در این گزارش نحوه درستکردن بولت ژورنال گیاهی یا تقویم پاییزی را توضیح دادهایم
برگ برگ تقویم به روایت پاییز
پاییز فصل خزان است. در این فصل بسیاری از درختان و گل و گیاهان، برگهایشان شروع به زردشدن و ریزش میکند، اما برخی از گیاهان بهگونهای خلق شدهاند که در پاییز شروع به گلدهی میکنند. اگر موقع رفتن به محل کار یا حین گذر از سطح شهر به پارکها و فضای سبز دقت کنید گیاهان زیادی را خواهید دید که گل داده یا در حال گلدهی هستند. با کمی برنامهریزی میتوان رنگینکمانی از رنگها را در پاییز تجربه کرد و با گرمی گلهای زرد درخشنده کوکب کوهی، نارنجیهای هیجانانگیز پیراکانتا و قرمزهای آتشین افرا و کوکب از جذابیت این فصل زیبا نهایت لذت را برد. اگر میخواهید در این روزهای پاییزی سراغ گل و گیاه بروید بهتر است برای خودتان یک تقویم یا بولت ژورنال گیاهی درست کنید.
بخش اول: زمانبندی و دستهبندی
اوایل پاییز: همیشه بهار، جعفری، داوودی، کوکب، ختمی درختی، آهار و سدوم.
اواسط پاییز: مینا، افرا، شاهاشرفی(ستارهای)، آهار خزنده، اطلسی و شقایق نعمانی(آنمون).
اواخر پاییز: گل میمون، پیراکانتا، زرشک زینتی و شیرخشت زینتی.
نکته: این گیاهان در پاییز کشت نمیشوند؛ بلکه گلدهی و جلوهشان در این زمان اتفاق میافتد. بهخصوص در گیاهان چندسالهای مثل درخت افرا یا گل داوودی. حتما میدانید بیشتر داوودیها روز کوتاه هستند یعنی در روزهای بلند بهار و تابستان سبزند ولی گل نمیدهند. بهمحض کوتاهشدن طول روز در پاییز شروع میکنند به غنچهکردن و گلدهی و تا نشستن برف روی زمین گل خواهند داشت.
بخش دوم: باغبانی عمومی در پاییز
حالا نوبت به فهرست کارهای لازم در پاییز برای رسیدگی به باغ و باغچه است. در ادامه 16 نکتهای را که باید رعایت کنید مرور کردهایم:
سعی کنید دور گیاهان حساس را با نایلون بپوشانید تا از باد و سرما و یخبندان در امان باشند.
اگر در منطقهای هستید که بادهای پاییزی شدید است کنار درخت یا درختچههای کوچک حتما از یک چوب به عنوان قیم و تکیهگاه استفاده کنید.
فاصله آبیاری را بهمرور زیاد و بعد قطع کنید؛ مثلا در مناطق سردسیر آبیاری باغات از نیمه آبان ماه قطع میشود چون هم هوا سرد شده و هم بارندگیها شروع شده و به طور کلی عطش گیاهان برای دریافت آب کم است.
بقایای گیاهی مثل چوبهای خشک و حتی برگهای ریختهشده در کف زمین را از باغ خارج کنید. با این کار هم ظاهر نامرتب آن از بین میرود و هم از تبدیلشدن آنها برای لانهکردن آفات و بیماریها جلوگیری میکنید.
اگر گیاهانتان به یک آفت یا بیماری دچارند حتما درباره آن اطلاعاتی کسب کنید تا اگر نیاز به مدیریت و کنترل آن در پاییز بود این فرصت را از دست ندهید.
اگر قسمتی از باغچه خالی است پاییز زمان مناسبی برای شخم آن است. تا هم خاک هوادهی شود هم علفهای هرز آن از بین برود و برای کاشت در بهار آماده باشد.
اگر ساکن مناطق نسبتا گرم هستید میتوانید سوسن و پیازهای گلدهنده بهاری را از حالا بکارید.
از معجزه رنگها غافل نشوید. گلهای کشیده و بوته قد بلند اختر با رنگهای قرمز، نارنجی، زرد، سفید، صورتی و حتی دورنگ در ترکیب با گلهای گرد کوکب در اشکال مختلف کمپر، پُرپر، لانه زنبوری، توپی و با طیف رنگی متنوع میتوانند با رنگهای گرمشان سرزندگی را به فضای سرد حیاط پاییزیتان بدهد.
گلهای مینا و داوودی مهمترین گلها برای مرزبندی باغچهها هستند، اما برای اینکار میتوانید گلهای دیگری مثل کوکب زرد با شقایق نعمانی یا آنمون سفید را با هم ترکیب کنید.
در مناطق گرم چون رشد گیاهان چند ساله متوقف نمیشود و خیلی پرپشت میشوند میتوان هرسشان کرد و باغچه را رونق داد.
گلهای یکسالهای مثل جعفری و همیشه بهار بعد از گلدهی به بذر میروند پس میتوانید بذر آنها را جمع کنید و برای سال بعد بکارید.
اگر در باغچه شمعدانی دارید و گلدهیشان تمام شده آنها را با یک بیلچه بهآرامی از خاک درآورید. ریشهشان را بتکانید تا خاک اطرافش بریزد. اگر ساقهها بلند هستند آنها را کوتاه کرده و آنها را در جعبههای کاشت یا گلدان بکارید و داخل منزل یا محیطهای سربسته منتقل کنید.
افراد با ذوق و سلیقه از حالا به فکر چشمانداز بهاری باغچهشان هستند و در میان پیازهای لاله، گلهایی مثل فراموشم مکن و شببو میکارند.
پیازها و غدهها را از زمین خارج کرده و در جای مناسبی مثل پارکینگهای سرپوشیده، انبار کنید تا مناسبشدن هوا در فصل بهار و بعد دوباره آنها را بکارید. مثلا در مناطق معتدل گلایل هنوز در پاییز گل میدهد اما در مناطق سرد شروع به زردشدن کردهاند. پس باید قبل از شروع زمستان، پیازهایشان را از خاک خارج کرده، برگهایش را قطع کنید و چند روز بگذارید تا خشک شود بعد دور آنها را چند لایه روزنامه یا گونی بپیچید و در محل خنکی تا بهار سال بعد نگهداری کنید، حتی میتوانید قبل از انبارکردن، آنها را ضدعفونی کنید. پیازچههای کوچک کنار پیاز مادری را دور نریزید زیرا آنها سال بعد
گل میدهند.
کاکتوسهای حیاط را جابهجا کنید و داخل خانه بیاورید تا دچار سرمازدگی نشوند. دقت کنید یکدفعه آنها را از یک محل پرنور به محلی کمنور منتقل نکنید چون شوکه میشوند و شما عواقبش را به صورت بدشکلی(دراز و باریکشدن) خواهید دید.
بقایای گیاهان برداشتشده مثل گوجهفرنگی، سیبزمینی، پیاز و... را با شخمزدن به خاک برگردانید تا به کود سبز برای زمین تبدیل شوند.
4دستهبندی
شاخ و برگ و میوههای ریز: پاییز بیشتر از آنکه فصل گل باشد فصل شاخ و برگ رنگارنگ است و تنها در این فصل از سال میتوانیم شاهد این همه فراوانی و تنوع رنگ باشیم. مثلا درختچه پیراکانتا یکی از گیاهانی است که میوههای ریز و نارنجیرنگی شبیه زالزالک دارد. در طول پاییز و زمستان نمایش میوههای خوشهای نارنجیاش زیبایی محیط را دو چندان کرده و حتی پرندگان جذب آن شده و از آن تغذیه میکنند. همین امر هم باعث انتشار بذر گیاه و هم طبیعی جلوهکردن محیط میشود. درخت افرا با برگهای قرمز آتشین هم در این فصل به زیباترین شکل خودش دیده میشود.
گیاهان چندساله: گل و گیاهان چندساله زیادی وجود دارند که به زندگی خود در پاییز ادامه میدهند. از جمله کوکب کوهی که تبدیل به شاخصی برای پاییز شده است. گلهایش شبیه داوودی است اما رنگهای جذابتری دارد. به همین دلیل پروانهها و زنبورهای عسل زیاد دوروبر آن میگردند. یکی دیگر از این گلها گل انگشتانه است که سایهدوست است و روزهای کوتاه و کمآفتاب پاییز کاملا مورد پسندش است.
گلهای پیازی: انواع زیادی از گلهای پیازی پاییزه وجود دارند که نمای زیادی به باغچه میدهند و به زیبایی محیط کمک میکنند مثل کوکب، زعفران و فریزیا. تنوع رنگ و شکل در این گلها بهقدری زیاد است که میتوانند با تکمیل رنگ یکدیگر هارمونی زیبایی ایجاد کنند. بهتر است بدانید گلهای پیازی به سه گروه بهار گل، تابستان گل و پاییز گل دستهبندی میشوند. این تقسیمبندی براساس زمان گلدهیشان صورت میگیرد.
پیازهای بهارگل: آنهایی هستند که برای گلدهی نیاز دارند یک دوره سرما ببینند به همین دلیل در پاییز کاشته میشوند و بهار گل میدهند؛ مثل لاله، لاله واژگون، نرگس، سنبل، سوسن، گل برف و پیاز زینتی.
پیازهای پاییزگل: پیازهایی هستند که بهار برگ میدهند، تابستان به حالت خواب میروند و پاییز گل میدهند؛ مثل زعفران زینتی، زعفران، گلایول و بگونیا.
پیازهای تابستانگل: در سرما آسیب میبینند به همین دلیل باید در بهار کاشته شوند. سوسنها استثنا هستند چون به سرما مقاومند؛ البته تعدادی از پاییزگلها نیز همین ویژگیها را دارند.
گیاهان بوتهای: عدهای از گیاهان این گروه هم زندگی پاییزه دارند. مثل گلآویز، ختمی چینی و هورتانسیا. گل ابری هم یکی از معدود بوتههای گلدهنده پاییزی است که با تولید گلهای بادوام و پر رشد خود نشاط زیادی در فضای سبز ایجاد میکند.