زوال عقل تجربه شایع و رو به رشدی در جهان است كه روز به روز وضعیت آن بدتر می‌شود. تاكنون حدود 50 میلیون نفر در سراسر دنیا مبتلا به این عارضه هستند و پیش‌بینی می‌شود كه تا سال 2050 تعداد این مبتلایان تا سه برابر افزایش یابد. زوال عقل یا دمانس واژه‌ای است كه متخصصان بیشتر با آن سر و كار دارند و عموم مردم آن را با فراموشی یا آلزایمر می‌شناسند. امروز نیز 31شهریور و روز جهانی آلزایمر است. البته باید میان زوال عقل و آلزایمر، تفاوت قائل شد؛ زوال عقل اصطلاح جامع‌تری است كه حافظه، روال انجام فعالیت‌های روزمره و توانایی‌های ارتباطی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در حالی كه آلزایمر معروف‌ترین نوع از زوال عقل است كه با گذشت زمان، اثر آن بر حافظه، زبان و تكلم و افكار بیشتر و شدیدتر می‌شود. زوال عقل یك اختلال پیش‌رونده و دلهره‌آور است كه با سالمندی و افزایش سن شروع و تشدید شده و به معنای از‌بین رفتن كاركرد مغزی است. گرچه دلایل متفاوتی برای بروز و تشدید زوال عقل وجود دارد، اما در بروز آلزایمر و دمانس عروقی، سبك زندگی و رژیم خوراكی افراد مهم‌ترین دلیل بروز بیماری است كه راهكارهای لازم در این زمینه را در صفحه سلامت روزنامه امروز (صفحه روبه‌رو) می‌توانید بخوانید.

اما آیا سلامت قلب هم بر سلامت مغز و قوای شناختی اثر می‌گذارد؟
سال‌هاست می‌دانیم بیماری‌ها و عللی كه باعث بسته‌شدن رگ‌ها و عروق قلب می‌شود، به مسدود شدن رگ‌ها در سایر قسمت‌های بدن، مانند مغز نیز منجر می‌شود. بسته‌شدن رگ‌های خونی به بافت رگ‌ها آسیب می‌رساند و این آسیب، جریان خون‌رسانی و اكسیژن‌رسانی به اعضای بدن را دچار اختلال می‌كند. نتیجه این اختلال به بروز بیماری‌ها و حملات قلبی، سكته، بیماری‌های عروق و زوال عقل عروقی منجر می‌شود.
با افزایش تحقیقات در رابطه با عوامل خطرساز بروز بیماری آلزایمر، به نظر می‌رسد این عوامل با عوامل خطرسازی كه موجب بروز بیماری‌های قلبی، سكته، بیماری‌های پیرامونی عروقی و فراموشی می‌شود همچون چاقی، فشار خون بالا، كلسترول بالای خون و دیابت، یكسان است.
شواهد قابل‌توجهی وجود دارد كه نشان می‌دهد افراد با عوامل خطر مذكور، به صورت معناداری احتمال ابتلا به آلزایمر را نشان می‌دهند. مطالعات نشان داده است كه افراد مبتلا به آلزایمر به صورت قابل‌توجهی كاهش جریان خون در مغز و آسیب‌های عروقی داشته‌اند.
تحقیقات فعلی روی ارتباط بین قلب و مغز و اثر این دو عضو بر هم متمركز شده‌اند. به نظر می‌رسد جریان خونی خوب و سالم در مغز نقش مهمی برای پاكسازی پروتئین‌های لوله‌ای شكل ایفا كرده و از جمع‌ شدن و درهم‌ پیچیده‌ شدن آنها جلوگیری می‌كند. بنابراین یكی از فرضیه‌های قوی در آلزایمر این است كه هر چیزی كه جریان خون را در مغز كاهش دهد، خطر بروز آلزایمر را افزایش می‌دهد و برعكس، هر چیزی كه جریان خون را در مغز افزایش دهد، می‌تواند خطر بروز آلزایمر را كاهش دهد.
نتایج به‌دست آمده از این تحقیقات نشان می‌دهد حتی افرادی كه سابقه خانوادگی زوال عقل یا نقص شناختی خفیف (مثل فراموشی، سردرگمی) دارند نیز می‌توانند خطر ابتلا به آن را با تغییرات ساده در سبك زندگی‌شان به حداقل برسانند. اگر حدود 150 دقیقه در هفته فعالیت ورزشی منظم داشته باشیم در كنار پیروی از رژیم خوراكی بر پایه گیاهان و مصرف حداقل پنج گیاه و میوه به صورت روزانه، پرهیز از مصرف غذاهای كنسروی و دارای مواد نگه دارنده، پرهیز از مصرف شكر بیش از اندازه، نمك زیاد و روغن‌های اشباع‌شده، پرهیز و ترك سیگار و كم‌كردن مصرف نوشیدنی‌های الكلی می‌تواند به سلامت قلب بسیار كمك كند.
منبع: Medicalexpress