شب یلدا، شب دلهره
این روزها همه از رسیدن شب یلدا میترسند. از اینكه نكند یلدا بیاید، برود و چند روز بعد آمار مبتلایان به كرونا، سیر صعودی به خودش بگیرد و بعد از گذراندن چند هفته محدودیت، دوباره به خانه اولمان برگردیم. در حالی كه علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با كرونا از احتمال كاهش زمان منع تردد از ساعت ۲۱ به ساعت ۱۸ در شب یلدا برای جلوگیری از برگزاری دورهمیهای شب یلدا میگوید، ما از سه كارشناس مدیریت بحران پرسیدیم كه چطور و با چه راهكارهایی میشود بحران احتمالی شب یلدا را مدیریت و كنترل كرد؟
محدودیت تبلیغ كالاهای ویژه یلدا
مهدی زارع، كارشناس مدیریت بحران معتقد است كه تا به امروز، بیشترین عامل آسیبرسان به مردم، قرار گرفتن در تجمعها و فراهم شدن امكان انتقال ویروس بوده است: «برنامهریزیهای یلدای امسال باید به گونهای باشد كه مردم از ساعات ابتدایی عصر در خانه باشند، از هرگونه تجمع در مراكز خرید دوری كنند و هركس در خانواده خودش یلدا را به گونهای متفاوت از سالهای پیش برگزار كند؛ البته كه در این میان برنامههای فرهنگی رسانهها هم باید طوری باشد كه خانوادهها از نشستن در خانه رضایت داشته باشند.»
او معتقد است كه یكی از این تجمعها در مراكز خرید و فروشگاههایی رخ میدهد كه ترویج كالاها و مراسمهای یلدا میكنند و شاید نظارت بیشتر بر این مكانها بتواند كمی از تب و تاب یلدایی افراد را كم كند: «تعطیلی مراكزی كه در این شبها تبلیغ به برگزاری مراسمهای شب یلدا میكنند، یكی از راهكارهایی است كه میتواند شلوغیها را كم كند.» و طبیعتا چنین هدفی نیاز به نظارت بر مراكز خرید، كافهها و رستورانها كه هركدام به نحوی نوید اجرای فعالیتهای یلدایی را میدهند، دارد.
سنگ تمام تلویزیون
شریف مطوف، دیگر كارشناس مدیریت بحران از ارائه برنامههای جایگزین برای سرگرم شدن خانوادهها به جای انتخاب مهمانی و دورهمی میگوید: «اگر رفتن به مهمانی و دور هم جمع شدن، تنها انتخاب مردم در شبیلدا برای سرگرمی و گذراندن این شب خاطرهانگیز بود، بهتر است اینبار از راههای دیگری استفاده كنیم كه در این میان، تلویزیون نقشی اساسی دارد و میتواند هر شبكهاش را به برنامهای جذاب و باب میل مردم اختصاص دهد؛ مثلا یك شبكه برنامههای كمدی پخش كند، شبكه دیگر برنامههای گردشگری و اختصاصی شب یلدا را با آداب و رسومی از این شب ارائه دهد؛ شبكهای را به فیلمهای سینمایی اختصاص دهد و شبكه دیگری، از افراد محبوب جامعه دعوت كند تا در قاب تلویزیون حاضر شوند و به طور كلی بتواند در این شب، آنقدر برنامههای جذاب ارائه كند كه اهالی خانواده برای در خانه ماندن ترغیب شوند.» البته از این غافل نشویم كه باید پیش از رسیدن شب یلدا، این برنامهها به صورت گستردهای توسط رسانهها تبلیغ شود تا همه از پخش آنها با خبر شوند و انگیزهای برای خانه ماندن و پای تلویزیون نشستن داشته باشند.
افزایش زمان ممنوعیت تردد
فریبرز ناطقیالهی هم به عنوان دیگركارشناس مدیریت بحران معتقد است كه پراكندهگویی را رها كنیم و خیلی واضحتر از تبعات جسمی و مالی این بیماری كه میتواند منجر به ایجاد شرایط سخت خانوادهها شود، بگوییم. اما راهكار اساسیتر او برای كنترل پیامدهای شب یلدا، ایجاد محدودیتهای سختگیرانهتر تردد و رفت و آمد در شب یلدا و یك روز پیش از آن است: «به نظر میرسد كه كنترل رفت و آمدهای مردم از ساعات ابتدایی روز میتواند كمك قابلتوجهی به مدیریت بحران احتمالی شب یلدا كند؛ پیشنهاد من این است كه روزهای شنبه و یكشنبه، از ساعت 16 محدودیت رفت و آمد اعمال شود.»