بررسی میکنند.
نقش وزارت بهداشت و درمان در این بین چیست؟
وزارت بهداشت و درمان، ناظر عالی است. ما بر عملکرد آنها نظارت داریم و همزمان کنترلکننده هم هستیم و طبق حکم قضایی، بازرسان ما اختیار دارند، به عنوان مثال فروشگاهی را تعطیل یا پلمب کنند و برای دادرسی، پرونده قضایی تشکیل دهند.
تا بهحال چند کسبوکار را بهدلیل رعایت نکردن پروتکلهای بهداشتی تعطیل کردهاید؟
فقط در هفته گذشته، نزدیک به 1800 واحد صنفی تعطیل یا پلمپ شدهاند.
پس میتوان گفت هنوز خیلیها پروتکلهای بهداشتی را رعایت نمیکنند؟
بله. ما با پاساژها، نانواییها و حملونقل شهری هنوز مشکل جدی داریم. دستگاههای دولتی، پروتکلهای بهداشتی را طبق دستورالعملها اجرا میکنند و درصدشان هم بالاست ولی این مهم برای کسبوکارهای دیگر اتفاق نمیافتد. البته ما به رعایت پروتکلها، با نمره متوسط 77 تا 80 درصد رسیدهایم. یک هفته، نمره رعایت پروتکلها، یک درصد پایین میآید و یک هفته دیگر، یک درصد بالا میرود اما نمرهمان ثابت است و بین 77 تا 80متغیر است.
اما با این روند، بیماری کنترل نخواهد شد.
بله، ولی ما رشد خوبی در رعایت پروتکلهای بهداشتی داشتهایم و حالا هم به ثبات نسبی رسیدهایم اما برای اینکه بیماری کنترل شود، توقع و انتظارمان این است که رعایت پروتکلهای بهداشتی معنادار شود. نزول بیماری در صورتی امکان پیدا میکند که به 90 تا 95 درصد پروتکلهای بهداشتی عمل شود.